Neerlandia/Nederlands van Nu. Jaargang 111

[p. 18]

ANV-Nieuws

In gesprek met de nieuwe algemeen voorzitter van het ANV
Gevaert: ‘Uitvoering van onze doelstelling mag nooit gehinderd worden’
Pauline Beernink

Hij staat pal achter de doelstelling van Hippoliet Meert, een der oprichters van het Algemeen-Nederlands Verbond. Taal, cultuur en maatschappelijke betrokkenheid staan hoog in zijn vaandel geschreven, hij is tegen ‘absurde’ bureaucratie, hij wil taal bevorderen in het onderwijs, hij aanvaardt niet dat de Nederlandse taal wordt verdrongen en pleit voor een hoffelijke verdediging van het Nederlands waar dat nodig is, hij geeft meer om daden dan om woorden, hij voelt zich een wereldburger, zijn grote liefde is Suriname en het woord trots komt, zo blijkt al snel, niet in zijn vocabulaire voor.

We hebben een gesprek met Herman Gevaert, de nieuwe algemeen voorzitter van het Algemeen-Nederlands Verbond en opvolger van dr. Els Ruijsendaal, die deze functie zes jaar bekleedde. Gevaert, die in Kortrijk opgroeide en in Brugge woont, is een van de weinige Vlaamse algemeen voorzitters van het ANV.

Hij blijkt, naast het bovengenoemde, ook een man van de klok te zijn. Hij is zelfs meer dan ruimschoots op tijd op de afgesproken plek. ‘Ik kom nu eenmaal liever te vroeg dan te laat’, is zijn adagium. Het vraaggesprek met Herman Gevaert vindt plaats in Hotel Central in Roosendaal, een geliefde ontmoetingsplaats voor leden en bestuur van het ANV. Mijn eerste vraag, of hij trots is op zijn nieuw verworven functie, brengt een oprecht verbaasde uitdrukking op zijn gezicht teweeg. En op de manier die deze gedreven Vlaming zo eigen is, steekt hij van wal: ‘Ik heb deze functie niet aanvaard alsof het een eretitel zou betreffen. Ik zie het ook niet als een erebaan. Dat wil ik heel duidelijk benadrukken. Ik heb een uitdaging aanvaard en ik zal mij dagelijks inzetten voor zaken waarvoor het ANV staat. Daar ben ik al druk mee bezig. Dat ik deze functie heb gekregen, zie ik als een logische groei die je vaker tegenkomt in verenigingen. Het betekent wel dat ik bij andere verenigingen een stapje terug zal moeten doen. Dat heb ik graag voor het ANV over. Het is ook niet mijn verwezenlijking alleen, ook van het bestuur verwacht ik een positieve inzet. De uitvoering van de doelstelling van het ANV mag niet gehinderd worden.’

Uitdaging

Een van de uitdagingen voor de nieuwe algemeen voorzitter is Suriname, waar hij in de jaren '60 heel graag als docent had willen werken, concreet bij het ANV te betrekken.

‘Dat moet mogelijk zijn in de vorm van een op te richten afdeling. Ook de afdeling Kaapstad moet versterkt worden en waar mogelijk moeten we onze horizon verbreden. Het ANV is een internationale vereniging. Het gaat hier om de versterking van de Nederlandse taal in Nederlandstalige gebieden. Het Nederlands én de kwaliteit ervan worden wel degelijk bedreigd. Dat gebeurt niet alleen in de Nederlandstalige regio's zelf, ik zie dat ook in Europees verband. Kijk hoe het in zijn werk gaat bij Europese commissies. De voertaal is er over het algemeen Engels.

Het ANV heeft een sterke identiteit. Dat is onder meer te danken aan de afdelingen en de werkgroepen. Er zijn acht

[p. 19]

werkgroepen waar zo'n 100 mensen actief zijn. Daar zit onze kracht, we moeten daarom grensoverschrijdend werken. En een grote samenwerking betekent een verrijking.’

Herman Gevaert wil de bestaande werkgroepen niet alleen versterken en verstevigen en nieuw leven inblazen, ze moeten ook naar buiten komen met beleid. ‘Ooit was er een werkgroep Migratie, er was een werkgroep Economie. Het gaat bij het ANV niet alleen om taal, maar ook om cultuur en sociale gevoeligheden. De doelstellingen zoals het ANV die altijd heeft bedoeld, moeten nageleefd worden. Dat was ook de intentie van mr. Herman Visser toen hij deze privévereniging, want dat is het, geld uit zijn nalatenschap schonk.’

Penningmeester

Sinds 2002 bekleedt Gevaert een bestuurlijke functie binnen het ANV. Medio 2004 werd hij penningmeester van de afdeling Vlaanderen. ‘In feite had ik een drieledige functie. An De Moor kreeg een post bij de Vlaamse regering en Herman Suykerbuyk kon niet herkozen worden. Ik had wel eens het gevoel er alleen voor te staan. Die uitdaging werd onverwacht groot. Het was desondanks een prettige tijd en ik heb dat werk met veel plezier gedaan.’

Als algemeen voorzitter wil hij bepaalde projecten bevorderen. ‘Jaarlijks een verbondsconferentie rond een bepaald thema, projecten opzetten en activiteiten ontwikkelen waarbij de afdelingen worden betrokken en/of zelfstandig werken op het gebied van handel, industrie en havenbeleid. Het zijn grensoverschrijdende materies, sociale punten die de maatschappij betreffen. Het gaat niet om taal alleen, zoals Hippoliet Meert al aangaf.’

Omdat hij een broertje dood heeft aan ‘absurde bureaucratie’, is Gevaert van plan het aantal vergaderingen te verminderen.

‘Vaak bereik je een beter resultaat in een informeel gesprek tussen twee mensen dan eindeloos over een bepaald onderwerp discussiëren of urenlang vergaderen. Die vergaderingen mogen niet te lang duren. Ik wil op een efficiënte manier de agenda afwerken. Als er ingegrepen moet worden, dan ook drastisch, met natuurlijk altijd de keus laten aan de ander. Zo niet, dan wordt er schade berokkend aan een vereniging die niet meer goed te maken is. Alles wat ik doe wil ik duidelijk en transparant besproken hebben in de besturen, ik zie dat ook graag gebeuren door andere bestuursleden. Dan kunnen we ook naar buiten optreden. Vanuit mijn positief denken gaat dat wel lukken.’

Pijlers

De werkgroepen en de afdelingen, de kantoren in Den Haag en Brussel, en het tijdschrift Neerlandia zijn voor Gevaert de pijlers van het ANV.

‘Neerlandia heeft een heel goede uitstraling en dat is positief voor de toekomst van het ANV. Op de kantoren wordt weliswaar gewerkt in een kleine bezetting, maar er wordt goed werk verricht. Die samenwerking moet hartelijk en efficiënt blijven. En alle pijlers moeten gestimuleerd worden.’

Herman Gevaert kwam als jonge docent Nederlands via het ANC in aanraking met het Algemeen-Nederlands Verbond en de fusie van 1997 staat hem nog helder voor de geest. ‘Ik zag de realiteit ervan in en wist dat het nodig was.’

In 1969 was hij medeoprichter van de Vereniging van Vlaamse Leerkrachten (VVL). ‘Ik ben nog de enige van het eerste uur die er actief is.’

Hij is betrokken bij veelal, zoals hij het zelf noemt, pluralistische verenigingen. Hij heeft onder meer bestuurlijke ervaring in de Raad voor Pluralistisch Onderwijs, hij was zes jaar beheerder van de Grote Openbare Bibliotheek van Brugge, hij is lid van de werkgroep Vlaanderen Morgen.

‘Ik maak me graag nuttig en geef ook graag een boodschap mee. Het zit misschien in de genen, mijn vader was docent Germaanse talen, een paar van mijn zonen zitten ook in het onderwijs.’

ANV-Visser-Neerlandiaprijs

De ANV-Visser-Neerlandiaprijzen draagt hij een warm hart toe; de onderscheiding die de VVL een aantal jaren geleden ontving, ervoer hij als een hart onder de riem. ‘Het mag nooit een jacht op succes worden. Ook hier ben ik het weer helemaal eens met mr. Visser, die zijn naam verbond aan deze prijzen.’

Het ANV mag wat Gevaert betreft meer naamsbekendheid krijgen, al weet hij ook dat het verenigingsleven, meer nog in Nederland dan in Vlaanderen, tanende is.

‘Het is moeilijk om jongeren warm te krijgen voor het ANV. Zij hebben al zoveel beslommeringen, vaak op financieel gebied. Wat we wel zien, is dat er veertigers naar het ANV trekken. We moeten zeer alert blijven en we zullen er hard aan moeten blijven trekken.’

Verdriet van België

En dan neemt het gesprek een andere wending en komt onverwacht het woord trots over zijn lippen. Trots is hij op zijn kinderen.

Een van zijn zonen schreef een scriptie over de briefwisseling tussen Johan Winkler en Guido Gezelle. ‘Ik vind het prachtig dat hij deze briefwisseling heeft gekozen als onderwerp. Ja, daar ben ik inderdaad trots op.’

Dan komt ook zijn hobby ter sprake. Gevaert houdt van poëzie en is een groot bewonderaar van Gezelle. Zelf heeft hij twee poëziebundels en heemkundig werk op zijn naam staan. Het ontbreekt hem slechts aan tijd om zijn hobby verder uit te voeren.

[p. 20]

We praten nog even na over poëzie en literatuur. Over ‘Het Verdriet van België’ van Hugo Claus. En een aardige wetenswaardigheid willen we u niet onthouden. Herman Gevaert bezocht in zijn jonge jaren dezelfde school in Kortrijk als Hugo Claus. Gevaerts vader doceerde er Nederlands.

‘Mijn vader zag meteen dat Hugo Claus een vlotte pen had en uitstekende opstellen schreef. Hij zag dat er wat in zat. Hij heeft dat juist beoordeeld en hij heeft hem gestimuleerd. Een van de hoofdpersonages in “Het Verdriet van België” heet Leevaert. Gevaert en Leevaert, voelt u de overeenkomst?’

Op mijn laatste vraag of hij het ANV nog eens honderd jaar ziet volmaken, antwoordt Gevaert wijselijk: ‘Ik houd niet van utopische vragen en dus ook niet van utopische antwoorden.’

Even later komt hij er toch nog op terug.

‘Ja, waarom niet, maar dan wel in een heel andere vorm. Mocht dat het geval zijn, maar ik kan niet in een glazen bol kijken, dan zal de vorm ervan niet te vergelijken zijn met die van nu. Wat we nu moeten doen, is openstaan voor verenigingen met dezelfde doelstelling als de onze. Het ANV is nodig om vele redenen, nu en in de toekomst.’