Neerlandia/Nederlands van Nu. Jaargang 111

[p. 27]

ANV-Nieuws

50 jaar Europa gevierd met ANV-Visser-Neerlandiaprijs voor Europeade-Vlaanderen
Paul Verbraeken

Niet toevallig tijdens de vieringsperiode van vijftig jaar Verdrag van Rome - het stichtingsverdrag van de EU - had het Algemeen-Nederlands Verbond oog voor dat andere Europa: niet dat van de eenheidsworst maar wel van ‘eenheid in verscheidenheid’. Met de overhandiging van de ANV-Visser-Neerlandiaprijs voor Cultuur eerde het ANV op vrijdag 2 maart de jarenlange inzet van Europeade-Vlaanderen voor het behoud en de verspreiding van de Europese volkscultuur. In zijn dankwoord noemde Europeadevoorzitter Bruno Peeters de prijs een prestigieuze onderscheiding voor de organisatie van dit jaarlijkse vreedzame treffen van culturen én een postuum eresaluut aan stichter Mon De Clopper.

Langzaam stroomde vrijdagavond 2 maart in hartje Antwerpen en met de steun van het Antwerpse stadsbestuur het Lode Baekelmansauditorium van het historische AMVC-Letterhuis vol. Een vriendenbijeenkomst om eer te bewijzen aan een Europees initiatief dat eigenlijk nooit kon rekenen op grote mediaondersteuning. Erger nog: de Europeade bereikt vanuit Vlaanderen al decennialang wel heel Europa, maar heeft boven de Moerdijk nooit op waardering kunnen rekenen...

Voor wie het niet weet: de Europeade is sinds de stichting in 1964 uitgegroeid tot een jaarlijks treffen waar in een of andere Europese stad tot 5.000 volksdansers in hun traditionele klederdracht dagenlang het beste van zichzelf geven. De Europeade - een contaminatie van ‘Europa’ en ‘parade’ van volkscultuur, dixit professor Stefaan Top - is het jaarlijkse hoogtepunt van Europees cultuurbewustzijn.

In zijn verwelkoming noemde de Antwerpse cultuurschepen Philippe Heylen de Europeade een jaarlijks ‘feest van vriendschap’. Heylen wees erop dat Europa pas met het Verdrag van Maastricht een eerste erkenning heeft gegeven aan de culturele diversiteit, de ‘eenheid in verscheidenheid’ van ons oude continent. Mon De Clopper begon daar al mee in de jaren zestig! Datzelfde Europa is door het Nederlandse ‘neen’ en het Franse ‘non’ flink door elkaar geschud. ‘Blijkbaar ervaren velen Europa veeleer als een bedreiging dan als een bevrijding. Mensen willen nu eenmaal teruggrijpen naar hun identiteit en alleen via

Voorzitter Europeade-Vlaanderen Armand De Winter, Consul-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden Pieter Langenberg, Secretaris-Generaal Benelux J.P.R.M. Van Laarhoven en mevrouw, Algemeen voorzitter ANV Herman Gevaert, Schepen Philip Heylen, Voorzitter Europeade-Internationaal Bruno Peeters, ANV-bestuurslid Frans Debrabandere.

het erkennen van die roots kun je Europeeër worden. Daarom is er ook zo'n behoefte aan een Europeade waar uitwisseling van cultuur via dans en muziek voorop staat.’

Op zijn beurt zette dr. Frans Debrabandere de toon voor de rest van de avond. In zijn zeer toegejuichte toespraak, die hierna compleet volgt, zette Debrabandere zich af tegen het ‘waandenkbeeld’ om elke vorm van ‘gemeenschappelijk achter het vaandel stappen van de Nederlandse taal en cultuur’ in het fascistoïde verdomhoekje te duwen. Het ANV wil, aldus Frans Debrabandere, ‘het historisch besef van de eigen gemeenschappelijke identiteit aanwakkeren en bevorderen’. Want: ‘een samenleving die zichzelf verloochent, heeft nieuwkomers niets te bieden.’

Laudatio

Dezelfde filosofie vind je terug achter het streven van Europeadestichter Mon de Clopper. In zijn laudatio onderstreepte prof. Stefaan Top hoe De Clopper er in het

[p. 28]

Laudatio door dr. Stefan Top, voorzitter werkgroep Volkscultuur.

naoorlogse Vlaanderen van overtuigd raakte ‘dat cultuur in het algemeen en volkscultuur in het bijzonder geschikte handvatten waren om de hatelijke muur van vernietigende vijandigheid en verdeeldheid te slopen’. Volkscultuur leek hem daarbij prachtig te kunnen bijdragen tot de ‘eendracht tussen de volkeren van Europa’. Treffend schetste Top hoe in 1964 - nochtans een jaar vol taalperikelen - aan de wieg van de Europeade Walen en Vlamingen stonden. Schrijnend is dat Nederland op de lijst van de stichters ontbreekt en de Europeade ook nog nooit Nederland aandeed. De Europeade staat, aldus professor Top, voor een ‘warm Europa’, een ‘Europa van de burgers’, een ‘minder zakelijk Europa’ en zegt neen tegen een Europa dat waarden en tradities minimaliseert.

Intussen is de Europeade onder leiding van huidig voorzitter Bruno Peeters uitgegroeid tot een gigantische manifestatie die telkens weer volkskunst ‘als mooiste gelaat van ieder volk toont’.

Dank

Na een cultureel intermezzo met liederen, vertolkt door Vera Versiek en begeleid door Jos Mertens, werd de Visser-Neerlandia-oorkonde plechtig uitgereikt aan de voorzitter

Overhandiging van oorkonde en cheque door voorzitter Herman Gevaert en secretaris Ineke Strouken aan voorzitter Europeade-Vlaanderen Armand de Winter.

van Europeade-Vlaanderen, Armand de Winter. Dat gebeurde door algemeen ANV-voorzitter Herman Gevaert en door penningmeester Annemie Stoop en secretaris Rik Nauwelaerts van het ANV-Vlaanderen.

Op zijn beurt onderstreepte Bruno Peeters hoe de Europeade al meer dan 200.000 deelnemers bij elkaar bracht en uitgroeide tot een heuse beweging. En dat alles vanuit een zorg voor het immateriële patrimonium en een verlangen om de eigen cultuur te koesteren en in vriendschap te beleven met andere culturen. ‘Want respect zonder zelf-respect is waardeloos.’ De Europeade is inmiddels, aldus voorzitter Peeters, een merknaam geworden door de eigen benadering van de folklore, gebaseerd op de traditionele plattelandscultuur. ‘Laat die niet verwateren tot iets wat niet meer herkenbaar is.’ Tegelijk zette hij zich schrap tegen de interpretatie dat wie zorg draagt voor de eigen cultuur ‘oubollig’ is, en pleitte hij voor een echt Europese cultuurpolitiek. Voor Peeters is de prijs uiterst welkom en lijken de financiële problemen van de Europeade - nu ook Vlaams minister Bourgeois een subsidiëring toezegde - van de baan. De Europeade is van zins met het ANV-geld de 40 jaar lang bij elkaar gesprokkelde bibliotheek wetenschappelijk te laten inventariseren.