Nieuwe Testament (Zuidnederlandse vertaling)
(1971)–Anoniem Nieuwe testament (Zuidnederlandse vertaling)– Auteursrechtelijk beschermdIPauwels, apostel Ihesu Christi naden gebode ons verloessers Ihesu Christi, die | |
[Folio 113r]
| |
onse hope es, ontbiedt, dat vrede, gracie ende ontfermhertecheit moet sijn van Gode den vader ende van Ihesu Christo, onsen Here, Tymotheeuse, sinen geminden sone in den geloeve. Also ic u bat dat gi bleeft te Ephesen, doe ic gaen soude te Macedonien, op dat gi cundegen soudt somegen dat si niet anders en leerden dan wi geleert hebben, noch hen en keerden te fabulen ende ten onindeleken geboerten, de welke meer verleenen questien dan stichtecheit Gods, welke stichtecheit es in tgeloeve. Maer dinde des geboeds es caritate of minne van suverre herten ende van goeder consiencien ende van ongeveisden geloeve, vanden welken dat somege gedoelt hebben ende keerden te ydelre spraken ende wouden sijn leereren der wet, niet verstaende noch watse spreken noch van wien si tugen of affirmeren. Wi weten, dat de wet goet es, eest dat yemen haers wettelec gebruuct, wetende dat, want den gerechten en es de wet niet geset, maer den ongerechtegen ende den ongehoersammen ongenedegen ende den besondechden sunderen ende den bevlecten, den dootslagers vaders ende moeders ende den dootslagers der menscen, den overspeelders ende dien, die oncuusscheit doen met mannen, den playdiers, den logeneren, den versweres ende | |
[Folio 113v]
| |
eest dat yet anders es, dat contrarie es <der> ganser leren, de welke es na dat ewangelium der glorien des salechs Gods, dat mi bevolen es. Ic danke hem, die mi gesterct heeft, in Christo Ihesu, onsen Here, want hi heeft mi geloevech geacht ende geset in den dienst, die te voren was een blasphemeerre ende persequeerre ende een versmadere, maer ic hebbe vervolcht Gods ontfermhertecheit, want ic dese dinge onbekinlec dede in ongeloevecheiden, maer de gracie ons Heren Ihesu Christi heeft overgevloeyt met geloeve ende met liefden, die es in Christo Ihesu. Ene getrouwe redene ende alre ontfenckelecheiden werdech, want Christus onse Here quam in dese werelt de sunderen behouden te makene, daer ic dierste af ben, maer daeromme hebbic ontfermhertecheit vervolcht, opdat Ihesus Christus ten iersten in mi bewijsde alle gedoechsamheit toter informingen of ter leringen der geenre, die hem geloeven selen, in dat ewege leven. Den onsterfeleken ende den onsichteleken coninc si glorie van eewen teewen. Amen. O sone Tymotheus, ic bevele u dit gebot na de voergaende prophecien in u, opdat gi riddert in dat goede ridderscap, hebbende geloeve ende goede consiencie, welke goede consiencie somege men\scen | |
[Folio 114r]
| |
verdrivende, sijn verdorven ane den geloeve, uut wien es Ymeneus ende Alexander, de welke ic Satanasse leverde, op datse leerden nemmeer te blasphemeerne. | |
IIDaeromme biddic ten iersten van allen, dat gedaen werde bemaningen, bedingen, eyscingen ende dankingen voer alle menscen, voer coninge ende voer alle princen, die in hoecheit geset sijn, dat wi een rastelec ende gesaedt leven mogen leiden met genedecheiden ende suverheiden, want dat es goet ende ontfenckelec vor Gode, onsen behoudere, die wilt, dat alle menscen behouden werden ende comen ter bekinnessen der waerheit, want een God es ende een middelere Gods ende der menscen, die mensce Ihesus Christus, die hem selven gegeven heeft vore alle menscen in verloessingen, wies getuge geconfiermeert es in sinen tiden, in den welken ic geset ben een predekere ende apostel, ic segge de waerheit in Christo Ihesu, ic en liege niet, ic leerere der heidene ende inden geloeve ende inder waerheit. Daeromme willic, dat de manne beden in allen steden, opheffende suvere hande sonder toren ende bedriechnesse ende also gelikeleke oec de wive in gecierden abite, met temelheiden ende soberheiden hen cierende, niet met gewrongenen | |
