Nieuwe Testament (Zuidnederlandse vertaling)

Hier beghint de epistole ad tytum

I

Pauwels, de knecht Gods ende apostel Ihesu Christi, na den geloeve der uutvercorendere Gods ende na bekinnesse der waerheit die na genedecheit es, in hope des ewechs levens, dwelc God, die niet en lieget, gelooft heeft vore de wereleke tide, maer in sinen tiden heeft hi geoppenbaert sijn woert in der predicacien, die mi bevolen es na den gebode des behouders, ons Gods, die ontbiedt, dat gracie ende vrede van Gode den vader ende van Ihesu Christo, onsen behoudere, moet sijn Tytusse, sinen geminden sone na den gemeinen geloeve.

Om de sake deser dinc lietic u te Creten, op dat ghi corrigeren soudt die dinge die gebreken, ende om dat gi priesteren ordineren soudt in den steden, alsoe ic u bevolen hebbe, so wie sonder lachterleke sunde es ende man eens wijfs, hebbende getrouwe sonen, niet in wroegingen der oncuusheit ocht niet onderwoerpen. Want den bisscop [besscop] behoert te sine sonder [omberespelec alsoe houdt de ..] lachterleke sunde als enen dispenseere Gods, niet hoeverdech, noch tornech, noch gewout doende, noch sleegere ocht vechtere, noch begerlec te sine leelecs ofte ontemelecs gewins, maer hem behoert te sine herbergende

[fol. 124r]

ende goedertieren ende sober ende gerecht ende heilech ende continent, ende hem behoert te behelsene tsermoen of de redene die na leeringe es ende na geloeve, op dat hi mechtech si te leerenne in ganser leeringen ende te berespene de gene diet weder spreken.

Want vele menscen sijn, die ongehoersam sijn, ydelsprekers ende verleiders, maer aldermeest de gene die vander besnidenessen sijn, welken behoert berespt te werdene, de welke verkeren menegerande huse, leerende dinge die niet behoerlec en sijn om de sake lelecs gewins. Want eenrehande mensce uut hen, hare eygen prophete, seide: Die van Creten sijn altoes logeneren ende quade beesten des treechs bucs. Dit getuge es waer, omme welke sake so beresptse herdelec, op dat si sijn gans inden geloeve, niet aendinkende den joedscen fabulen ende den logenen der menscen, die hen contrarie maken vander waerheit. Alle dinge sijn den suveren suver, maer den bevlecten ende den ongeloevegen en es negeen dinc suver, maer hare gedachten ende hare consiencien sijn bevlect. Si belien dat si Gode kinnen, maer si loechenens metten werken, want si sijn onmenscelec ende ongeloevech ende wederprueft toe elken goeden werke

[fol. 124v]

.

II

Maer sprect gi ganse leere, die tamelec es, den ouden datse sober sijn ende suver ende vroet ende gans in den geloeve, in liefden ende in verduldecheiden, ende also den ouden wiven, dat si sijn in heilegen abite, niet quaetsprekersen [lachtererssen], niet vele dienende den wine, maer wel leerende, op datse voert leren mogen vroetheit, ende den jongen wiven, datse hare manne minnen ende hare kindere lief hebben, ende datse vroet sijn ende suver ende sober, ende datse haers huus sorge hebben, ende datse goedertieren sijn ende onderwoerpen haren mannen, op dat dwoert Gods niet geblasphemeert en werde. Leert oec de jongelinge, datse sober sijn in allen dingen. Gheeft u selven een exempel te sine der goeder werke in leeringen, in geheelheiden, in suverheiden [swaerheiden], ende u waert sal sijn gans ende onberespelec, op dat de gene die ons contrarie es, hem scame, niet hebbende van ons [u] te seggene enech quaet. Den knechten leert onderwoerpen te sine haren heren, hen behagende in allen dingen ende hen niet wedersprekende noch bedriegende, maer bewisende in allen dingen hare goede trouwe, op dat si cieren de leeringe ons behouders Ihesu Christi in allen dingen. Want de gracie Gods, ons behouders, oppenbaerde hare allen menscen, ons leerende dat wi verloechenen souden der ongenedecheit ende der wereleker begerten, ende dat wi soberleec

[fol. 125r]

ende gerechtelec ende meldelec leven souden in dese werelt, ende [ontbeidende den salegen hope ende den toecomst] dat wi hopen souden der saleger hopen ende der toecomst der glorien des groets Gods ende ons behouders Ihesu Christi, die hem selven heeft gegeven vor ons, op dat hi ons verledechde van alre onreinecheit, dat hi hem reinechde een ontfenclec bequamelec volc, gevolchsam der goeder werke.

Sprect ende troest ende berespt dese dinge met enen yegeliken gebode, ende niemen en versmade di.

Vermaent hen onderwoerpen te sine den princen ende den potestaten, ic segge: vermaent hen, datse bereet sijn onderhoerech te sine tote enen yegeliken goeden werke, ende niemene te versmadene [te blasphemerene], niet stridechtech, maer gemaniert te sine, alle saechtmoedecheit bewisende tot allen menscen. Want wi waren bi tiden onwise ende ongeloevech, dolende ende den begerten dienende ende menegerande overtollecheit werkende in quaetheiden ende in nide, ende wi waren abel gehaet te sine ende haet hebbende onderlinge. Maer doe de genedecheit ende de menscheit Gods, ons behouders, oppenbaer wert, niet uten werken der gerechtecheit, die wi gedaen hebben, maer na sine ontfermhertecheit heeft hi ons behouden gemaect overmids de doepe der wedergeboerten ende der vernuwingen des heilechs geests, dien hi overvloedechlec heeft uut\gegoten

[fol. 125v]

in ons overmids Ihesum Christum, onsen behoudere, op dat wi, gerechtelec in sijnre genaden, erfelec sijn naden hope des ewechs levens in Christo Ihesu onsen Here. De redene es getrouwe, ende van desen dingen willic dat gise leert, op dat de gene die Gode geloeven, achtsam sijn in goeden werken. Dese dinge sijn goet ende oerborlec den menscen. Maer scuwet gi questien ende vertellingen van geslechten ende sceldingen ende vechtingen der wet, want dese dinge sijn onorborlec ende ydel. Na dierste ende na dandere berespinge vliet den ongeloevegen mensce, wetende want alsustenech mensce es verkeert, ende hi heeft gesundecht of es ontbleven, ende es verdoemt met sinen properen vonnesse.

Alsic tot u sinde Artemanne ocht Titicumme, so haest u te mi te comene te Nicopolem, want daer hebbic geordineert te winterne. Ende voert sindt oec haestelec [sorchsamlec] Apollen, den geleerden der wet, op dat hen niet en gebreke. Maer die ons toebehoeren, die moeten leren vore te sine in goeden werken jegen de gene dies noot hebben, op datse niet onvrochtsam en sijn.

Alle die met mi sijn, die grueten u. Gruet alle de gene die ons minnen in den geloeve.

De gracie des Heren si met u allen. Amen.

Hier es Sente Pauwels epistole ute tot Tytusse

[fol. 126r]

.