Nieuwe Testament (Zuidnederlandse vertaling)

VI

Na desen ghinc Ihesus over de see van Galilee, dat es Tyberiadis. Ende hem volghede ene grote menechte, want si saghen de tekene, die hi dede over die siec waren. Daeromme ghinc Ihesus inden

[fol. 203r]

berch ende sat daer met sinen jongheren. Ende het was naest den Paschen feeste dach der Joden. Daeromme, alse Ihesus op lichte de oghen ende sach, want ene grote menechte quam te hem, seide hi te Philipse: Waer met sele wi broede copen, op dat dese eten? Maer dat seide hi, hem becorende, want hi wiste, wat hi soude sijn doende. Philippus antwerde hem: De brode van CC penninghe en soude hen niet ghenoech sijn, op dat ieghewelc lettel wat name. Een ute sinen jongheren seide hem, Andries Symon Peters brueder: Hier es een kint, die hevet V gherstene brode ende II vessche, maer wat sijn dese onder also vele? Daeromme seide Ihesus: Doet de menschen neder sitten. Ende inder stat was vele hoeys. Daeromme saten neder manne met ghetale omtrent V^M. Daeromme nam Ihesus de brode, ende alse hi gracien dede, gaf hijt den neder sittenden ende vanden vesschen ghelikeleke alsoe vele alsi wouden. Ende alse si vervult sijn, seide hi sinen jongheren: Vergadert de brocken, die overbleven sijn, datse niet en verderven. Daeromme gaderdense ende vervulden XII corve der brocken van V gherstenen broden ende van II vesschen

[fol. 203v]

die overbleven waren hen, die aten. Daeromme die menschen, alse si saghen, wat tekene hi dede, seiden si: Want dese es waerleke de profete, die toecomende es in de werelt.

Daeromme, alse Ihesus bekinde want si toecomende souden sijn, op dat sine vaen souden ende hem coninc souden maken, doe vloe hi anderwerf in den berch allene.

Ende alst avont ghemaect was, ghinghen neder sine jongheren ter see, ende alse si op ghinghen ten scepe, quamen si over de see in Capharnaum ende te hans waren donkernessen ghemaect. Ende Ihesus en quam niet te hen ende de see verstormde van groten wende blasende. Daeromme alse si gheroeit hadden omtrent XXV stadien ochte XXX, saghense Ihesum wandelen op de see ende naest den scepe werden, ende si ontsaghen hen. Ende hi seide hen: Ic beent, en wilt u niet ontsien. Daeromme wouden sine nemen in tscep ende staphans waest tscep ten lande, daer si voeren.

Dies anders daghes sach de scare, die over de see stont, want daer gheen ander scepelken en was dan een ende want Ihesus niet in ghegaen en was met sinen

[fol. 204r]

jongheren in tscep, maer sine jongheren voeren allene weghe. Maer andere scepe quamen over van Tyberiadis omtrent die stat, daer si dat broet gheten hadden, Gode gracie segghende. Daeromme, alse die scare sach want Ihesus daer niet en was noch sine jongheren, ghinghen si op in scepelkenne ende quamen te Capharnaum, Ihesum soekende. Ende alse sine vonden over de see, seiden si hem: Rabbi, wanneer quaemdi herwert? Ihesus <antwerde> hen ende seide: Amen, amen segghic u, ghi en suect mi niet, want ghi tekene saghet, maer want ghi aet van den broden ende ghesadet sijt. Werket niet spise welke verdervet, maer die blivet in deweghe leven, de welke smenschen sone u gheven sal, want dese tekende God de vader. Daeromme seiden si te hem: Wat sele wi doen, op dat wi werken goede werke Gods? Ihesus antwerde ende seide hen: Dat es Gods werc, dat ghi gheloevet in hem, dien hi sendde. Daeromme seidense hem: Wat tekene doedi daeromme, op dat wi sien ende gheloeven di? Wat wercti? Onse vadere aten manna inder woestinen,

