Neerlandia/Nederlands van Nu. Jaargang 111

Signalementen

Taal en tongval

Taal en Tongval - Tijdschrift voor taalvariatie (ISSN 0039 8691), 58ste jaargang (2006), nr. 2, pp. 193-322.

Dit nummer van Taal en Tongval begint met een in memoriam van Jo Daan (1910-2006) en Hendrik Entjes (1919-2006). Gertjan Postma behandelt de Middelnederlandse infinitivale V2-constructie, de Friese IPI-constructie en de distributie van subjunctieven. Felicien De Tollenaere heeft het over de etymologie van paling. Jo Verhoeven bespreekt het klanksysteem en de prosodie in het Belgisch-Limburgse dialect van Hamont. Evie Coussé gaat op zoek naar de historische wortels van volgordevariatie in het hebben-perfectum. En Martine Delorge bekijkt de t-deletie in Haspengouw. (PD)

Willem Elsschot

Matthijs de Ridder. Aan Borms. Willem Elsschot, een politiek schrijver. Meulenhoff/Manteau, 2007, 232 pp.

Matthijs de Ridder heeft een essay gepubliceerd waarin hij de politieke dimensie in de boeken van Willem Elsschot recht wil doen. Hij vertrekt daarbij van het gedicht dat Aan

[p. 56]

Borms heet, en na diens terechtstelling in 1946 aan Borms opgedragen is. De Ridder aanvaardt niet dat dit zo duidelijke gedicht een ‘vergissing’ zou zijn, een uiting van menselijk mededogen tegenover een bejaarde en kreupele Borms of alleen ingegeven zou zijn door de verwerping van de doodstraf. De Ridder graaft dieper in het verzameld werk en komt tot een concretere evaluatie. (MC)

Lachwoordenboek

Wim Daniëls, Lachwoordenboek, Adr. Heinen uitgevers, 's-Hertogenbosch, 2007, 168 pp. ISBN 978 90 868 00469. Prijs: € 9,95.

Dit lachwoordenboek bevat uitsluitend woorden die met lachen en glimlachen te maken hebben. Het eerste hoofdstuk (Lachwoorden) is een verzameling van samenstellingen en afleidingen waarin het woord lach voorkomt: aanlachen, aflachen, Ajaxlach, anti-lachers, apenlach, augurenlach, babylach, bastaardlach ... Bij elk trefwoord wordt de betekenis opgegeven en soms wordt extra commentaar gegeven. In het tweede hoofdstuk gebeurt hetzelfde met lachcombinaties: aandoenlijke glimlach, aanstekelijke lach, angstige glimlach, anticiperende lach ... In het derde hoofdstuk met lachuitdrukkingen: aan het lachen kent men de zot; als zij lachen, is het Pasen achter hun oren; als je jezelf niet kietelt, dan lach je nooit ... Het vierde hoofdstuk behandelt enkele lachcitaten, zoals Mensen moeten weten dat je leuk bent, anders lachen ze niet (Freek de Jonge). (PD)

Schrijftips en taalregels

Jolanda Bouman, Hoe schrijf je dat? - Schrijftips en taalregels, Uitgeverij Thema, Zaltbommel, 2006, 248 pp., ISBN 978 90 5871 325 4. Prijs: € 17,50.

Dit taaladviesboekje is ingedeeld in acht hoofdstukken: De vaart erin, Begrijpelijke taal, Kort en bondig, Foutloze zinnen, Niet meer twijfelen, Foutloos spellen, Leestekens en Grammaticale begrippen. Het boekje behandelt zowat alles wat in een klassiek taaladviesboek behandeld wordt: stilistische onderwerpen, grammaticale probleemgevallen en spelling. Zo leert de gebruiker hoe hij passieve zinnen kan vermijden, wat tangconstructies zijn en hoe hij ze kan oplossen, hoe hij overbodige woorden kan schrappen, hoe hij correcte samentrekkingen moet schrijven, wat het verschil is tussen geregeld en regelmatig, wanneer hoofdletters geschreven moeten worden, wat een gebiedende wijs is enzovoort. (PD)

Kind noch cry

Kind noch cry, uitgave van het Ampzing Genootschap, Haarlem, 2007, ISBN 978 90 808466 4 7. Te bestellen bij Eric J. Coolen, Timorstraat 134, NL-2022 RK Haarlem, tel. [phone], e-mail [e-mail].

