Nieuwe Testament (Zuidnederlandse vertaling)

XXVI

Ende het gheschiede, alse Ihesus volbrachte alle dese redenen, seide hi sinen

[fol. 75r]

jongheren: Ghi wet, want het sal Paschen werden na II daghe ende smenschen sone sal ghelevert werden, op dat hi werde ghecrucet. Dan sijn vergadert de princen der priesteren ende de outste dies volcs int kerchof dies princen der priesteren, die gheseghet wart Cayphas, ende si maecten raet, datse Ihesum scalkeleke houden souden ende doden souden. Ende si seiden: Niet in den daghe der feesten, op dat bi avonturen gheen tumult en worde in den volke.

Ende alse Ihesus was in Bethanya in Symons huus dies lasers, quam een wijf te hem, hebbende alabaustrum precioser salven, ende si goetse ute op sijn hovet, sittende ten etene. Ende de jongheren dat siende sijnse veronwerdeghet, segghende: Waer toe es dese verliesinghe? Want dit mochte vercocht hebben gheworden om vele ende den armen ghegheven. Ende Ihesus, dat wetende, seide hen: Waer omme sidi desen wive swaer moedech? Want si es een goet werc werkende in mi, want altoes seldi arme met u hebben, maer mi en seldi altoes

[fol. 75v]

niet hebben. Want dese hevet mi ghemaect te begravene, ghietende dese salve in minen lichame. Amen segghic u, soe waer dit ewangelium ghepredect sal sijn in al de werelt, sal werden gheseghet, datse dit dede in siere ghedinkenessen. Doe ghinc een vanden XII, die gheseghet wart Judas Scarioth, ten princen der priesteren ende seide hen: Wat wildi mi gheven ende ic sal u hem leveren? Ende si setten hem XXX selverne. Ende van doe sochte hi oportunitatem, op dat hine leveren soude.

Ende dies iersten daghes azimorum quamen de jongheren te Ihesum, segghende: Waer wiltu, dat wi di ghereiden tetene dat Paschen? Ende Ihesus seide: Gaet in de stat te selken ende segghet hem: De meester seghet: Mijn tijt es bi, ic make minen Paschen bidi met minen jongheren. Ende de jongheren daden alsoe hen Ihesus gheboden hadde ende bereidden dat Paschen. Ende den avont ghemaect sat hi ten etene met sinen XII jon\gheren.

[fol. 76r]

Ende hen etende seide hi: Amen segghic u, want uwer een es, mi leverende. Ende harde sere bedroevet begonstense elc te segghene: Icken beens niet, Here? Ende hi seide antwerdende: Die de hant in nettet met mi in parapside, hi sal mi leveren. Seker smenschen sone gheet alsoe van hem ghescreven es, ende wee dien mensche, overmids wien smenschen sone sal werden ghelevert. Hem ware goet, dat die mensche niet gheboren en ware. Ende Judas, die hem leverde, antwerde segghende: Icken beens niet, rabi? Hi seide hem: Du heves gheseghet. Ende hen etende nam Ihesus broet ende ghebenediet ende braect ende gaeft sinen jongheren ende seide: Ontfaet ende etet, dit es mijn lichame. Ende den kelct nemende dede hi gracie ende hi gaffene hen, segghende: Drinct alle van desen. Dit es mijn bloet dies nuwes testaments, dat ute gegoten sal werden vore vele in verlatenessen der sonden. Ende ic segghe u: Vorwertmeer en salic niet drinken van desen gheslechte dies

[fol. 76v]

wijngaerds, tote in dien daghe alse ic dat drinken sal met u nuwe in mijns vader rike.

Ende de hymne gheseghet ghinghense ute in den berch Oliveti.

Dan seide hen Ihesus: Ghi alle selt scande doeghen in mi in deser nacht, want het es ghescreven: Ic sal den herde slaen ende de scape dies cuds selen werden ghespreidet. Ende na dien dat ic op verstaen sal, salic u vore gaen in Galileam. Ende Peter seide hem antwerdende: Ende al worden si alle ghescandelizeert in di, icken werde nemmermeer ghescandelizeert. Ihesus seide hem: Amen segghic di, want in deser nacht seldi mijns driewerf loechenen voren dien dat de hane singhen sal. Peter seide hem: Ende al moeste ic sterven met di, icken sal dijns niet loechenen. Ende alle de jongheren seiden ghelikeleke.

