| |
XIII
Maer in der kerken, welke te Anthiochen was, waren propheten ende leeraren, indien was Barnabas ende Symon, diemen heet Swart, ende Lucius Syrenensis ende Manahen, die met Herodesse Antipasse den prince op gevoedt was. Maer doe si den Here dienden ende si vasten, soe seide hen de heilege geest: Versceedt mi Pauwelse ende Barnabam ten werke, daertoe dat icse ontfaen hebbe. Doe vasten si ende beedden ende leiden de hande op hen ende lietense gaen.
Ende seker si gingen wech, gesonden vanden heilegen geest, te Seleucien, ende vandaer sceepten si te Cypers. Ende doe si te Salamina comen waren, so predecten si Gods waert in der Joden synagogen. Si hadden oec Janne mede in den dienste. Ende doe si al deylant doer wandelt hadden tote Paphum, vonden si eenrande man toverare, die een valsch prophete was ende Jode, wies name was Barien, dat bediedt Elymas, die
| |
| |
met Sergio Pauwelse den onder baeliu was, die een vroet man was. Dese ontboet Barnabam ende Pauwelse ende begerde Gods waert te hoerne. Maer Elimas de toeverere wederstontse, want alsoe es sijn name bediedt, suekende den onder baeliu af te keerne van den geloeve. Maer Sauwels, die oec Pauwels hiet, vervult vanden heilegen geest, in hem siende seide hi: O vol van alre loesheit ende alre bedriechenessen, sduvels sone, viant alre gerechtecheit, du en laets niet sHeren gerechte wege te verkeerne. Ende sich, nu es sHeren hant op di, ende du sels blent sijn ende de sonne niet sien tote enen tide. Ende thant viel in hem donkerheit ende deemsternesse, ende alomme gaende sochte hi wie hem de hant geven soude. Doe alse donder baeliu dese daet gesien hadde, so geloefde hi verwonderende over sHeren leeringe.
Ende doe Pauwels ende die met hem waren, gesceept waren van Papho, so quamen si te Pergen in Pamphilia, maer Jan wech gaende es wedergekeert van hen te Iherusalem [Jan was in enegen saken te begripene ende daeromme keerde hi weder. Ende hieromme wert hier na tgescil tusscen Pauwelse ende Barnabam, so dat si hem scieden van een. Hier staet Anthiochien presidien, dat was een ander Anthiochien dan dat wi noch Athiocien heeten in Syrien, want dit hiet wilen Reblata. Anthiochien presidien es in Grieken]. Ende die dor leden Pergen quamen si te Anthiosen presidien, ende op den saterdach gingen si in de synagoge ende saten daer. Maer nader
| |
| |
lessen vander wet ende vanden propheten, so sonden de princen vander synagogen tot hen, seggende: Manne brueders, ochte enege redene van geradene ten volke wert in u es, so segget. Maer Pauwels op staende, wisende metter hant een stilnesse, seide hi:
Israelsce manne ende die Gode ontsiet, hoert: God des volcs van Israhel vercoes onse vadere ende verhiefse in volc, doe si lantwenne waren in dlant van Egypten ende in ute gerecten arme leidde hiser ute, ende XL jaer lanc so gedoegede hi hare seden in der weldernessen, ende destruerende sevenderande heidene in dlant van Chanaan deilde hi hen hare lant metten lote na IVC ende L jaer. Ende nadesen gaf hi hen rechters tote Samuelle den prophete. Ende van dier tijt yesscen si enen coninc ende God gaf hen Saulle Cys sone, enen man van Benjammins geslechte, XL jaer. Ende dien wech gedaen, verwecte hen God David den coninc, wien hi orcontscap gaf ende seide: Ic hebbe vonden David
| |
| |
