Neerlandia/Nederlands van Nu. Jaargang 109

Tsunami
Siegfried Theissen

Sinds eind 2004 weten we dat een tsunami een grote zeegolf is die veroorzaakt wordt door een aardbeving. Het woord komt uit het Japans en betekent oorspronkelijk ‘havengolf’. Hoewel die term in vakkringen al sinds 1963 bekend is, kom je hem natuurlijk pas sinds begin 2005 veelvuldig tegen in de internationale pers. In het Nederlands zijn onmiddellijk tientallen substantivische samenstellingen met tsunami ontstaan, b.v. tsunamiramp, -slachtoffers, -hulp, -helpers, -ramp, -vrijwilligers, -weeskinderen, -top, -landen, -gebied. Maar er zijn ook adjectivische samenstellingen van het type tsunamivrij en tsunamimoe. Het was dus wachten op het figuurlijke gebruik van tsunami in de betekenis van ‘een grote golf van...’. In Elsevier van 16 juli 2005 was het prijs: op blz. 40 staat ‘dat de Fransen geen tsunami van Poolse loodgieters hoeven te vrezen.’ Enig speurwerk op Google heeft op 3 augustus 2005 nog meer voorbeelden opgeleverd:

‘... binnen twee jaar ontstaat er een ware digitale tsunami zoals deze zich nu aandient in de U.K.’ (6 vindplaatsen in NL en 1 in BE)
‘... tot we weer worden overspoeld door een financiële tsunami.’ (in totaal 3 vindplaatsen in NL)
‘... een soort geestelijke tsunami...’ (over Bush die als verlamd in een schoolklas blijft zitten als hij hoort dat Amerika door terroristen aangevallen is) (2 vindplaatsen in NL)
‘... een Irakese tsunami...’ (over het groot aantal slachtoffers in Irak) (4 vindplaatsen in BE)

De meeste kans als blijvertjes schijnen financiële en digitale tsunami te maken, want geestelijke en Irakese tsunami lijken me toch vergezocht.

De eerste twee vind je trouwens ook in het Frans (tsunami financier, 7 × op Google; tsunami économique, 11 ×), in het Duits (finanzieller Tsunami, 1 ×; wirtschaftlicher Tsunami, 1 ×) en in het Engels (financial tsunami, 7 ×; economic tsunami, 6 ×).

Nu nog terroristische tsunami (tsunami terroriste, terroristischer Tsunami, terroristic tsunami), dat ik nog niet tegengekomen ben, maar dat er ongetwijfeld ook nog aankomt. Misschien maakt tsunami een kans om het woord van het jaar te worden.