Logo DBNL
Nieuwe Testament (Zuidnederlandse vertaling) (1971)

Nieuwe Testament (Zuidnederlandse vertaling)

(1971)–Anoniem Nieuwe testament (Zuidnederlandse vertaling)–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Sente Pauwels ander epistele te dien van corinthen

I

Pauwels, apostel Ihesu Christi bi den wille Gods, ende Thymotheeus, brueder der kerken Gods, die te Corinthen es, met allen den heilegen, die in Achayen sijn, seggen, dat u moet sijn gracie ende vrede van Gode den vader ende van onsen Here Ihesu Christo.

Ghebenedijt si God de vader ons Heren Ihesu Christi, vader der ontfermhertecheit ende God alre troestingen, die ons troest in alle onse tribulacie, dat wi oec selve mogen troesten die, die in alre tribulacien sijn, overmids de vermaninge, daer wi selve van Gode met vermaent werden. Want alsoe de passien Christi overvloeyen in ons, alsoe overvloeyt oec overmids Christum onse troestinge. Weder wi bedroeft werden, om uwe vermaninge ende salecheit, ochte weder wi getroest werden, om uwe troestinge ende salecheit, ochte weder wi vermaent werden, om uwe vermaninge ende salecheit, die daer werct ene verdrachlecheit der selver passien, die wi liden, ende also ons sekere of vastere hope es vor u, want wi weten dat alsoe gi gesellen sijt der passien, also seldi gesellen sijn der troestingen. Maer, bruedere, wi en willen niet, dat gi onwetende sijt van onser tribulacien, die ons gesciet es in Asya, want wi sijn beswaert boven mate ende boven

macht, alsoe dat ons verdroet te levene. Maer wi selve hadden in ons selven antwerde der doot, op dat wi niet en souden sijn getrouwende in ons, maer in Gode, die de doode verwect, ende die ons uut genomen ende verloest heeft van alsoe vele vernoeyen, in den welken wi hopen, want hi sal ons noch oec verloessen, eest dat gi ons hulpt in uwen gebeede, op dat wi moeten sijn deilechtech uten personen van vele aensichten siere gaven die in hem es, ende op dat gracien of danke moeten werden gedaen Gode vore ons overmids vele menscen.

Want onse glorie es dese, tgetuge onser consiencien, dat wi in simpelheiden ende in lutterheiden Gods ende niet in vleessceleker wijsheit, maer in der gracien Gods gewandelt hebben in dese werelt, maer overtollechleker bi u. Want wi en scriven u gene andere dinge dan die gi gelesen ocht bekint hebdt, maer ic hope, dat gi bekinnen selt tote in dinde, alsoe als gi ons in enen deele bekint hebdt, want wi sijn uwe glorie alsoe gi de onse in den dage ons Heren Ihesu Christi.

Ende uut desen betrouwene woudic tierst te u comen, op dat gi soudt hebben dandere gracie, ende ic wou\de

bi u overliden in Macedonien ende weder van Macedonien tot u comen ende van u geleidt werden in Judeen. Maer doe ic dit woude, en hebbic niet lichtheit geoefent? Ochte dat ic peyse, peysic dat na den vleessce, alsoe dat bi mi si Ja ende Neen [Int Latijn steet: Estet Non, ende daer vor settic int Dietsch: Ja ende Neen. Dat bediedt: Het es, ende: En es. Of: Sijn ende: Niet sijn] ? God es getrouwe, want onse sermoen, dat bi u was, daer en es niet in Ja ende Neen. Want de sone Gods, Ihesus Christus, die gepredect es in u overmids ons, dats overmids mi ende Silvanusse ende Thimotheeuse, daer en was niet in Ja ende Neen, maer in hem was Ja [of Es]. Want hoe vele der geloften Gods sijn, die sijn in hem Ja [amen]. Daeromme seggen wi Gode amen overmids hem tuwer glorien, de welke ons gesteedecht met u in Christo ende die ons gesalft heeft God ende die ons getekent heeft ende gegeven in onsen herten den weerdere [pant] des heilegen geests.

Maer ic aneroepe Gode teenen getuge in mijnre sielen, dat ic niet en ben comen te Corinten, u sparende. Niet, dat wi heerscap hebben over uwe geloeve, maer dat wi mede hulperen sijn uwer bliscap, want gi staet int geloeve.

II

Ic hebbe dat geordeneert bi mi selven, dat ic echter

niet en soude tot u comen in droefheiden. Want eest dat ic u bedroeve, wie sal mi verbliden dan die uut mi bedroeft werdt? Ende dat selve hebbic u gescreven, op dat ic, alsic come, niet en hebbe droefheit boven droefheit van dien, daer mi af behoerde te verblidene. Want ic ben betrouwende in u allen, dat mine vroude es uwer alre vroude. Want uut vele tribulatien ende uut vele anxsten des herten ende bi vele tranen hebbic u gescreven, niet op dat gi droeve sijt, maer op dat ghi weten soudt, wat caritaten ic overvloedechlec in u hebbe.