Jesse sone, enen man na mijn herte, die al minen wille doen sal. Uut wies sade God ute leidde na sijnre beloften Israelle den behoudere Ihesum, ende Jan predecte voer danscijn sijnre toecomst alden volke van Israhel dat doepsel van penitencien. Maer doe Jan sinen loep volvulde, soe seide hi: Dien gi waent dat ic ben, en benic niet, maer siet, een comt na mi, wies gescoeyte van sinen voete ic niet wert en ben tontbendene. Manne bruedere, sonen van Abrahams geslechte, ende die in u lieden Gode ontsien, u es gesonden dwoert deser salecheit. Want die te Iherusalem woenden ende hare princen, niet wetende desen Ihesum ende der propheten stemme, de welke elx saterdages gelesen werdt, ordeelende hebben sijt vervult, ende negeen sake der doot in hem vendende, iesscen si van Pylatuse, dat sine dooden mochten, ende doe sijt al voldaen hadden, welke van hem gescreven waren, hem af doende van den houte leiden sine in den grave. Maer God verwectene vander doot des derds dages, die gesien es vele dage vanden genen, die te gadere op comen waren met hem van Galylea in Iherusalem, <die> tote nu sijn orconden sijn toten volke. Ende wi boetscapen u die belofte, die
| |
| |
tot onsen vaderen gedaen es, want dese heeft God onsen sonen voldaen, Ihesum verweckende, alsoet gescreven es in den anderen psalm: Du bes mijn sone, ic hebdi heden gewonnen. Maer dat hine vanden dooden verwect heeft, so dat hi thant niet meer weder te kerene en es in verrottenesse, alsoe hi seide: Want ic sal u geven Davids getrouwe heilege dinge, ende daeromme sprect oec een ander screfture: Du en sels dinen heilegen niet geven te siene verrotten. Want David in siere geboerten, als hi gedient hadde den wille Gods, so sliep hi ende es toe geleget tot sinen vaderen, hi sach verrotten, maer dien God verwect heeft, die en sal negeen verrotten sien. Daeromme manne brueders, so si u cont, want bi desen Ihesum werdt u geboetscaept verlaennesse der sunden, van allen den welken gi niet en mocht werden gerecht gemaect in Moyses wet, so wie in desen geloeft, hi werdt gerecht gemaect yegelijcs. Daeromme besiet, dat op u niet en come dat in den prophete geseget es: Besiet, gi versmaders, ende verwonderes ende wert verderft, want ic werke een werc in uwen dagen, dat gi niet geloeven en selt, al vertellet u yemen.
Maer hen ute gaende baden si, dat si tsaterdages daer na dese waerde spreken
| |
| |
souden. Ende doe de synagoge was laten gaen, sijn gevolget vele Joden ende bekeerde toecomelinge Pauwelse ende Barnabam, die tot hen sprekende riedense hen, dat si bleven geduerech in Gods gracie.
Maer op den saterdach daer na so quam bi na al de stat te hoerne Gods waert. Maer siende de Joden de scaren, worden si vervult met toerne ende wederseiden die dinc, die van Pauwelse geseit werdt blasphemerende [So wie van hatien jegen de waerheit stect, hi blasphemeert, om dat Ihesus in der ewangelien seit: Icken ben niet gesonden sonder ten scapen tshuus van Israhel, die verloren sijn. Daeromme moeste men ierst den Joden Gods waert predeken, ende dit hielden de apostelen XII jaer lanc, dat si binnen Judea hem hielden ende predecten allene den Joden]. Doe stont Pauwels ende Barnabas ende seiden boudelec: Men moeste u ierst Gods waert spreken, maer want gijt verstect ende u selven vonnest onwerdech des ewechs levens, sich, soe keren wi ons ten heidenen wert. Want aldus hevet ons de Here bevolen:
Ic hebbe di geset den heidenen in licht, op dattu sels sijn in salecheit toten inde vander werelt. Maer [Audientes autem gentes, gauisi sunt et glorificabant uerbum Domini: et crediderunt quotquot erant preordinati ad uitam eternam] dit hoerden de heidene ende worden verblijdt ende loefden Gods waert
| |
| |
ende si geloefden alle, die geordineert waren ten ewegen levene. Ende sHeren waert wert gesaeyt al dlant dore, maer de Joden verwecten religiose wive ende eersamme ende de vorste vander stat, ende si ruerden persecucie jegen Barnabam ende Pauwelse ende woerpense ute haren inden. Ende si scudden tgemul van haren voeten in hen ende quamen te Ychonium. Ende de jongeren worden vervult met blisscapen ende metten heilegen geest.