De nieuwste uitgave van het Ampzing Genootschap bestaat uit een luxedoos met vier boekjes (Beeldverhaal, Gedichten, Verhalen, Woordenlijst), een map met dertig prenten, een cd-rom met liedjes en een poster. De rode draad vormt het verzet tegen het steeds verder oprukkende Engels en de neiging van veel Nederlanders - maar ook Vlamingen - om Engelse woorden te verkiezen boven Nederlandse woorden. (PD)

Dierenwoordenboek

Wim Daniëls, Groot Dierenwoordenboek (ook voor kleine dieren), Adr. Heinen uitgevers, 's-Hertogenbosch, 2006, 152 pp., ISBN 90 868 00092. Prijs: € 14,95.

Dit dierenwoordenboek is geschreven voor basisschoolkinderen. In de inleiding leren ze iets over ongewervelde dieren, chordadieren en gewervelde dieren. In het woordenboekdeel worden natuurlijk niet alle, maar dan toch heel wat dieren in alfabetische volgorde beschreven. Elk lemma bevat een betekenisomschrijving die vermengd is met etymologische en/of encyclopedische informatie. Verspreid over het woordenboek zijn ook kadertekstjes (bv. Bloemdieren, Uitgestorven, Wat een kalf!) en tekeningen (van Jeanette Ensing) opgenomen. (PD)

[p. 57]

Kindertaalkalender 2008

Kindertaalkalender 2007, Sdu Uitgevers, Den Haag, 2007, ISBN 978 90 12 11736 4. Prijs: € 15,95.

Deze kindertaalkalender, die hetzelfde formaat heeft als de veel bekendere Onze Taal taalkalender, verschijnt voor de vierde keer. Kinderen tussen 8 en 12 jaar krijgen elke dag weer iets bijzonders over taal voorgeschoteld: een interessante vraag, een opdracht, een leuke mop, een puzzel, een gedicht, een grappige taalfout, spreekwoorden ... Heidi Aalbrecht schreef de pagina's over gezegden, Pyter Wagenaar schreef de teksten over dierennamen, Annemarie Bon maakte de puzzels en rebussen, Saskia Aukema (Genootschap Onze Taal) schreef de stukjes over kindertaal en de Stichting Kinderen en Poëzie stelde prachtige gedichten beschikbaar. (PD)

Taalkalender 2008

Onze Taal taalkalender 2008, Sdu Uitgevers, Den Haag, 2007, ISBN 978 90 12 11652 7. Prijs: € 24,95.

Deze taalkalender is de 14de taalkalender van het Genootschap Onze Taal. De auteurs zijn: Saskia Aukema, Marlies Philippa, Riemer Reinsma, Ewoud Sanders, Nicoline van der Sijs, Rob Tempelaars en de taaladviseurs van het Genootschap Onze Taal: Roos de Bruyn, Aleid Fokma, Rutger Kiezebrink, Tamara Mewe en Wouter van Wingerden. Maandag is taalquizdag, dinsdag etymologiedag, woensdag taaladviesdag, donderdag gezegdedag (en niet gezegdendag), vrijdag Bargoensetaaldag, zaterdag bijnamendag en zondag uitleenwoordendag. De kalender bevat een bonte verzameling taalweetjes, die zowel mensen met een taalopleiding als leken kunnen boeien. Bij deze jubileum-editie (vijftiende taalkalender) hoort een luxestandaard en een cd-rom met de veertien vorige taalkalenders. (PD)