Eest dat mi yemen bedroeft heeft, die en heeft mi niet bedroeft, maer op dat ic in enen deele u allen niet verladen en soude. Den genen, die alsusteenech es, dien moet genoegen de sceldinge, die gesciet van hen velen, alsoe dat gi in contrarien meer vergeeft ende getroest werdt, op dat masscien de gene, die alsustenech es, niet verslindt en werde van overvloedegere droefheit, waeromme ic u bidde, dat gi in hem steedecht caritate. Want daeromme screevic u, op dat ic bekinnen soude uwe experment of uwe bevindinge, ocht gi onderhoerech sijt in allen din\gen.

Eest dat gi yemene yet vergeven hebdt, ende ic hebdt oec gedaen, want dat ic vergeven hebbe, dat hebbic vergeven om uwen wille in den persone Christi, op dat wi niet bedroegen en werden van Sathanasse, want sine scalcheide en sijn niet onbekint.

Doe ic quam te Troaden om dat ewangelium Christi ende mi de dore op gedaen was in den Here, soe en haddic negene raste minen geeste om dat ic Tytusse, minen brueder, niet en vant, maer hen te Gode bevelende quamic te Macedonien. Dies seggic Gode gracien, die ons altoes doet sege hebben in Christo Ihesu ende die oppenbaert overmids ons den roke sijns bekinnens in ene yegewelke stat; want wi sijn een goet roke Christi te [in] Gode in de gene, die behouden werden ende seker den genen, die vervaren; een roke der doot in de doot, maer den anderen een roke des levens int leven. Ende wie es hier toe alsoe abel? Want wi en sijn niet als vele andere, ontemelec nemende dwoert Gods, maer uut lutterheiden alse uut Gode spreken wi vore Gode in Christo.

III

Beghennen wi echter ons selven te prisene? Ochte en behoeven wi niet alsoe als sel\ke

met prijsseleken epistelen bi u ocht ute u? Ghi sijt onse epistele, gescreven in onsen herten, de welke geweten ende gelesen werdt van allen menscen oppenbaerlec, want gi sijt de epistele Christi, geoppenbaert van ons ende gescreven, niet met atermente, maer met den geeste des levende Gods, niet in steinen tafelen, maer verstendegen vleessceleken tafelen des herten. Al selken betrouwen hebben wi over\mids Christum te Gode, dat wi niet en sijn vermogende yet te peysene van ons selven alse van ons selven, maer al onse vermogen es uut Gode, die ons oec gemaect heeft bequameleke dineren des nuwen testaments, niet inder letteren, maer in den geeste, want de lettere doodt, maer de geest maect levende. Want ocht de dieninge der doot, met letteren geformt in den steen, was in alselker glorien alse dat de kindere van Israel niet en mochten aensien Moyses anscijn om de glorie sijns anscijns, die verydelt werdt, hoe en sal dan de dieninge des geests niet vele meer sijn in glorien? Want ocht de dieninge der

verlorenheit es in glorien, so overvloyt vele meer de dienst der gerechtecheit in glorien. Want [Nam nec glorificatum est quod claruit in hac parte, propter excellentem gloriam. Si enim quod euacuatur, per gloriam est: multo magis quod manet, in gloria est] dat oppenbaerde in desen deelle, en was niet glorificeert om de hoghe glorie, want ofte dat, dat te nieute werdt, bi glorien es, soe eest vele meer in glorien dat ghedurende es.

Hieromme hebben wi alselken hope ende gebruken groets betrouwen, ende niet also als Moyses een decsel sette op sijn anscijn, also dat de kindere van Israel niet sien en souden in sijn anscijn, dat verydelt es [werdt], maer hare sinne worden verplompt, tote in den dage van heden. Dit selve decsel blijft in de lesse des outs testaments, ongeoppenbaert, want het wert in Christo verydelt, maer tote in den dage van heden, alse Moyses gelesen werdt, so werdt dat decsel op hare herten geset. Maer alse yemen bekeert werdt te Gode, so sal dat decsel af genomen werden, want de Here es een geest, so waer de geest des Heren es, daer es vriheit. Maer wi alle, scouwende de glorie Gods met geoppenbaerden anscinen, wi werden getransformeert [of overformt] in den selven beelde van claerheiden in claerheiden, alse vanden geeste sHeren.

IV

Hieromme hebben wi desen dienst, bi den

welken dat wi na gevolcht sijn der ontfermhertecheit, ende wi en gebreken of en ontbliven niet, maer wi vertien de verborgenheide des lachters, niet wandelende in listecheiden noch en sijn niet ontemelec orborende dwaert Gods, maer in oppenbaringen der waerheit sijn wi bevelende ons selven tote allen consiencien der menscen vore Gode. Maer eest oec dat onse ewangelium verborgen es, so eest verborgen in de gene, die vervaren, in den welken God heeft verblendt de gedachten der ongeloevegere deser werelt, op dat niet en scine of en blicke de verlichtinge des ewangeliums der glorien Christi, die een beelde es des ongesichtelecs Gods. Seker, bruedere, wi en predeken ons selven niet, maer onsen Here Ihesum Christum, ende wi sijn uwe knechte overmids Ihesum, want God, die gesproken heeft van den demsternessen dlicht te scinene, hi heeft gescenen in onsen herten toter verlichtingen der cunst der claerheit Gods in den anscine Ihesu Christi.