Doe quam Ihesus met hen in dat doerp, dat gheseghet werdet Gessemani, ende hi seide sinen jongheren: Sittet hier tote ic ghega aldaer ende ghebede. Ende ghenomen Petere ende de II sonen Zebedei began hi te bedroevene ende serech te sine. Doe seide hi hen:

[fol. 77r]

Mine siele es droeve toter doot, beidet hier ende waket met mi. Ende vorwert ghegaen een lettel, viel hi vorwert neder in sijn anschijn, bedende ende segghende: Vader mijn, eest dat mogheleke es, so lide over dese kelct van mi, nochtan niet alsoe ic wille, maer alsoe du wils. Ende hi quam ten jongheren ende vantse slapende, ende hi seide Petere: En mochstu aldus ene ure niet waken met mi? Waket ende bedet, op dat ghi niet in en gaet in becoringhen, de gheest es seker bereet, ende dat vleesch es siec. Noch ghinc hi wech anderwerf ende beedde, segghende: Vader mijn, eest dat dese kelct niet overliden en mach, icken salne drinken, so gheschie dijn wille! Ende hi quam anderwerf ende vantse slapende, want hare oghen waren verswaert. Ende hen ghelaten ghinc hi noch ende beedde derdewerf, die selve redene segghende. Doe quam hi te sinen jongheren ende seide hen: Slapet saen ende rustet. Siet, de ure sal naken ende smenschen sone sal werden ghelevert in de hande der sonderen. Staet

[fol. 77v]

op, ga wi. Siet, hi naket, die mi leveren sal.

Ende hem noch sprekende, siet, Judas, een vanden XII, quam ende ene grote scare met hem met swerden ende met stocken, ghesendet van den princen der priesteren ende vanden oudsten dies volcs. Ende die hem leverde, hi gaf hen een teken, segghende: So wien ic cussende ben, hi eest, hem houdet. Ende haesteleke gaende te Ihesum seide hi: God houde u, rabi, ende hi es hem cussende. Ende Ihesus seide hem: Vrient, waertoe sidi comen? Doe quamense ende sloeghen de hande in Ihesum ende hieldenne. Ende siet, een ute hen, die met Ihesum waren, de hant utereckende trac een swert ute ende slaende den knecht dies princes der priesteren sloech hi af sijn oerken. Doe seide hem Ihesus: Bekeret dijn swert in sine stat, want elc, die swert nemt, sal verderven metten swerde. Ochte waenstu want ic minen vader niet bidden en mach ende hi mi nu sendde meer dan XII legiones der inghele? Hoe souden danne vervult werden de screfturen, want het moet aldus gheschien?

In die

[fol. 78r]

ure seide Ihesus der scaren: Ghi sijt uteghegaen mi te ghegripene met swerden ende met stocken alse te enen mordenare. Ic sat dagheleke bi u in den tempel lerende ende ghi en hielt mi niet. Ende dit es al gheschiet, op dat vervult werden de screfturen der propheten. Doe vloen alle de jongheren hem ghelaten. Ende hen Ihesum houdende leiddense hem te Caypham, den prince der priesteren, daer de scriben ende de Pharisei ende de oudste te gadere quamen. Ende Peter volghede hem van verren tote int kerchof dies princen der priesteren, ende inghegaen binnen, sat hi metten dienaren, op dat hi sien soude dat inde.

Ende de prince der priesteren ende al de raet sochten valsch ghetughe jeghen Ihesum, op datse hem leveren mochten ter doot, ende alse vele valssche ghetughen comen waren, en vonden si niet. Ende techterst quamen II valsche ghetugen ende seiden: Dese seide: Ic mach destrueren den tempel Gods ende na drien daghen dien weder stichten. Ende de prince der prie\steren

[fol. 78v]

seide hem opstaende: En antwerstu niet te dien, die dese jeghen di ghetughen? Ende Ihesus sweech. Ende de prince der priesteren seide hem: Ic beswere di bi den levenden God, dattu ons segghe ochte du best Christus, Gods sone. Ihesus seide hem: Du seidest. Nochtan segghic u: Hier na maels seldi sien smenschen sone sittende ter rechter hant der viertuut Gods ende comende in den wolken dies hemels. Doe scoerde de prince der priesteren sine cledere, segghende: Hi hevet gheblasphemeret! Wat behoeven wi meer ghetughen? Siet, nu horedi blasphemie. Wat dunctu? Ende si seiden antwerdende: Hi es sculdech der doot. Doe spowense in sijn anschijn ende sloeghen hem halslaghe, ende andere gaven de palmen in sijn anschijn, segghende: Prophetere ons, Christe, wie eest, die di sloech?

Ende Peter sat buten int kerchof, ende ene dierne ginc te hem, segghende: Ende du waers met Ihesum van Galilea. Ende hi loechenes vore hen allen, segghende: Icken weet wattu seghes. Ende hem utegaende de dore sach hem ene andere dier\ne

[fol. 79r]

ende si seide dien die daer waren: Ende dese was met Ihesum van Nazaret. Ende hi loechende anderwerf met eede: Want ic en kinde den mensche niet. Ende na een lettel quamen te hem, die stonden, ende seiden Petere: Waerleke ende du best ute hen, want dine sprake maket di oppenbare. Doe began hi te loechenne ende te swerene, want hi den mensche niet en kinde. Ende stappans sanc de hane. Ende Peter es ghedinkende dies woerds Ihesu, dat hi hadde geseghet: Eer dan de hane singhen sal, saltu mijns driewerf loechenen. Ende buten utegegaen weende hi betterleke.