|
| |
Signalementen
Uitspraak- en intonatiegids van het Nederlands
Bernadette Timmermans, Klink klaar - Uitspraak- en intonatiegids van het Nederlands, met cd, Davidsfonds / Literair, Leuven, 2004, 126 pp., ISBN 90 6306 499 3. Prijs: €22,50.
Bernadette Timmermans, de auteur van deze uitspraaken intonatiegids doceert stem- en spraakvaardigheid aan de Erasmushogeschool in Brussel en is een van de stemvormers van de microfoonmedewerkers van de VRT. Wat in dit boek beschreven wordt, is de VRT-norm op het gebied van stemgebruik, uitspraak en intonatie. Die norm is er natuurlijk in de eerste plaats voor omroepmedewerkers. En aangezien die norm in Vlaanderen algemeen geaccepteerd is, mag ze best wel nagestreefd worden door iedereen die met zijn stem zijn brood verdient: uiteraard medewerkers van andere (Vlaamse) radio- en tv-zenders, maar ook leraren, talenstudenten, logopedisten, acteurs, zangers... Dit is een uitstekend handboek, onder andere omdat de tips en oefeningen ondersteund worden door prachtige geluidsfragmenten op de bijbehorende cd. Je hoort niet de hele cd lang dezelfde op de zenuwen werkende stem, maar telkens weer een andere VRT-stem, waardoor de fragmenten heel realistisch klinken.
| |
Keiharde regels voor interpunctie
Lynne Truss & Wim Daniëls, Eten, vuren en beuken - Keiharde regels voor interpunctie, Uitgeverij Prometheus, Amsterdam, 2004, 211 pp., ISBN 90 446 0437 6. Prijs: €12,50.
Dit boek is een vrije vertaling van Eats, Shoots & Leaves van Lynne Truss. Het boek ging uiteraard over interpunctie in het Engels, waardoor het niet letterlijk in het Nederlands vertaald kon worden, aangezien de vertaling (vertaling én bewerking) over de interpunctie in het Nederlands zou gaan. Maar het geheel is geschreven in de stijl en de geest van Lynne Truss. In Engeland en in de Verenigde Staten zijn van het boek miljoenen exemplaren verkocht. Dit boek is volgens het achterplat ‘een handige en hilarische zero tolerance-gids voor iedereen die van interpunctie houdt én voor mensen die ervan in de war raken’. Deze gids is dus niet een serieuze gids over interpunctie, maar een gids met gevoel voor humor. Lang niet alle interpunctieproblemen worden besproken. Sommige leestekenproblemen worden aan de hand van een anekdote behandeld. Andere worden benaderd via een citaat van een auteur. Een voorsmaakje (p. 42): ‘Op een cartoon die ik heb en die ik koester, zie je een groep onbestemde, dom kijkende mensen buiten een gebouw staan, met achter hen een groot bord waarop in het Engels te lezen valt: Illiterates' Entrance (ingang voor analfabeten). En wil je nu de verschrikkelijke waarheid weten? Oorspronkelijk stond er: Illiterate's Entrance. Dat heb ik dus veranderd. Met correctievloeistof heb ik de verkeerde apostrof verwijderd en daarna heb ik de goede apostrof zelf toegevoegd. Ja, sommigen van ons zijn bij wijze van spreken geboren als interpunctieburgerwacht.’
| |
Woordenboek van de stoelgang
Ton Spruijt, Woordenboek van de stoelgang, Uitgeverij L.J. Veen, Amsterdam / Antwerpen, 2004, 221 pp., ISBN 90 204 0520 9. Prijs: €12,50.
Ton Spruijt heeft in dit woordenboek meer dan vijfduizend woorden en uitdrukkingen in verband met de stoelgang verzameld en zo nodig uitgelegd en van commentaar voorzien. In de inleiding legt hij uit dat het eeuwen lang helemaal niet onbetamelijk was om vrijelijk over de ontlasting te spreken en ook niet om zich overal te ontlasten zonder zich aan wie of wat dan ook te storen. Maar over de geschiedenis van de ontlasting gaat het verder niet. Het boek is thematisch geordend, eerst in twee grote delen: Letterlijk uitgedrukt (p. 13-93) en Figuurlijk uitgedrukt (p.
| |
| |
95-221). Het eerste deel is opgedeeld in hoofdstukjes als Trefplaatsen, Mikpunten en Intentieverklaringen en het tweede deel in hoofdstukjes als Privaatpersonen, Potje allerhande en Op de persoon gericht. Een register ontbreekt, wat de toegankelijkheid jammer genoeg niet ten goede komt.
| |
Schrijfgids voor studenten
Eric Tiggeler, Schrijfgids voor studenten - Eerste hulp bij schrijfproblemen en taalvragen, Sdu Uitgevers, Den Haag, 2004, 104 pp., ISBN 90 12 10563 3. Prijs: €10,-.