[Folio 114v]
| |
hare, noch in goude, noch in gesteinten, noch in dierbaerre cledingen, maer also alst den wiven betaemt, gelovende reinecheit bi goeder wandelingen. Dwijf sal leren in heimelecheiden met alre onderwoerpenheit, maer ic en laetse niet voert leren noch heerscap hebben in den man, maer datse si in geswige. Want Adam was tierst geformeert ende daer na Yeve, ende Adam en was niet verleidt, maer dwijf was verleidt in de overganginge, maer si sal behouden werden overmids de gebaringe der sonen, eest datse blijft in tgeloeve ende inder minnen ende in geheilechtheiden met alre soberheit. | |
IIIEene getrouwe redene ende alre ontfenckelecheit werdech: so wie begert een besscop doem, hi begert een goet werc. Den besscop behoert toe onberespelec te sine ende eens wijfs man, sober, vroet, temel, geciert, herbergende ende leerere, niet dronken te sine van wine, noch vechtere, maer gemaniert, niet stridende, noch clappende, noch onsuver, noch gierech, hem behoert te sine een goet <provoest> sijns huus. Ende hem behoert te hebbene onderdanege sonen met alre reinecheit, maer so wie niet en weet sijn huus te berechtene, hoe sal hi erenstecheit gehebben ter kerken Gods? Ende hem behoert toe, dat hi niet en si een nuwe ondervragere, dat hi niet op ghe\blasen | |
[Folio 115r]
| |
in hoeverdecheiden en valle in <sduvels> vonnesse. Ende hem behoert te hebbene een goet getuge van dien, die van buten sijn, op dat hi niet en valle in lachtere ende in den strec des duvels. Alsoe hoert oec den dyakenen toe, suver te sine ende scemel ende swaer wesech, niet twee tongech, noch niet gegeven te vele wijns, noch na volgende leelec gewin, maer hebbende de misterie des geloeven in puerre consiencien. Maer dese selen tierst geprueft werden, niet hebbende enege lachterleke sunde, ende alsoe selense dienen. Alsoe gelijc hoert oec den wiven toe te sine scemel of reine, niet quaet sprekende ende sober ende getrouwe in allen dingen. De dyakene selen sijn eens wijfs manne ende selen hare sonen ende hare huus wel berechten. Die wel gedient hebben, die selen vercrigen enen goeden opganc ende vele betrouwens in tgeloeve, dwelke es in Christo Ihesu. Sone Tymotheus, ic scrive u dese dinge, hopende dat ic saen tot u comen sal, op dat ghi wet, hoe u behoert te wandelne in den huse, dwelke es de kerke des levende Gods, ende ene columme ende een groet fiermament [of vastheit] der waerheit, ende oppenbaerlec een groet sacrament der genedecheit, dat geoppenbaert es in den vleessce ende gerecht gemaect es in den geeste ende oppen\baerde | |
[Folio 115v]
| |
den ingelen ende es gepredect den heidenen ende es geloeft in dese werelt ende es op genomen in glorien. | |
IVDe geest sprect oppenbaer, dat in den lesten tiden selke menscen selen afgaen vanden geloeve, volgende den geesten der dolingen ende der leringen der duvele ende der leeringen der geenre die logenen spreken in geveistheiden, ende der geenre die hebben ene quade consiencie, ende der geenre die verbieden te huwene ende gebieden te abstinere van dien spisen, die God gescepen heeft den gheloevegen ende den genen die de waerheit bekint hebben, te nemene of te nuttene met danckelecheiden. Want ene yegeleke creature Gods es goet ende negeen dinc en es te verwerpene, dat met danckelecheiden vanden geloevegen genomen werdt, want het werdt geheilecht in Christo bi den woerde Gods ende bi der bedingen. Dit den bruederen lerende seldi sijn een goet dienere Ihesu Christi, gevoedt metten woerden des geloefs ende der goeder leeringen, die gi na hervolcht hebdt. Maer de onbequame ende de queenleke fabulen, die scuwet, ende oefent u selven in genedecheiden. Want de lichaemleke oefeninge es te lettel dincs or\boerlec, | |
[Folio 116r]
| |