Maer het es gesciet in Ychonium, dat si tegadere in gingen der Joden synagogen ende spraken, so dat een grote menechte der Joden ende der Grieken geloefden. Maer die Joden, die ongeloevech waren, verwecten ende stoecten te gramscapen de sielen der heidene jegen de brueders. Maer God gaf hen saen vrede. Hieromme woenden si daer vele tijts, getrouwelec doende in den Here, die orcontscap gaf den waerden sijnre gracien, gevende tekene ende wondere te gesciene bi haren handen. Maer de menechte der stat wert gedeilt, want seker enege waren metten Joden ende enege waren metten apostelen. Maer doe bedruusch worden was der heidene ende der Joden met haren princen, soe dat si hen lachter daden ende woerpen met steennen nade apostele, dat verstaende vloen si ten steden van Lychonien
| |
| |
te Listren ende te Derben ende tconincrike alomme ende daer ewangelizeerden si.
Ende eerande cranc man in de voete sat te Listren, die cropel was uut sijnre moeder bucke, die noyt gegaen en hadde. Dese hoerde Pauwelse spreken. Pauwels die sach in hem ende siende, want hi betrouwen hadde, dat hi genesen soude, seide hi met groter stemmen: Stant op rechte op dine voete! ende hi spranc op ende wandelde. Maer doet de scaren sagen dat Pauwels gedaen hadde, soe hieven si hare stemme op, seggende met talen van Lychaonien: Te ons sijn neder comen gode menscen gelijc. Ende si hieten Barnabam Jupiterre ende Pauwelse Mercuriusse, want hi was beleidere vanden waerde. Ende Jupiters pape, die voer die stat was, bringende verren ende cronen vore de doren woude hi hen metten volke sacrificie doen. Ende doe dat Pauwels ende Barnabam die apostelen hoerden, soe scoerden si hare rocke ende gingen ute in de scaren, roepende ende seggende: Manne brueders, waertoe doedi dit? Ende wi sijn oec sterfelec menscen u gelijc, u boetscapende, dat gi van desen ydelheiden bekeert ten levenden God, die gemaect heeft hemel ende
| |
| |
erde, de see ende al datter binnen es, die in den voerledenen geslechten liet in gaen alle liede in haren wech, ende seker hi en liet hem selven niet sonder orconde, weldoende ende gevende vanden hemele regen ende vrochbaerleken tijt, vervullende uwe herten met spisen ende met blisscapen. Ende dit seggende soe mochten si cume de scare gesaten, dat si hen niet en offerden.
Maer eenrande Joden quamen over van Anthiochen ende van Yconien ende rieden der scaren, ende Pauwelse steinnende trocken sine buten der stat ende waenden, dat hi doot ware. Maer doe de jongeren stonden omtrent hem, soe stont hi op ende ginc in de stat, ende sdages daer na so tijdde hi wech met Barnabam in Derben. Ende doe si dier stat geewangelizeert hadden ende si vele lieden geleert hadden, so sijn si wedergekeert te Listren ende te Yconien ende te Anthiochien in Presidien, gesterkende de sielen der jongeren ende geradende, dat si bleven in den geloeve, want bi vele tribulacien behoert ons in te gane in trike Gods. Ende alse si hen bi yegewelker kerken priesteren geset hadden ende si gebeedt hadden met vastenen, so bevalen sise den Here, daer si in geloefden. Ende si leden dore Presidien ende quamen
| |
| |
in Panphiliam, ende sprekende sHeren waert in Pergen gingense neder in Ytalien, ende van daer sceepten si te Anthiochien, vandaer si te Gods gracien gelevert waren in dwerc, dat si voldaden. Maer doe si comen waren ende de kerke vergadert hadden, soe vertelden si, hoe grote dinge God met hen gedaen hadde, want hi den heidenen geopent hadde de dore des geloefs. Maer si woenden niet lettel tijts metten jongeren.
|
|