Dit boekje is een boekje zoals er al zoveel verschenen zijn. Het helpt een hele hoop taalproblemen oplossen van mensen die een opstel, scriptie, werkstuk of verslag moeten schrijven. Het eerste hoofdstuk heeft als titel De tekst meegekregen. Het gaat hier over: een onderwerp en een vraag bedenken, een plan maken, de tekst indelen, de inleiding, ordening aanbrengen enzovoort. Het tweede hoofdstuk behandelt De taal: schrijf eenvoudig en beknopt, stijlfouten, hoofdletter of niet, de tussen-n, de tussen-s, verwijswoorden, hoe gebruik je de leestekens enzovoort. Wie grondiger lectuur hierover wil, kan beter terecht bij bijvoorbeeld Eric Tiggelers Vraagbaak Nederlands of Jan Renkema's Schrijfwijzer.
| |
Wortubuku fu Sranantongo
J.C.M. Blanker & J. Dubbeldam, Prisma woordenboek Sranantongo - Prisma wortubuku fu Sranantongo - Sranantongo - Nederlands, Nederlands - Sranantongo, Het Spectrum, Utrecht, 2005, 468 pp., ISBN 90 274 1478 5. Prijs: €17,95.
Dat in Suriname het Nederlands de officiële taal is, is wellicht vrij goed bekend. Maar minder bekend is misschien in Nederland en zeker in België dat voor veel Surinamers de dagelijkse omgangstaal het Sranantongo is. De geschiedenis van het Sranantongo gaat terug tot de 17e eeuw, toen de Engelsen Suriname koloniseerden en er plantages stichtten. Ze voerden West-Afrikaanse slaven in. Aangezien het Portugees in die tijd een van de belangrijkste handelstalen van de wereld was, hebben zowel het Portugees als het Engels een belangrijke invloed gehad op de taal van de slaven. Pas later in diezelfde 17e eeuw hebben de Zeeuwen de kolonie veroverd. En nog later werd de kolonie door de Hollanders overgenomen, maar doordat er niet zoveel contact was tussen de slaven en de slavenhouders, gingen er aanvankelijk niet veel Nederlandse woorden in de taal van de slaven over. Vanaf de tweede helft van de 19e eeuw ondergaat het Sranantongo ook veel invloed van het Sarnami, het Hindidialect van de Hindoestanen, die uit het toenmalige Brits-Indië aangetrokken werden. Vandaag is de invloed van het Nederlands heel groot, uiteraard omdat het Nederlands de officiële taal van Suriname en dus ook de voertaal op de scholen is. Vandaag kunnen ongeveer 400.000 mensen in Suriname en Nederland deze taal spreken. Nog veel meer informatie over de geschiedenis en de verspreiding van het Sranantongo staat in de inleiding van het woordenboek. In die inleiding is ook een korte vergelijking van het 18e-eeuwse Sranantongo met het huidige Sranantongo opgenomen.
Vóór het eigenlijke woordenboek vinden we verder een lexicografische verantwoording, een gebruiksaanwijzing, een afkortingenlijst en een literatuurlijst. Tussen de twee woordenboekdelen (Sranantongo - Nederlands en Nederlands - Sranantongo) vinden we 16 bladzijden kleurenafbeeldingen van inheemse kleding, voedingsmiddelen en gebruiksvoorwerpen. Achteraan in het boek staat verder een 45 bladzijden lange lijst van odo's en gezegden. Odo's zijn volkswijsheden, waarvan enige kennis nodig is om een gesprek in het Sranantongo te kunnen volgen. Het boek wordt afgesloten met een heel beknopte grammatica van het Sranantongo.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd