Neerlandia/Nederlands van Nu. Jaargang 109

Zeg 'ns wat
Ingezonden brieven

Nederlands op de VRT

Het vorige nummer van NvN inspireerde mij tot enkele bedenkingen.

1.

Over VRT-taaladviseur Hendrickx kom ik regelmatig verschillende beoordelingen tegen. In NvN vond ik een bevestiging van mijn indruk dat hij in VRT-kringen ‘machteloos’ staat tegenover steeds terugkerende uitspraak-, intonatie en andere taalfouten van radio- en tv-medewerkers. Tabak krijgt vaker een klemtoon op de eerste dan op de tweede lettergreep, de eerste lettergreep in bijvoorbeeld wordt nogal eens als bie uitgesproken, de eerste van bijzonder dan weer als bei, de tweede van crisis als lange ie, bis (en woorden op -isch) dan weer met een korte i enz. Op blz. 32 lijkt mevrouw Simonis het voor Hendrickx op te nemen, maar ik denk - met de door haar geciteerde Dick Wortel - dat hij voor VRT-mensen inderdaad niet meer is dan een ‘vriendelijke meneer’.

2.

Op blz. 48 noemt de recensent Klink klaar een ‘uitstekend handboek’ en dat zal ongetwijfeld juist zijn. Maar als dat werk ‘de VRT-norm’ genoemd wordt, zie ik een opvallende parallel met het voorgaande. En dat ‘die norm in Vlaanderen algemeen geaccepteerd is’, klopt wel. Ik zou - met enige cynische overdrijving - zeggen: helaas.

Wim Baltussen, Sint-Niklaas (Oost-Vlaanderen)

Naschrift

We moeten een onderscheid maken tussen enerzijds de algemene acceptatie, wat alleen maar iets theoretisch is, en anderzijds de dagelijkse realiteit. Die algemene acceptatie is iets theoretisch, maar de dagelijkse realiteit staat ver van die norm af. Zelfs bij de VRT zelf wordt dagelijks gezondigd tegen die norm. Ik lees op blz. 53 van Klink klaar bijvoorbeeld dat fan als fen uitgesproken moet worden en dossier als dosjee. (Tussen haakjes: in Hendrickx' Stijlboek VRT wordt de uitspraak dossier aanbevolen en niet dosjee; er is dus geen algehele eensgezindheid bij de VRT-taalmensen.) Hoe vaak hoor je VRT-medewerkers niet fan met een a uitspreken, tegen die norm in? In plaats van te zeggen dat de VRT-norm ‘helaas’ algemeen geaccepteerd is, zou ik eerder geneigd zijn te zeggen dat de VRT-norm ‘helaas’ niet algemeen gevolgd wordt bij de VRT en erbuiten. Er kan best wat aan te merken vallen op de VRT-norm, maar het zou al heel wat betekenen als de VRT-norm door alle VRT-medewerkers geaccepteerd werd (wat niet het geval is) en door alle VRT-medewerkers ook consequent toegepast werd (wat ook niet het geval is) en in het onderwijs (van de kleuterschool tot de universiteit) door alle leraren toegepast werd (wat nog veel minder het geval is).

Peter Debrabandere