Maer desen scat hebben wi in crancke vate, op dat de hoecheit si der cracht Gods ende niet uut ons. In allen dingen liden wi tribulacie, maer wi en werden niet geanxst, wi werden arm ende bedeleren, maer wi en werden niet ontset of begeven, wi doegen persecucie,

maer wi en werden niet gelaten, wi werden veroetmoedecht, maer wi en werden niet geconfuust, wi werden uut gewoerpen, maer wi en verderven niet; altoes sijn wi dragende in onsen lichamen de doodinge of cruussinge Ihesu Christi, op dat oec dleven ons Heren Ihesus in onse lichamen geoppenbaert werde. Want wi die leven, werden altoes in de doot gelevert overmids Ihesum, op dat oec Ihesus leven geoppenbaert werde in onsen sterffeleken vleessce. Hieromme werct de doot in ons, maer dleven werct in u, die hebbende sijt den selven geest des geloefs, alsoe gescreven es: Ic hebbe geloeft, om dat ic gesproken hebbe, ende [et nos credimus, propter quod et loquimur] wi geloeven, om dat wi spreken, wetende want de gene die Ihesum verwect heeft, hi sal ons met Ihesus verwecken ende sal ons setten met u [Omnia enim propter uos: ut gratia abundans per multas gratiarum actionem abundet in gloriam Dei, propter quod non deficimus], op dat de gracie die overvloeyde bi vele menscen, in dancbaerheiden moet overvloeyen in der glorien Gods.

Om dwelke wi niet en gebreken; al eest dat onse uterste mensce gecorrumpeert [of tebroken] of te broken werdt, nochtan werdt onse binnenste mensce vernuwet van dage te dage. Want dat corte ende dlichte liden onser tribulacien, dat in deser jegewerdecheit es, dat werct ene ewege bordene der glorien boven mate

inder hoecheit in ons, die niet en scouwen die dinge, die men siet, maer die men niet en siet, want de dinge, die men siet, sijn titelec, maer die men niet en siet, die sijn eewech.

V

Want, bruedere, wi weten, eest dat onse erdsce huus deser woeningen ontbonden werdt, dat wi ene stichtinge uut Gode hebben, een huus niet met handen gemaect, eeuwech, in den hemelen. Want in dat suchten wi oec, begerende dat onse woeninge, die in den hemel es, ons overaengedaen werde, dat wi [si tamen uestiti, non nudi inueniamur] doch gecleedt ende niet naect vonden en werden. Want wi, die sijn in dese woeninge, suchten ende sijn beswaert, om dat wi niet ontcleedt en willen werden maer overcleedt, op dat verswolgen werde dat, dat sterflec es vanden levene. Maer die ons volbringt in dat selve, dat es God, die ons gegeven heeft den weerdere des geests. Daeromme sijn wi coene [audentes (later doorgehaald)] altoes ende wi weten, want die wile dat wi in den lichame sijn, soe doe wi pelgrimagie vanden Here, want wi wandelen naden geloeve ende niet na\

der gedaenten, maer wi gedurren <ende> hebben goeden wille, verellendecht te werdene of pelgrimagie te doene vanden lichame, ende jegewerdech te sine ten Here. Ende daeromme crigen wi, weder wi sijn jegewerdech ocht niet jegewerdech, hem altoes te behagene. Want wi moeten alle geoppenbaert werden vore den rechterstoel Christi, dat een yegewelc antwerde geve vanden eygennen werken sijns lichamen alsoe hise gedaen heeft, sijnse goet ochte quaet.

Dit wetende raden wi den mensce de vrese Gods, want wi sijn Gode oppenbaer, ende ic hope dat wi uwen consiencien oppenbaer sijn overmids Ihesum Christum onsen Here. Wi en prisen [commendamus (later doorgehaald)] echter ons selven u niet, maer wi geven u ocsuun te glorierene om ons, op dat gi niet af en gaet tot dien die glorieren in den anscine ende niet in der herten. Want weder wi uut gaen metter gedachten te Gode, ocht weder wi sober sijn u lieden [uobis (later doorgehaald)], seker de caritate Christi stoect ons of beruert ons, achtende dat, want es een vore alle menscen gestorven, so sijnse dan alle doot ende Christus es vor hen allen gestorven, op dat de gene, die leven, te hant niet hen\

selven en leven, maer hem, die om hen gestorven es ende op verstaen. Ende alsoe hier uut en hebben wi niemen bekint naden vleesce ende al hebben wi Christum bekint naden vleessce, maer te hans nu en hebben wijs niet bekint. Eest dan dat enege nuwe creature in Christo es, so sijn de oude overleden, ende siet, alle dinge sijn nuwe gemaect. Want alle dinge sijn uut Gode, die ons versuent heeft te hem selven overmids Christum ende heeft ons gegeven den dienst der versueningen, want God was versuenende te hem selven de werelt in Christo, hen niet achtende hare sunden, ende heeft in ons geset dat woert der versueningen in Christo.

Hieromme wi gebruken der sindingen vore Christusse, alse ochte God vermaende of troeste dor ons; wi bidden u om Christo: werdt versuent te Gode. God de vader heeft den genen, die negeenne sunde en bekinde, om ons sunde gemaect, op dat wi souden werden in hem de gerechtecheit Gods.

