Logo DBNL
Nieuwe Testament (Zuidnederlandse vertaling) (1971)

Nieuwe Testament (Zuidnederlandse vertaling)

(1971)–Anoniem Nieuwe testament (Zuidnederlandse vertaling)–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Hier beghint sente Jacobs epistole

I

Jacob, knecht Gods ende ons Heren Ihesu Christi, den XII geslechten die sijn in gedeiltheiden, saluut.

Mine bruedere, achtet alle vroude alse gi valt in menegerande becoringen, wetende dat de proeve uwes geloefs werct verduldecheit, ende verduldecheit heeft een volcomen [volmaect] werc, op dat gi volmaect sijt ende geheel, ende in negeenen dingen gebrekende.

Maer eest dat yemen van u behoeft wijsheit, hi eysce van Gode, die allen menscen geeft overvloedechlec ende hi en verwites niet, ende hem werdt gegeven. Maer eysce int geloeve, niet twivelende, want die twivelt, hi es gelijc der vloet der see, die beruert werdt ende omme gekeert vanden winden. Hieromme en verwane hem niet de mensce dat hi yet ontfaen sal vanden Here; de man die tweevoldech es van moede, hi es ongestadech in allen sinen wegen.

Maer doetmoedege brueder, hi gloriere in sijnre vrouden, ende de rike in sijnre oetmoedecheit, want hi sal overliden alse de bloeme des hoys, want de sonne es op gegaen met hitten ende verdroechde thoy ende sine bloeme es gevallen

ende de cierheit sijns anschijns verderft, ende alsoe verdroecht de rike in sinen wegen.

Salech es de man die gedoecht becoringen, want als hi geprueft sal sijn, sal hi ontfaen de croene des levens, die God gelooft heeft. Niemen en sal seggen, als hi becoert werdt, dat hi becoert werdt van Gode, want God en es negeen becoereere der quader dinge, want hi en becoert niemene. Maer yegewelc die af getrocken es ende toe [in] geloct es, die werdt becoert van sijnre begerlecheit. Daerna alse de begerlecheit ontfaen heeft, so gebaertse de sunde, maer alse de sunde volbracht es, so gebaertse de doot. Mine alderliefste bruedere, alsus en wilt niet dolen. Ene yegelike alderbeste gichte ende ene yegelike volmaecte gave es van boven neder dalende van den vader der lichte, bi den welken niet en es verwandelinge, noch bescadewinge der onderlatingen. Want willechleke heeft hi ons ghewonnen metten woerde der waerheit, op dat wi sijn mogen enech begin siere creaturen.

Maer wet, mine alder liefste bruedere, en yegewelc mensce si snel te hoerne, maer trage te sprekene ende trage toten toerne,

want de toren des mans en werct niet de gerechtecheit. Daeromme werpt wech alle onreinecheit ende dovervloedecheit der quaetheit, ende ontfaet in saechtmoedechheiden dat ingesaeide woert, dat uwe sielen behouden mach. Sijt werkeren des woerds, ende niet allene hoereeren, u selven bedriegende. Want so wie een hoerere es ende niet een werkere, die werdt gelijc enen man, die danscijn sijnre geboerten mercte in enen spiegel, want hi mercte hem ende ginc enwech, ende stappans haddi vergeten, hoedenech hi was. Maer die doerscout in de wet der volcomenre vriheit ende volblijft in hare, dese en es niet een vergetende hoerere gemaect, maer een werkere des wercs; dese sal salech sijn in sijnre daet. Soe wie waent dat hi geestelec es, ende niet en breidelt sine tonge, maer verleidt sijn herte, des geestelecheit es ydel. Reine ende onbevlecte geestelecheit met Gode den vader es dese: visenteren weduwen ende weesen in haren tribulacien ende hem onbevlect te houdene van deser werelt.