maer genedecheit es tallen dingen orborlec ende es hebbende de geloften des levens, dat nu es ende dat toe te comene es. Dese redene es getrouwe ende werdech alre ontfenckelecheit, want in dien aerbeiten wi ende werden vermaledijt, want wi hopen in den levenden God, die een verloessere es alre menscen, maer aldermeest der geloevegere. Ghebiedt dese dinge ende leert. Niemen en versmade uwe joncheit, maer gi selt sijn een exempel der geloevegere in woerden ende in wandelingen, in caritaten, in geloeve ende in reinecheiden. Aendinct der lessen ende der troestingen of vermaningen der leringen. En wilt niet verroekelosen de gracie Gods, die in u es ende die u gegeven es overmids prophecie metter insettingen der hande des priesterscaeps. Gedinct deser dinge ende in desen dingen sijt, op dat u toenemen geoppenbaert werde in allen dingen. Hebdt aendacht te di selven ende ter leringen ende staet in dien, want dit doende seldi u selven behouden maken ende die u hooren. | |
VDen ouderen dan gi en seldi niet bescelden, maer bidden hem alse den vader, ende den jongelingen alse den brueders, ende den quenen alse den moederen, ende den jongen joffrouwen alse den susteren in alre suverheit. | |
[Folio 116v]
| |
Eert de weduwen, die gewarege weduwen sijn. Maer es enege wedue, die sonen ocht neven heeft, die sal tiersten leren regeren hare huus, ende weder te gevene den vaderen ende moederen gelijc dat men van hen ontfaen heeft, want dat es vor Gode gename. Maer die ene gewarege wedue es ende die ontroest es, die sal hopen in den Here ende sal staen nacht ende dach in bedingen, want die in weelden es levende, die es doot. Ende gebiedt hen dit, dat si sijn onberespelec. Want so wie niet sorge en heeft der sijnre die hem toe behoren, ende alder meest sijnre huusgenoete, so heeft hi tgeloeve [of trouwe] geloechent ende es quadere dan een ongeloevege. Ene wedue niet men dan van LX jaren, die wijf geweest heeft eens mans, hebbende getuge in goeden werken, die sal werden uutvercoren, eest datse sonen gevoedt heeft, ende heefse de gaste ontfaen ende heefse gedwagen de voete der heilegen ende eest datse gedient heeft den genen die tribulatie liden ende eest datse na ghevolget heeft alle goede werke. Maer de jongere weduwen die vliet, want als si luxurioes geweest hebben, so willense huwen in Christo, hebbende de verdoeme\nesse, | |
[Folio 117r]
| |
want si dierste trouwe ydel gemaect hebben ende si leren oec leedech de huse te omgane, ende niet allene leedech, maer oec clappech ende curioeslec, sprekende die dinge die niet behoerlec en sijn. Hieromme willic dat de jongere weduen huwen ende sonen bringen ende dat si sijn moedere des gesinds ende datse negeen ocsuun en geven den adversariis onder de gracie der vermaledijtheit. Want [Iam enim quedam conuerse sunt retro Satanan. Si qua fidelis habet uiduas, subministret illis - Seker selke sijn thant afgekeert van Sathanan] selke hebben staphans gewandelt achter Sathanasse. Maer heeft enech geloevech mensce weduen, hi sal hen dienen te harre behoeften, op dat de kerke niet beswaert en werde ende op dat de gene genoech hebben, die gewarege weduen sijn. Priesteren, die wel regeren, die selen werdech geacht werden twevoldeger eeren, ja aldermeest de gene die arbeiten in den woerde ende in der leringen Gods, want de screfture seit: Du en sels niet verbinden den mont des ossen die derscht of tcoren terdt, ende: De wercman es werdech sijns loens. En wilt negeene wroeginge ontfaen jegen den priestere, het en si onder II ocht onder III getugen. Die sondegen berespt vore tfolc, op dat dandere vrese hebben. Ic orconde vor Gode ende vor Ihesu Christo ende vor sine uutvercorene ingele, dat gi dit behuedt sonder voersichtech | |
[Folio 117v]
| |
ordeel, niet doende al af kerende in dandere partie. Ghi en selt niemene haestelec de hant op leggen. Ghi en selt u niet gemeinen den vremden sunden. Houdt u selven suver. En wilt niet noch water drinken, maer ghebruuct of nut allettel wijns omme uwer magen wille ende om uwe menechfuldege siecheiden. Selker menscen sunden sijn oppenbaer, voergaende toten ordeele, maer selker menscen sunden volgen na. Ende gelikerwijs so sijn de goede werke oppenbaer, maer de werke die hen anders hebben, en mogen niet verborgen werden. | |
VISo wat knechte, die onder joke sijn, die selen hare heren alre eren werdech achten, op dat de name des Heren ende de leringe niet versmaedt en werde. Maer die getrouwe heren hebben, die en selense niet versmaden, want si sijn gebruedere, maer si selen hen meer dienen, wantse getrouwe sijn ende gemint, want si sijn deilechtech der beneficien Gods. Dese dinge leert ende vermaent. Maer eest dat yemen anders leert ende niet gevolchsam en es den gansen sermoenen ons Heren Ihesu Christi ende der redenen, die es na genedecheit der leringen, hi es hoeverdech ende niet wetende, ende quelende bi questien ende bi stridingen der woerde, uut den | |
[Folio 118r]
| |
welken geboren werden nidecheiden ende versmadenesse ende blasphemeringen ende quade suspicien of mestrouwingen ende disputeringen der menscen, die gescoert sijn van gedachten ende die beroeft sijn vander waerheit ende die achten, dat genedecheit si neringe. Seker genedecheit met genoechsamheiden es ene grote neringe. Wi en brachten niet indese werelt, ende en es geen twivel want wi en mogen oec niet wech dragen, maer hebbende voetsel ende cledere, daer wi mede gedect mogen werden, met desen selen wi content sijn. Want die rike werden willen, die vallen in temptacien ende in den strec des duvels ende in vele onorborlekere ende scadelekere begerten, die de menscen verdrinken in de doot ende in de verliesinge. Want wortele alre quader dinge es gierecheit ocht vrecheit der rijcheide, welke gierechheit selke menscen begert hebben ende hebben gedoelt van den geloeve ende hebben hen selven in gewoerpen in menege bedroefenesse. Maer du, Gods mensce, vliet dese dinge, maer volcht na de gerechtecheit, genedecheit, geloeve, minne, gedoechsamheit, goedertierenheit. Strijdt enen goeden strijt des geloefs, so dat gi moget begripen deewelec leven, daer gi in ge\roepen | |
[Folio 118v]
| |
sijt, ende du heefs belijt ene goede belijnge vore vele getugen. Ic gebiede u vore Gode, die alle dinc levende maect, ende in Christo Ihesu, die orconde gaf ene goede beliinge onder Pontio Pylato, dat gi houdt dit gebod sonder vlecke, niet sundegende ende onberespelec tot in de toecomst ons Heren Ihesu Christi, den welken toenen of oppenbaren sal te sinen tiden de salege God, die allene mogende es coninc der coninge ende Here der heren, die allene onsterfelecheit heeft ende woent in een ontoeganclec licht, dien negeen mensce gesien en heeft noch sien en mach, wien glorie, eere ende gebod moet sijn ewelec. Amen. Ghebiedt den riken deser werelt niet hoege te smakene, noch niet te hopene in onsekerheit der rijcheide, maer te hopene in den levenden God, die ons alle dinc verleent overvloylec te gebrukene, wel te doene ende rike te werdene in goeden werken ende te wedergevene ende hen gemeine te makene ende hen selven te vergaderne een goet fondament in der toecomst, op datse mogen begripen tgewarege leven. O Tymotheus, behuedt dat u bevolen es, vliende de ydele nuwecheiden der stemmen ende die insettingen des valschs namen der const, welke cunst selke menscen geloven, ende sijn uut gevallen omtrent tgeloeve. De gracie des Heren si met u. Amen. Hier es ute Sente Pauwels ierste epistole tote Tymotheusse. | |
[Folio 119r]
| |
| |
Een argument op dandere epistole ad Tymotheum.Echter scrijft Pauwels Tymotheeuse van troestingen der martyelien ende yegeliker regulen der waerheit, ende wat toe te comene es in den lesten tiden, ende scrijft hem van sijnre passien ende vanden kerkere uter stat van Rome. Hier es uut dargument |
|