VI

Al hulpende vermanen wi u, dat gi de gracie Gods niet ydelec en ontfaet, want hi seide [Ysayas XLIX]:

In der ontfenckeleker tijt gehoerdic di ende in den dage der salecheit halpic di. Siet, nu es de ontfenckele\ke

tijt, siet, nu es de dach der salecheit. Niemen en geve anderen enege stoetenesse, op dat onse dienst niet gelachtert en werde, maer in allen dingen selen wi ons selven bieden alse dienneren Gods, in vele verduldecheiden, in tribulacien, in noeden, in anxten, in plagen, in kerkeren, in wederwerdecheiden, in arbeiten, in wakingen, in vastene, in castijngen [of suverheiden], in cunste, in lancmoedecheiden, in saechtecheiden [of suetecheiden], in den heilegen geeste, in ongeveisder caritaten, in den woerde der waerheit, in der doeget Gods, overmids de wapene der gerechtecheit ter rechter hant ende ter slinkere, bi glorien ende onedelheiden, bi quader ende bi goeder famen, alse verleiders ende waerechtech, alse die onbekinde ende bekinde, alse stervende ende siet, wi leven, alse gecastijde ende niet gedoodt, alse de bedroefde, maer altoes verblidende, alse ellendech [arme], maer vele menscen rijcmakende, alse niet hebbende ende alle dinc besittende.

O bruedere van Corinthen, onse mont es tote u ontploken, onse herte es op gedaen. En werdt niet bedruct in ons, maer werdt bedruct in uwen binnensten, want gi sijt hebbende den selven loen, ic seggu alse aen sonen, werdt gi gewijdt.

En wilt

djoc met den ongeloevegen niet liden, want wat deilingen es der gerechtecheit metter scalcheit? Ocht welke geselscap es den lichte metter donker\nessen? Ocht wat gemeinscape heeft Christus ende Belyal? Ocht wat deele es den geloevegen metten ongeloevegen? Ocht wat consente heeft de tempel Gods metten afgoden? Ghi sijt de tempel des levenden Gods, alsoe de Here seide dore Ysayasse: Want ic sal wandelen in hen, ende ic sal sijn hare God ende si selen mijn volc sijn. Daeromme gaet uut van in midden hen ende werdt gesceden, seit de Here, ende den onreinen en gerijnt niet, ende ic sal u weder ontfaen, ende ic sal u sijn in enen vader, ende gi selt mi sijn in sonen ende in dochtere, seit de almachteghe Here.

VII

Hieromme, mine alre liefste, dese geloften hebbende, selen wi ons suveren van alre vleckingen des vleeschs ende des geests, voldoende [perficientes sanctificationem in timore Dei. Capito nos: neminem lesimus, neminem corrumpimus, neminem circumuenimus] de geheilechtheide des geests in der vresen Gods.

Merct [Vaet ons (corr.)]: wine hebben niemene ghequetst, wi en hebben niemene gecorrum\peert

ende wi en hebben niemene bedroegen. Ic en segge niet tuwer verdoemenessen, want ic hebbe voerseit, dat gi sijt in onsen herten, op dat [ad commoriendum et ad conuiuendum. Multa mihi fiducia est apud uos, multa mihi gloriatio pro uobis] wi souden te gadere sterven ende te gadere leven. Mi es groet betrouwen bi u, mi es grote glorieringe vor u, ic ben vervult van troeste, ic overvloye van vrouden in al onser tribulacien.

Want doe wi quamen te Macedonien, en hadde ons vleesch negeene raste, maer wi hebben geleden alle tribulacien: van buten aenvechtingen ende van binnen vresen. Maer God, die de oetmoedege troest, heeft ons oec getroest in de toecomst Tyti, ende niet allene in sine toecomst, maer oec in de troestinge, metter welkere hi ons getroest heeft in u, ons seggende uwe begerte, uwe weeninge, uwe na volginge of minne vore mi, alsoe dat ic meer verblijdde. Want eest dat ic u bedroefde inder epistelen, dat en berouwet mi niet, ende al eest dat mi berouwede, siende dat ic u te eenre uren bedroefde met der epistelen, nu verblidic, niet om dat gi bedroeft sijt, maer want gi bedroeft sijt te penitencien, want gi sijt bedroeft na Gode, op dat gi in hem en geene

ergeringe en gedoeget in u selven. Want de bedroeffenesse, die na Gode es, die werct gesteedege penitencie in salecheiden, maer de bedroeffenesse der werelt werct de doot. Want siet dat selve, dat gi bedroeft sijt na Gode, hoe vele sorfhertecheiden dat in u gewracht heeft ende bescermingen ende onwerdecheiden ende vresen ende begerten ende minnen of na volgingen ende wraken. In allen dingen hebdi u getoent onbevlect sijnde in orbore. Ende hieromme, eest dat ic u gescreven hebbe, dat en es niet om hem, die onrecht gedaen heeft noch om hem, diet geleden heeft, maer om te bewisene onse sorfhertecheit vore u, die wi tote u hebben vore Gode. Ende hieromme sijn wi getroest, maer in onser troestingen so hebben wi onvertalleke meer blide geweest om Tytus vroude, want sijn geest es hermaect van u allen. Ende eest dat ic bi hem glorieert hebbe om u, ic en ben niet confuus, maer alsoe wi alle dinc van u gesproken hebben inder waerheit, alsoe es oec onse glorieringe, die bi Tytusse was, waerheit worden, ende sine binnenste sijn onvertallechlec

in u, herdinkende uwer alre onderhoerecheit, hoe gine ontfingt met vresen ende met bevingen. Ic vervroude, dat ic in allen dingen betrouwe van u.