II

Bruedere, en wilt niet hebben betrouwen der glorien ons Heren Ihesu Christi in utenemingen

der persone. Ende seker, quame in uwe convent een man met enen blickenden cleede, hebbende een gulden vingerlijn, ende ginge in u convent een aerm man in enen vullen abite, ende siedi of merct in den genen die ane heeft dat blickende cleet, ende segdi heme: Du sits hier wel, maer segdi den armen: Du sta ghens wert, of sitte onder tscemel mijnre voete, en oerdeeldi dan niet bi u selven, ende en sidi niet worden rechters der scalcheit of der quader gepeise? Hoert, alder liefste bruedere: en heeft God niet ute gecosen darme in dese werelt, maer si sijn rike int geloeve ende si sijn erflinge des rijcs der hemele, dwelke God gelooft heeft den genen diene minnen? Maer gi doet onneere den armen. Ende en bedrucken u niet de rike bi gewoude, ende en treckense u niet toten vonnesse? Ende en blasphemerense niet dien goeden name die over u aen geroepen es? Seker eest dat gi volvult hebdt de conincleke wet na der screfturen, minnende dinen naesten als di selven, so doedi wel, maer nemdi persone ute, so wercti sunde ende sijt berespt vander wet alse overgangers der wet. Want so wie alle de wet gehouden heeft ende mesdoet hi in enen, hi es sculdech alle der andere. Want de gene die seide: Du en salt niet doen oncuuscheit,

hi seide oec: Gine selt niet dooden. Maer al en doestu niet oncuuscheit, ende doestu doetslach, so bestu worden een overgangere der wet. Sprect alsoe ende doet alsoe alse ochte gi bi der wet der vriheit begonst geordeelt te werdene. Want dien sal gescien ordeel sonder ontfermecheit, die negeene ontfermecheit en doet, want dontfermhertecheit verhoget [verheft (corr.)] dordeel.

O mine bruedere, wat vorderet al eest dat yemen seit dat hi geloeve heeft, ende hi de werke niet en heeft? En machene tgeloeve niet behouden maken? Maer eest dat uwe bruedere ochte sustere naect sijn ende behoeven cleedingen ochte dagelec voetsel, ende yemen van u segge hen: Gaet in vreden, verweremt u ende werdt gesaedt, ende en geve hen niet die dinge die noetorst sijn den lichame, wat vorderet hen? Alsus es tgeloeve: eest dat niet en heeft werke, so eest doot in hem selven. Maer seide yemen van u: Du hebs tgeloeve ende ic hebbe de werke, betoene mi dijn geloeve sonder werke ende ic sal u toenen mijn geloeve uten werken. Want geloefstu dat een God es, du does wel, ende de duvele geloevent, ende beven of vresen. O ydel mensce, wilstu weten dat tgeloeve sonder werke doot es? Abraham onse va\der,

en es hi niet gerecht gemaect uten werken, offerende sinen sone Ysaacke op den outaer? Siestu want tgeloeve medewrachte of halp sinen werken ende tgeloeve es volbracht uten werken, ende de screfture es volvult, die seget: Abraham geloevede Gode ende het es hem geacht te gerechtecheiden ende hi es geheten een vrient Gods. Gi siet dat de mensce gerecht gemaect werdt uten werken, ende niet uten geloeve allene. Also gelijc Raab, dat gemeine wijf, en werdtse niet gerecht gemaect uten werken, ontfaende de boden ende die weder ute latende teenen anderen wege? Want also de lichame doot es sonder geest, also es tgeloeve doot sonder werke.

