Taal
Let's speak Dutch
Dick Wortel
De meest recente uitbreiding van de EU met Oost-Europese landen heeft tot groot ongenoegen van Frankrijk de positie van het Frans verzwakt en de reminiscenties aan de Tweede Wereldoorlog verhinderen het gebruik van het Duits door de politici en leden van het Europese Parlement (EP) die uit deze nieuwe staten afkomstig zijn. Het Frans en het Duits hebben door deze ontwikkeling als belangrijke talen in Europa afgedaan.
De macht van die Duitsers, Britten en Fransen was in de oude EU onevenredig groot waar het ging om hun taal. Zij vonden dat hun taal belangrijk was als taal van een grote natie en meenden dat alle ambtenaren van de EU hun taal moesten spreken en dat alle stukken in hun taal beschikbaar moeten zijn. De Spanjaarden lieten zich ook niet onbetuigd en eisten voor hun taal een gelijkwaardige positie op. Het Spaans is een wereldtaal en daarom niet minder dan het Duits of het Engels, en de Italianen vonden het Italiaans al helemaal niet de mindere als rechtstreekse afstammeling van het Latijn van de Romeinen en dus van de grondleggers der Europese beschaving. Zo ontstond dan het Europese veeltalige Babylon.
Alleen de Nederlanders zwegen. Natuurlijk hadden ze de politiek-correcte mening dat hun taal ook niet onaardig was met 22 miljoen sprekers in Europa en nog wat verspreid over de rest van de wereld, in Suriname en vroeger ook in Indonesië en zo, en het Zuid-Afrikaans was ook een direct afgeleide van het Hollands en het Zeeuws, maar toch. Zij konden zich door het goede talenonderwijs dat zij hadden genoten, prima in het Engels uitdrukken, vonden ze. Dat zij aan de status van het Nederlands als volwaardige taal binnen de EU ernstige schade toebrachten, kwam door het gebruik van het Engels - of wat daarvoor doorging - niet bij hen op. Nederlanders zijn toch internationaal georiënteerd, handelslieden, kooplieden? De positie van de Nederlandse taal kon niet alleen maar door de Vlamingen verdedigd worden.
Het Engels zou naar verwachting door de nieuwste ontwikkelingen de belangrijkste taal van de EU kunnen worden. Zou. Want het belang van het Engels als gebruikstaal zal door de uitbreiding aanzienlijk verminderen. Van het Engels van de nieuwe Europeanen die deze taal op school hebben geleerd of deze taal zichzelf hebben eigen gemaakt - bijvoorbeeld door het beluisteren van Engelse en Amerikaanse muziek of het bekijken van films en video's die nu eenmaal voornamelijk in het Engels zijn - moeten geen hoge verwachtingen gekoesterd worden. Hoe zal ik het zeggen: het onderwijs in vreemde talen heeft niet overal in Europa, en zeer zeker niet in het voormalige Oostblok, het hoge niveau van Nederland kunnen bereiken.
Het Engels zal meer als ‘tussentaal’, als een soort doorgeefluik, gaan functioneren, als taal waarin alles wat gezegd en geschreven wordt, zal worden vertaald. De Engelse vertaling wordt dan weer gebruikt als legger voor vertalingen in de verschillende landstalen. De vertaling van beleidsnota's en wat de EU nog verder aan papiermassa produceert, wordt een zorg voor de EU zelf. Die moet over de nodige voorzieningen voor vertalingen beschikken en over voldoende faciliteiten. Goed geschoolde tolken met een perfecte beheersing van het Engels moeten politieke ideeën en visies vertalen van de landstaal van een politicus naar het Engels en van het Engels naar de taal van de burgers van een lidstaat. Het zal dan afgelopen zijn met het steenkolen-Engels van de Nederlanders en de Vlamingen, het Kauderwelsch van de Duitsers, het baragouiner van de Fransen enzovoort. Een interessante en goede ontwikkeling. Iedereen, ambtenaar, commissielid of lid van het EP kan toespraken houden en nota's schrijven in zijn eigen moerstaal, waarin hij of zij zich immers het vaardigst en gemakkelijkst kan uitdrukken: de Pool in zijn Pools, de Tsjech in zijn Tsjechisch, de Duitser in zijn Duits enzovoort - en de Nederlander en Vlaming in het Nederlands. De Nederlandse en Vlaamse parlementariërs en de Nederlandse en Vlaamse EU-ambtenaren kunnen nu gewoon Nederlands spreken. Zo is de uitbreiding van de EU met tien nieuwe lidstaten een nieuwe kans om de positie van het Nederlands in de gemeenschap te versterken.
Auteursrechtelijk beschermd