VIII

Bruedere, wi doen u condech de gracie Gods, die gegeven es in de kerken van Macedonien. Want de overvloedecheit harre vrouden heeft geweest in vele bevendingen van tribulacien ende hare hoechste armoede heeft overgevloeyt in rijcheiden harre sempelheit, want ic geve hen getuge na der doeget, ende si hebben willech gheweest boven cracht met vele troestingen, ons biddende gracie ende gemeinscap des diensts, die ghesciet inden heilegen. Ende niet alsoe wi hoepten, maer ten iersten hebbense hen selven Gode gegeven ende daer na ons biden wille Gods, alsoe dat wi Tytusse baden, dat hi oec volbringe in u dese gracie alsoe hi begonnen heeft. Maer gelijc dat gi in allen dingen overvloeyt, in hope, in geloeve ende in sermoene ende in cunste ende in alle sorfhertecheit, ende hierenboven oec in uwer caritaten in ons, dat gi alsoe overvloeyt in deser gracien. Ic en segt niet alse gebiedende, maer mids der anderre sorfher\techeit

tugende of prisende den goeden sen uwer caritaten. Want gi wet de gracie ons Heren Ihesu Christi, want om u es hi aerm gemaect alse hi rike was, op dat gi in sinen aermoede rike wordt. Ende daer in gevic raet, want dat es u orborlec, die niet allene en hebt begonnen te doene, maer oec te vervullene van den jare van vore: Nu volbringet oec metter daet, op dat also tgemuede bereet es ten wille, dat het also bereet si te volbringene uut dien, dat gi hebdt. Want eest dat de wille bereet es na dat dat hi heeft, soe es hi ontfankelec, niet nadat dat hi niet en heeft. Ic [Non enim ut aliis sit remissio. Want niet soe dat den anderen sal sijn verlatinghe (corr.)] en segge niet, dat werde verlatinge den anderen, ende u tribulacie, maer uut gelijcheiden. Inder jegewerdeger tijt sal uwe overtollecheit vervullen hare aermoeden, op dat oec hare overtollecheit si vervullinge uwes gebreecs, op dat gescie gelijcheit, alsoe ghescreven [Exodus XVI] es: Die vele hadde, en overvloeyde niet, ende die [et qui modicum, non minorauit - ende die lettel hadde, en hads niet men (corr.)] lettel hadde, en hads niet men.

Ic danke Gode, die de selve sorfhertecheit gegeven heeft in therte Tyti, want hi heeft troeste\nesse

ontfaen, maer alse hi sorfhertegere was met sinen wille, es hi tote ons comen. Ende wi hebben met hem gesonden Lucasse, wies lof es inden ewangelio in allen kerken, ende niet allene dat, maer hi es oec geordineert vanden kerken een geselle onser pelgrimagen in der gracien, die gewracht werdt van ons ter glorien des Heren ende tot onsen voersetten wille, dat verbiedende, dat niemen u en lachtere in dese volheit, die gewracht werdt van ons in de glorie des Heren. Want wi voersien goede dinge, niet allene vor Gode, maer oec vor alle menscen. Wi hebben oec met hen gesonden onsen brueder, dien wi dicwile geprueft hebben in vele dingen sorfhertech sijnde, maer [Nunc autem multo sollicitiorem confidentia multa in uos: siue pro Tito, qui est socius meus, et in uobis adiutor] nu vele sorfhertegere met groeten betrouwene in u, weder het si vore Tytusse, die mijn geselle es ende een hulpere in u, ocht onse bruedere, de apostele van den kerken, der glorien Christi. Hieromme de bewisinge uwer caritaten ende onser glorien vore u bewijst onder hen in den anscine der kerken Gods.

IX

Want ute overvloedecheiden behoert mi tot u te scrivene vanden

dienste, de welke gesciet in de heilegen. Want ic weet uwe gemuede bereet, om dwelke ic van u gloriere tot dien van Macedonien, want Achayen es bereet van voer ledenen jaren, ende uwe minne of na volginge heeft vele liede geroepen of beweget. Maer wi hebben gesonden de bruedere, op dat dat niet verydelt en werde in desen deele dat wi van u glorieren, op dat gi bereet sijt also ic u geseet hebbe, op dat alse die van Macedonien met mi comen, dat si u niet onbereet en vinden, ende dat wi ons niet en scamen, dat wi u niet geleert en hebben. Hieromme hebbe ic gewaent dat noet es, dat ic den bruederen bade, datse tot u quamen ende datse bereidden de voer geloefde benedixie, datse bereet ware alsoe als benedixie ende niet als gierecheit.