III

O mine bruedere, en wilt niet vele meestere werden, wetende want gi ontfaet een meere ordeel of vonnesse, want wi mesdoen alle in vele dingen. So wie hem niet gestoeten en heeft in waerden, dats een volmaect man, men mach al den lichame omme leiden metten breidele, ende alsoe doen wi oec den perden de breidele in den mont, om datse consenteren souden, ende wi voeren al haren lichame omme. Ende sich de scepe: al sijnse groet ende al werdense gedreyget van starken winden, si werden

nochtan omme gevoert met enen cleinen royere derwert, dat de druust des bewegers wilt. Also es de tonge een clein let, ende si verheft grote dinge. Sich wat viere hoe groten bosch ontstect. Ende de tonge es vier ende alle quaetheit. De tonge werdt geset in onse lede, de welke [of alsi] ontsteken es vander hellen ende bevlect alden lichame ende ontstect dat rat onser geboerten. Ene yegewelke nature der beesten ende der vogele ende der serpente ende der andere diere werden getamt ende sijn getamt van mensceleker naturen, maer negeen mensce en mach de tonge tammen, want si es een onrastelec quaet, vol van venine dat de doot bringt. In der tongen benedien wi Gode ende den vader, ende in hare vermaledien wi de menscen, die gemaect sijn ter gelikenessen Gods. Uten monde geet gebenediinge ende vermalediinge. O mine bruedere, en es niet behoerlec dat dese dinge aldus gescien. Hoe mach een borre ute enen gate ute geven of vloeyen suet water ende better? O mine bruedere, en mach de vigeboem niet druve dragen noch de wigaert vigen? Alsoe en mach negeen gesouten water maken suet water.

So wie wijs es ende geleert ochte gecastijt onder u, hi bewise ute goeder wandelinge sijn werc in

saechtmoedecheiden sijnre wijsheit. Maer eest dat gi hebdt betteren haet ende dat sceldingen sijn in uwen herten, en wilt niet glorieren ende logeneren sijn jegen de waerheit. Want dese wijsheit en es niet neder comende van boven, maer het es ertsce ende beesteleke ende duveleke wijsheit, want soe waer nijt es ende sceldinge, daer es ongestedecheit ende een yegelijc quaet werc. Maer die wijsheit die van boven es, die es ten iersten scemel of suver, ende daer na esse peyslec, gemate ende geradich. Ende si es consenterende [of gevolchsam] den goeden dingen, ende si es vol ontfermecheiden ende goeder werke, ende si es ordeelende sonder geveystheit. Ende de vrocht der gerechtecheit werdt gesayt in vreden den genen die vrede maken.

IV

Wanen comen stride ende sceldingen onder u? En comense niet ute uwen begerten, die ridderscap hebben [of striden (corr.)] in uwen leden? Gi sijt begerende, ende gi en sijt niet hebbende. Gi doodt ende haet, ende gi en moget niet vercrigen. Gi strijdt ende vecht ende gi en hebdt dat niet, daer gi om bidt. Gi eyscet, ende en ontfaet niet, om dat gi qualec eyscet, also ghijt na bewijst in uwen begerten. Gi overspelders, en wetti niet dat de vrienscap deser werelt es viant [of contrarie] Gode? Hieromme, so wie vrient wilt sijn deser werelt

, hi werdt geset een viant Gods. Ochte waendi, dat de screfture te vergeefs sprect, dat de geest die in u woent, es begerende te nidecheiden? Maer daeromme sprect hi dat, dat dat meerre gracie geeft. God wedersteet de hoeverdege, maer hi geeft den oetmoedegen gracie. Hieromme sijt Gode onderwoerpen, maer wederstaet den duvel ende hi sal van u vlien. Naket Gode ende hi sal u naken. Gi sonderen, suvert de hande, ende gi tweevoldege van moede, maect reine de herten ende sijt katyvech ende weent ende screyt, uwe lachen sal verwandelt werden in weeningen ende uwe blisscap in droefheiden. Hieromme werdt veroetmoedecht in daenscouwinge Gods ende hi sal u verheffen.

Mine bruedere, en wilt niet verraden of quaet spreken deen vanden anderen. So wie achtersprake sprect of quaet te sinen brueder ochte die ordeelt sinen brueder, hi sprect achtersprake ter wet ende oerdeelt de wet. Ende eest dat hi oerdeelt de wet, so en es hi niet een werkere der wet, maer hi es een oerdeelre. Want het es een bringere ende een rechtere der wet, die verderven mach of dooden ende hermaken, maer wie bestu, die oerdeels dinen naesten?

Sich gi segt: Heden ocht margen selen wi gaen in geene

stat, ende daer selen wi een jaer sijn ende selen comescapen ende selen winnen, gi die niet en wet wat inden margen sijn sal. Want wat es uwe leven? Het es een doem teenen corten tide barende, ende daer na werdt hi geindet, ende gi en segt niet: Eest dat de Here wilt, ocht: eest dat wi leven, so sele wi doen dit ocht dat. Maer nu verblijddi in uwen hoeverden, ende yegewelke verblidinge die alselc es, die es quaet. Hieromme die goet weet te doene, ende niet en doet, het es hem quaet.

V

Ghi rike, nu weent al ulende in uwen katyvecheiden, die u toe comen selen. Uwe rijcheide sijn verrot worden ende u cleeder sijn gheten van den motten, ende u selver ende u gout es verrostecht worden, ende hare rostecheit sal u sijn in een getuge ende sal eten uwe vleesch als vier. Gi gadert u den toren in den lesten dagen. Siet de loen uwer wercliede, die gemayt hebben uwe lande, welke loen van u bedroegen es, die roept, ende de roep der wercliede es in ghegaen in sHeren oeren van Sabaoth. Ende gi sijt gespijst opder erden ende gi hebt u herten gevoecht in oncuusscheiden ende gi hebdt toe geleidt in den dage der doodingen, doodende den gerechten, ende hi wederstoet u niet

.

Hieromme bruedere, sijt gedoechsam toter toecomst des Heren. Besiet: dackerman verbeidt der precioser [dierbaerre] vrocht der erden, gedoechsamlec lidende tote dat hi ontfa de tidege vrocht ende de speedege. Sijt gi gedoechsam [verduldech] ende sterct uwe herten, want de toecomst des Heren sal neeken [of es gemaect]. En wilt onderlinge niet toernech sijn, bruedere, op dat gi niet geordeelt en werdt. Siet, de rechtere steet voer de dore. Bruedere, nemt exempel des aerbeids, der lancmoedecheit ende der gedoechsamheit der propheten, die gesproken hebben in sHeren name. Siet, wi maken salech hen die gedoecht hebben. Gi hebdt gehoert Jobs gedoechsamheit ende sHeren inde hebdi gesien, want de Here es genedech ende ontfermende.

Maer bruedere, vor alle dinc en wilt niet sweeren, noch biden hemele, noch bider erden, noch bi enegen anderen eede, maer uwe redene sal sijn: het es het es, en es en es [ja ja, neen neen], dat gi niet en valt onder dordeel.

Eest dat yemen onder u bedroeft werdt, hi beede met geliken gemuede ende love [of singe]. Es yemen siec onder u, men leide de priesteren der kerken te hem, datse bidden over hem ende salvenne met olyen in den name des Heren, ende de bedinge des geloefs sal behouden den sieken, ende de Here salne verlichten, ende es hi in sunden, si selen hem verlaten werden.

Daeromme belijt deen den anderen uwe sunden ende bidt deen voer den anderen, op dat gi behouden werdt, want ghesteedech gebet des gerechten vermach vele. Helyas was een mensce gelijc ons doechlec, ende hi bat in sinen gebeede dat het niet en rechgende op der erden, ende en rechgende niet III jaer ende VI maent. Ende anderwerf bat hi, ende de hemel gaf regen ende de erde gaf hare vrocht.

Mine bruedere, eest dat yemen doelt ute u lieden vander waerheit ende bekeertene yemen, die sal weten want soe wie den sundere doet keren vander dolingen sijns weges, die behoudt sine siele vander doot, ende hi bedect veelheit der sunden.

Hier es Sente Facobs epistele uut.

Een argument op Sente Peetters epistole.

Symon Peter vercleert, dat de wise doot sijn deser werelt overmids tgeloeve, ende hi toent claerre dan dlicht den selven wisen de groetheit der genedecheit.

Hier es uut dargument.


Vorige Volgende