Vlaamse variant is geen tussentaal!
Femke Simonis
Docente Nederlands, Erasmushogeschool Brussel
Dick Wortel (‘De breder wordende kloof tussen Roosendaal en Essen: Debrabanderes echec door een Nederlandse bril’, NvN 2005, nr. 2, pp. 23-25): ‘Als hij [= een Vlaming] Vlaams spreekt in Nederlands gezelschap [...] wordt hij vierkant uitgelachen.’ Wat een arrogantie! Een uitspraak die bovendien getuigt van een weinig genuanceerde, sterk veralgemenende en bijzonder eenzijdige visie. Nederlanders worden hier trouwens afgedaan als lompe betweters. VRT-taaladviseur Ruud Hendrickx komt er al niet beter van af. ‘De “taalman” [bedoeld wordt Eugeen Berode, die zichzelf trouwens “taalraadsman” noemde, FS], vroeger een gevreesd en gerespecteerd persoon bij de VRT [...] is allang vervangen door een vriendelijke meneer...’. Toevallig heeft die ‘vriendelijke meneer’ bij zijn aantreden in 1998 wel een duidelijk Taalcharter geschreven en een taaldatabank gecreëerd die tot de top-10 van het genootschap Onze Taal behoort: www.taaldatabanken.com of taaladvies.be. Daar zou Dick Wortel kunnen lezen dat ‘tussentaal’ niet zomaar over één kam kan worden geschoren met de Vlaamse variant van de Nederlandse standaardtaal, of met, zoals Ruud Hendrickx dat noemt, ‘Bruikbaar Belgisch Nederlands’.
Ik zou hierbij dus graag die arrogante visie met Wortel (sic!) en al willen uitroeien en toch enige nuancering willen aanbrengen, omdat helaas meer Nederlanders die visie delen. Als voorbeeld neem ik de door Dick Wortel geciteerde Geert van Istendael, die voor ‘tussentaal’ de term Verkavelingsvlaams heeft uitgevonden. In zijn recente boek Mijn Nederland vertelt hij over een voorval waarbij hij tegenover een Nederlander de uitdrukking ‘beestig mooi’ gebruikt. Die reageert met: ‘Dat zeggen wij niet.’ Van Istendael grijpt meteen naar Van Dale en vindt bij ‘beestig’ geen enkel label ‘regionaal’ of ‘Belg. Ned.’. Maar wat de Nederlander niet kent of niet zegt, is blijkbaar per definitie geen goed Nederlands. In plaats daarvan zouden Nederlanders beter openstaan voor mooie, correct Nederlandse woorden en uitdrukkingen die tot de standaardtaal in Vlaanderen behoren en dus beslist geen ‘tussentaal’ zijn! Zo'n open houding zou tot een verrijking leiden van onze gemeenschappelijke Nederlandse taal.
Auteursrechtelijk beschermd