Want, bruedere, ic segge dat: die spaerlec saeyt, die sal spaerlec maeyen, ende die sayt in benedixien, die sal oec in benedixien mayen yeghewelc na dat hi geset heeft in sijn herte, niet uut droefheiden ocht uut noede, want den vroudeleken gevere mint God. Want God es mogende alle

gracie te doene overvloeyen in u, dat gi in allen dingen altoes sijt hebbende alle vermogen, so dat ghi overvloeyt in allen goeden werke, alsoe gescreven es: Hi sprayde ende gaeft den armen, sine <gerechtecheit> sal bliven van euwen teeuwen. Maer die tsaet geeft den sayenden, die sal oec dbroet geven tetene ende hi sal menechfuldegen u saet, ende hi sal meernen dat wassen der vrochte uwer gerechtecheit, op dat gi in allen dingen rike gemaect overvloeyt in alre simpelheit, de welke werct bi u werke der gracien te Gode bi Ihesum Christum. Want de dienst deser officien en vervult niet allene die dinge die den heilegen gebreken, maer hi vloeyt oec over bi vele dankelecheiden in den Here, overmids pruevinge des diensts glorificerende Gode in der onderhoerecheit uwer belijngen in den ewangelio Christi ende in der sempelheit uwer gemeinsamheit in hen ende in alle ende in haren gebeden vor u, de welke u begeren overmids de overvloyende [Ocht overschinende (corr.)] gracie Gods, die in u es. Ic danke Gode of Goede moeten sijn gracien van sijnre onvertelleker gaven.

X

Ic selve Pauwels bidde u bi der goedertierenheit ende bi der gemaetsamheit Christi, die seker

geweest hebbe onder u oetmoedech in anscine, maer alsic van u ben, so betrouwic van u, maer ic bidde dat ic jegewerdech niet en moet dorren bi diere betrouwingen, in der welker ic gewaent werde te dorrene in selke, die achten dat wi wandelen alse na den vleessce. Maer wandelende in den vleessce en oefene wi niet ridderscap na den vleessce, want de wapene ons ridderscaeps en sijn niet vleesscelec, maer wi sijn destruwerende metter mogentheit des Heren de rade toter destruweringen der waerningen, ende wi sijn destruerende yegelike hoecheit, haer selven verheffende jegen de cunst Gods, ende wi sijn onderdoende in gevankenesse yegewelc [alle] verstennesse in den dienste Christi, ende bereet hebbende de wrekinge in onderhoerecheiden, alse vervult werdt uwe onderhoerecheit.

So siet die dinge, die voer danscijn sijn. So wie betrout, dat hi Christi knecht es, peyse dat echter tot hem, want also hi Christum toe behoert, soe doen wi oec. Want eest dat ic meer gloriere vander mogentheit, die de Here ons gegeven heeft in uwer stichtingen ende niet in uwer destruxien, soe en salic mi niet scamen, op dat ic niet

geacht en werde alse ochtic u verveerde met epistelen, want si seggen, dat de epistelen sijn swaer ende starc, maer de jegewerdecheit des lichamen es cranc ende de redene es versmeedelec. Daeromme peyse dat die sus gedaen es, want hoegedaen wi sijn inden waerden bi epistelen als wi van u sijn, alselc sijn wi jegewerdech in werken. Want wi en dorren ons niet in sayen ochte geliken selken die hen selven prisen, maer wi sijn ons selven metende in ons ende sijn ons selven ons gelikende. Wi en selen niet glorieren in ongemetenheit, maer na de mate der regelen, die ons God geset heeft met maten, te comene tote ons. Want wi en recken ons niet ute alse niet comende of gereikende tote ons, want wi sijn comen tot ons in den ewangeliume Christi, niet in ongemetenheiden glorierende in vremden arbeiten, maer wi sijn hebbende hope uwes wassens geloefs, in u gegroet [gemeerrent] te werdene na onser regelen in overvloedecheiden, ja [etiam in illa que ultra uos sunt, euangelizare, non in aliena regula in his que preparata sunt gloriari] te ewangeliseerne die dinge, die boven ons sijn, niet in vremder regelen, in dien dingen die bereet sijn te glorierene. Maer die glorieert, hi gloriere in den Here, want die hem selven loeft, die en es niet ge\prueft,

maer dien God looft.

XI

Vergave God, dat gi yet allettel gedoeget mijnre onwijsheit! Maer oec onderdraget mi, want ic minne u in Gods minne. Want ic hebbe u ondertrouwet enen man, suvere maget te leverne Christo. Maer ic vrese alsoe dat serpent Yeven verleidde met siere listecheit, dat alsoe uwe sinne niet gecorrumpeert en werden ende uut vallen vander simpelheit, die in Christo Ihesu es. Want eest dat de gene, die comen es, enen anderen Christum predect, dien wi niet en predeken, ocht enen anderen geest, dien gi niet ontfaen en hebdt, ochte een ander ewangelium, dwelke gi niet weder ontfaen en hebdt, so seldi te rechte liden. Want [Existimo enim me nichil minus fecisse a magnis apostolis. Nam etsi imperitus sermone, sed non sciencia] ic wane, dat ic niet men gedaen en hebbe dan ic ontfaen hebbe ocht mi geboden es vanden groten apostelen. Want al eest dat ic onwijs ben van redenen, maer niet van cunste, in allen dingen benic geopenbaert in u. Ochte [Aut numquid peccatum feci, me ipsum humilians ut uos exaltamini] en hebbe ic niet sunde gedaen, mi selven oetmoedegende, op dat gi verheven werdt? Want ic hebbe te vergeefs geewangeliseert dewangelium Christi. Ic hebbe dandere kerken gebloet, noetorst nemende tot uwen dienste, ende doe ic bi u was ende noet hadde, en wasic niemenne commerlec, want de bruedere die van

Macedonien quamen, die vervulden dat mi gebrac, ende in allen dingen hebbic mi gehouden sonder bordene tuwen behoef. Es de waerheit Christi in mi, want dese glorie en sal niet te broken werden in den riken van Achadien. Waeromme? want ic en minne u niet? Maer God weedt. Want so wat ic doe ende doen sal, dat salic doen, op dat ic der geenre ocsuun af snide, die ocsuun willen, op dat si in den genen daer si in glorieren, selc vonden werden als wi. Want alsoedenege valsce apostelen sijn bedriechleke werkeren, hen transformerende in die apostelen Christi. Ende dat en es geen wonder, want Sathanas transformeert hem in enen ingel slichts. Daeromme en eest negeen groet dinc, al eest dat sine cnechte getransformeert werden alse cnechte der gerechtecheit, der welker inde sal sijn na hare werke.

Echter seggic, dat mi niemen en achte sijnde onwijs, anders so ontfaet mi alse onwijs, op dat ic allettel gloriere. Dat ic spreke, dat en spreke ic niet na Gode, maer als in onwijsheiden, in deser substancien der glorien. Want vele menscen glorieren naden vleessce, ende ic sal glorieren. Gherne gedoeget di die onwise alse gi selve wijs sijt. Want gi verdraecht, eest dat u yemen drijft in dienste, eest [si quis deuorat, si quis accipit, si quis extollitur] dat yemen verslindt, eest dat yemen ontfeet, eest dat yemen verheven werdt, eest dat

u yemen in danscijn sleet. Nader onedelheit seggic, alse ocht wi siec waren in desen deele. Waer in gedar yemen? Nader onwijsheit seggic: ic gedart oec. Si sijn Ebreeusche? ic beent oec. Si sijn Israelsche? ic beent oec. Si sijn Abrahams saet? ic beent oec. Si sijn dieneren Christi? ic beent oec, ende als men wijsleec seggic: ic beent meer dan si, in meer arbeiten, in kerkeren overvloylekere, in plagen boven mate, in den dooden eenparlec. Vanden Joden vijfwerf gegeesselt, telken male ontfingic een werf men dan XL slage, drie werf benic met roeden geslegen, een werf benic gesteint, driewerf wasic scepbreekech, nacht ende dach wasic inde diepte der see, in wegen wasic dicke, in noeden der vloede, in noeden der mordenaren, in noeden vanden geslechten, in noeden vanden heidenen, in noeden in der stat, in noeden in der woestinen, in noeden in der see, in noeden onder den valscen bruederen, in arbeite ende jammerecheit, in vele wakingen, in hongere ende in dorste, in vele vastene, in couden ende naectheiden, sonder die dinc, die van buten sijn, mine dageleke aenstaninge, de besorginge alle der kerken. Wie es siec, ende ic niet? Ende

wie werdt bedroeft, ende ic en werde met hem bedroeft? Eest dat het behoert datmen gloriere, so salic glorieren in dien dingen, die mijnre crancheit sijn toe behoerende.

God ende de vader ons Heren Ihesu Christi, die gebenedijt es in eewecheit, die weet, dat ic niet en liege. De lant voecht van Damasse des conings Arethe die behuedde de stat der Damascene, om dat hi mi vaen soude, ende dore ene vinstere wardic uut gelaten over den muer in ene mande [of corve], ende alsoe ontfloe ic sinen handen.

XII

Ocht men glorieren moet, seker het en es niet orborlec, maer ic come toten visioenen ende toten oppenbaringen des Heren. Ic weet enen mensce in Christo, die vore XIV jaeren, ocht hi in den lichame was icken weet, ocht buten den lichame, icken weet, God weedt, die werdt getogen toten derden hemele ende in dusgedaneger wisen weetic enen mensce, ocht hi in den lichame was ocht buten den lichame, des en weetic niet, God weett, want hi werdt getogen int paradijs ende hi hoerde verhoelne waerde, die geenen mensce georloeft en sijn te sprekene. Ende om alsustenege dinge gloriere ic

, maer van mi selven en gloriere ic niets niet dan in minen crancheiden. Want ochtic oec glorieren woude, ic en ware niet wijs, want ic segge de waerheit, maer ic spare, dat mi niemen en achte boven dat hi siet in mi, ocht dat hi hoert van mi. Ende op dat groetheit der oppenbaringen mi niet en verheffe, so es mi gegeven een gaert mijns vleeschs, Sathanas ingel, die mi halslage gaf, om dwelke ic driewerf den Here bat dat hine af name van mi, ende hi seide mi: Mine gracie es di genoech, want de doecht werdt in der siecheit volbracht. Daeromme salic gerne glorieren in minen siecheiden, op dat in mi woene de doecht Christi. Hieromme behagic mi in minen siecheiden, in onwerden, in noeden, in persecucien, in anxten om Christo, want alsic siec ben, dan benic mechtech.