[fol. 204v]

alsoe es ghescreven: Broet vanden hemele gaf hi hen tetene. Daeromme seide hen Ihesus: Amen, amen segghic u: Moyses en gaf u niet broet vanden hemele, maer mijn vader ghevet u ghewarech broet vanden hemele, want dat es ghewarech broet, dat daelde van den hemele ende ghevet der werelt leven. Daeromme seiden si hem: Here, ghevet ons altoes dat broet. Ende Ihesus seide hen: Ic ben broet slevens, die te mi comt, hem en sal niet hongheren, ende die gheloevet in mi, hem en sal niet dorsten eweleke. Maer ic seide u, want ende mi saghedi ende ghi en gheloevet niet. Al dat mi de vader ghevet, dat sal comen te mi, ende hem die comt te mi, en salic niet werpen ute. Want ic quam neder van den hemele, niet dat ic doe minen wille, maer sinen wille, die mi sendde. Want dit es sijn wille, die mi sendde, dies vaders, dat ic ute alle dien, dat hi mi gaf, niet en verliese, maer verwecke dat inden lesten daghe. Want dat es de wille mijns vader, die mi sendde, dat elc, die de sone siet ende in hem gheloevet, hebbe ewech leven, ende ic sal hem verwecken in den lesten daghe.

Daeromme murmerden de Joden van hem, want hi gheseghet

[fol. 205r]

hadde: Ic ben broet, dat daelde vanden hemele, ende si seiden: En es dit niet Ihesus Josephs sone, wies vader ende moeder wi bekinnen? Hoe seghet dese: Want ic quam neder vanden hemele? Daeromme antwerde Ihesus ende seide hen: En wilt niet murmereren onderlinghe.

Niemen en mach comen te mi, het en si dat hem de vader die mi sendde, trecke, ende ic sal hem verwecken in den lesten daghe. In de profeten es ghescreven: Ende si selen alle sijn leerkinder Gods. Elc die horde van minen vader ende leerde, comt te mi. Niet want iemen den vader sach, dan die die van Gode es, hi sach den vader. Amen, amen segghic u: Die in mi geloevet, hevet ewech leven.

Ic ben broet dies levens. Uwe vadere aten <manna> inder woestinen ende si sijn doot. Hier es broet nedercomende van den hemele, dat so wie van hem etet, niet en sterve. Ic ben levende broet, die nederquam van den hemele. So wie etet van desen broede, hi sal leven eweleke, ende dat broet dat ic gheven sal, es mijn vleesch, omme der werelt leven.

Daeromme streden de Joden onderlinghe segghende: Hoe mach ons dese sijn vleesch ghegheven tetene? Daeromme seide hen Ihesus: Amen,

[fol. 205v]

amen segghic u, het en si dat ghi etet dat vleesch smenschen soens ende drinket sijn bloet, so en seldi niet hebben leven in u. Die mijn vleesch etet ende drenket mijn bloet, hevet ewech leven ende ic sal hem verwecken in den lesten daghe. Want mijn vleesch es waerleke spise ende mijn bloet es waerleke dranc. Die mijn vleesch etet ende mijn bloet drenket, blivet in mi ende ic in hem. Alsoe mi sendde de levende vader ende ic leve om den vader, ende die mi etet, hi levet om mi. Dit es broet, dat neder quam vanden hemele, niet alsoe uwe vadere aten manna ende sijn doot; die dit broet etet, sal leven in der ewecheit.

Dit seide hi in de synagoge lerende in Capharnaum.

Daeromme seiden vele ute sinen jongeren, dit horende: Dit es harde redene, wie mach hem horen? Ende Ihesus wetende bi hem selven want sine jongheren van desen murmereerden, seide hen: Scandeleert u dat? Ochte ghi daeromme siet smenschen sone op varen, daer hi tierst was? De gheest eest, die levende maket, vleesch en vromet niets niet, de

[fol. 206r]

woerde die ic u sprekende ben, sijn gheest ende leven. Maer selke sijn ute u, die niet en gheloeven. Want Ihesus wiste van beghenne, wie gheloevende souden sijn ende wie hem verradende soude sijn. Ende hi seide: Daeromme seidic u, want nieman en mach te mi comen, en ware hem ghegheven van minen vader.

Van dien ghinghen vele van sinen jongheren achterwert ende te hans en wandelden si niet met hem.

Daeromme seide Ihesus ten XII: Ende en wildi ghi niet wech gaen? Symon Petrus antwerde hem: Here, te wien selen wi gaen? Ghi hebbet de woerde ewechs levens, ende wi gheloeven ende wi bekinnen want du best Christus, Gods sone. Daeromme antwerde hen Ihesus: En hebbic u XII niet vercoren? Ende een ute u es duvel. Dat seide hi van Judasse Symons Scarioths, want dese was hem verradende, alse hi een was vanden tweleven.