Ic ben onwijs worden, gi hebdt mi gedwongen. Ic soude van u geprijst werden, want ic en hebbe niet men gedaen dan de apostele, die boven mate sijn. Ende nochtan, al eest dat ic niet en ben, nochtan sijn de tekene mijns apostelscaeps over u in alre wijsheit ende in wonderen ende in crachten. Want wat eest dat gi men gehadt hebdt dan dandere kerken, het

en si dat ic selve u niet beswaert en hebbe? Vergeeft mi dit onrecht.

Siet, te desen derden male benic bereet, tot u te comene ende ic en sal u niet swaer sijn, want ic en sueke niet dat uwe, maer u. Noch oec de sonen en selen niet scat gaderen den vader ende der moeder, maer vader ende moeder den sonen. Maer ic sal alte gerne geven ende ic selve sal boven gegeven werden vore uwe sielen, al eest [licet plus uos diligens, minus diligar. Sed esto, ego uos non grauaui] dat ic u meer minnende van u men ghemint werde. Maer het si alsoe, ic en hebbe u niet beswaert, maer also alsic listech was, hebbic u gevaen met listecheiden. Ende en hebbic u niet bedroegen bi enegen vanden genen, die ic u gesendt hebbe? Ic bat Tytusse ende ic sandt met hem Lucasse onsen brueder. En heeft u Tytus niet bedroegen? En hebben wi niet gewandelt in enen geeste ende in enen voetstapen?

Ghi wanet voermaels, dat wi ons ontsculdechden vore u. Wi spreken voer Gode in Christo, want, alre liefste, wi doen alle dinc om uwe stichtecheit. Ic vrese alsic come, dat ic u niet venden en sal alsoe ic u begere, ende icken sal van u niet vonden werden alsoe gedaen als gi mi begert: sceldingen, benidenthei\de,

moedecheide, stridingen, verradenessen, runingen, opgeblasenheide ende vechtingen en moeten bi avonturen onder u niet sijn, op dat mi God dan niet nederen en moete alsic weder tot u come, op dat ic niet en moete beweenen vele van den genen, die gesundecht hebben ende negeene penitencie gedaen en hebben van onreinecheiden ende van hoerdoeme ende van onscemelheiden, diese gedaen hebben.

XIII

Siet, ten derden male comic te u: inden monde van tween ocht van drien getugen sal gesteedecht hebben alle woert. Ic hebbe voerseit ende voersegge desen alse jegewerdech ende nu desen alse van hen gesceden in den lichame, den welken die vore gesundecht hebben ende allen den anderen, want eest dat ic echter come, icken sal niet sparen. Ochte suecti experiment, dats ondervindinge van dien Christusse, die in mi sprect, de welke niet cranc en werdt in u, maer hi es mogende in u? Want al es hi gecruust uut onser crancheit, hi leeft uter cracht Gods. Want [Nam et nos infirmi sumus in illo, sed uiuimus cum eo, ex uirtute Dei in uobis] wi sijn oec siec in hem, maer wi leven met hem uter cracht Gods in u. Temteret u selven in u, ocht gi in den geloeve sijt, ende prueft

u selve. Ochte en bekindi u selven niet, want Ihesus Christus es in u, het en si dat gi bi avonturen quaet sijt? Maer ic hope dat gi bekint, dat wi niet quaet en sijn. Wi bidden Gode, dat gi niet quaets doen en moet, niet op dat wi, die geprueft sijn, vervaren souden, maer op dat gi doen soudt dat goet es, want wi sijn alse quade. [Niet dat wi geprueft of geprijst scinen souden, maer dat gi doen soudt dat goet es, ende wi souden als quade sijn of geacht werden] Want wi en vermogen niet jegen de waerheit, maer om de waerheit. Wi vervrouden alse wi cranc sijn, maer gi sijt mogende, ende dat biddic, uwe volcomenheit. Hieromme alsic van u ben, scrivic dese dinge, op dat ic, alsic jegewerdech ben, herdelekere doen mach na de mogentheit, die mi de Here gegeven heeft, in uwer stichtecheit ende niet in uwer destruxien.

Voert ane, bruedere, verblijdt u ende sijt volmaect ende troest u, smaect dat selve ende hebdt vrede. Ende God des vreden ende der liefden sal met u sijn. Gruet u onderlinge in den heilegen cusse.

Alle de heilegen grueten u.

De gracie ons Heren Ihesu Christi ende de minne Gods ende de gemeinheit des heilechs geests moet altoes sijn met u allen. Amen.

Hier es ute Sente Pauwels ander epistele te dien van Corinthen.

Een argument op de epistole ad Galathas.

Die van Galacien sijn Griecsche. Dese ontfingen ierstwerf dwoert der waerheit vanden apostel, maer na dat hi wech was, wordense getemteert van valscen apostelen, op dat se gekeert souden werden ter wet ende ter besnidingen. Dese roept dapostel weder ten geloeve der waerheit, hen scrivende vander stat Epheso.


Vorige Volgende