|
| |
Signalementen
Nederlandse Taalkunde
Nederlandse Taalkunde (ISSN 1384 5845), 9de jaargang (2004), nr. 1 (blz. 1-96).
In dit eerste nummer van de 9de jaargang (2004) van Nederlandse Taalkunde heeft Wim Zonneveld het in ‘De verwerving van een morfologisch proces’ over de Nederlandse meervoudsvorming. Vervolgens behandelt Mark de Vries ‘Congruentie-effecten in uitbreidende en vrije relatieve zinnen’. Ten slotte krijgen we van Freek Van de Velde ‘De Middelnederlandse onpersoonlijke constructie en haar grammaticale concurrenten’.
| |
Tekstdokter
Riemer Reinsma, De tekstdokter - Honderden ingrepen om je tekst prettig leesbaar te maken, Het Spectrum, Utrecht, 2003, 242 pp., ISBN 90 274 7891 0. Prijs: € 19,95.
Riemer Reinsma biedt in dit boek adviezen aan iedereen die zijn lezers zo efficiënt mogelijk wil bereiken met een tekst die helder, consistent en ondubbelzinnig
| |
| |
is. Zijn adviezen zijn ingedeeld in 13 hoofdstukken: lange of ingewikkelde zinnen reorganiseren; woorden op de verkeerde plaats; te zuinig met accenttekens, cursief, onderstreping; spelfouten met grote gevolgen; onduidelijke grens tussen woordgroepen; gebrek aan logische samenhang; grammaticale onduidelijkheid; verwarrende verwijswoorden; onhandige samentrekkingen; lacunes en gedachtesprongen; storende herhaling; te abstract; omslachtig. Bij elk probleem volgt de auteur dezelfde werkwijze: voorbeeld, diagnose, toelichting en ingreep. Achter in het boek staan nog een hoofdstukje met de tien meest voorkomende problemen, een hoofdstukje met de zes meest toegepaste ingrepen, een alfabetische lijst met de verklaring van taalkundige termen, een literatuurlijst, een register en 222 verbeterde zinnen (de oplossingen bij de opgaven die her en der in het boek verspreid staan).
| |
Duoboek
Wim Daniëls, Duoboek, Het Spectrum, Utrecht, 2004, 148 pp., ISBN 90 274 9054 6. Prijs: € 9,95.
Dit boek gaat over woordduo's als lijf en leden, toeters en bellen en zwart en wit. Op een korte inleiding volgt een hoofdstuk over het ontstaan van duowoorden en -namen. In het daarop volgende hoofdstukje (De aard en volgorde van duobenamingen) krijgt de lezer toelichtingen bij de inhoud als volgordebepaler, de vorm als volgordebepaler en de klank als volgordebepaler. De kern van dit boekje wordt gevormd door de Basislijst woordduo's (aan en uit, aanleg en onderhoud, aardrijkskunde en geschiedenis, af en aan) en de Basislijst naamduo's (Abélard en Héloïse, Albrecht en Isabella, Castor en Pollux, De Vries en Te Winkel ...). Elk duo is van commentaar voorzien. Enkele bijlagen (Of-duo's, Zijspanduo's en Trio's) sluiten het boekje af.
| |
Onze taal verloedert
Hans Bennis, Leonie Cornips & Marc van Oostendorp, Verandering en verloedering - Normen en waarden in het Nederlands, Amsterdam University Press - Salomé, Amsterdam, 2004, 89 pp., ISBN 90 5356 665 1. Prijs: € 9,95.
Aan de hand van tien vaak gehoorde verzuchtingen over taalverloedering en taalverandering schetsen de auteurs in dit boekje een beeld van oude en recente ontwikkelingen in het Nederlands (en in talen in het algemeen). De verzuchtingen zijn: normen en waarden in taal moeten worden gehandhaafd; taalverandering is taalverloedering; taalverandering is taalversimpeling; taalverandering betekent normloosheid; het Nederlands maakt deel uit van onze culturele identiteit; door taalverandering worden onze grote schrijvers ontoegankelijk; wie niet kan spellen, beheerst zijn moedertaal niet; wie niet volgens de norm spreekt of schrijft, minacht zijn publiek; de omroep verloedert de taal; aan taalkunde heb je niets. De auteurs tonen aan dat sommige van die opvattingen geen hout snijden en dat andere opvattingen weliswaar een grond van waarheid bevatten, maar toch genuanceerd moeten worden. Ze bekijken de hele problematiek grotendeels door een Nederlandse bril, hoewel het zeker heel wat uitmaakt of je bepaalde stellingen vanuit Nederlands perspectief dan wel vanuit Vlaams perspectief beoordeelt.
| |
Overbodige Engelse leenwoorden
Vleesch noch Fish woordenboek, Het Ampzing Genootschap (www.ampzing.nl), Haarlem, 2004, 111 pp., ISBN 90 808466 1 9. Prijs: € 17,95 (met cd) / € 16,95 (zonder cd).
Het Ampzing Genootschap strijdt sinds enkele jaren tegen overbodige Engelse leenwoorden. Het genootschap is genoemd naar de Haarlemse dominee en taalzuiveraar Samuel Ampzing (1590-1632), die zich in de 17de eeuw ergerde aan overmatig gebruik van Latijnse en Franse leenwoorden. Het wil absoluut niet doorgaan voor een groepje taalpuristen en heeft daarom niets tegen Engelse woorden die vandaag al helemaal ingeburgerd zijn (computer, folder ...), maar bepleit wel het gebruik van Nederlandse woorden als aan de Engelse tegenhanger absoluut geen behoefte is (airconditioning - klimaatregeling, big bang - oerknal, eyecatcher - blikvanger, shop - winkel ...). Dit Vleesch noch Fish woordenboek bevat een lijst van dergelijke Engelse woorden en woordcombinaties met daarbij telkens een Nederlandse vertaling (en een vrije vertaling, die duidelijk nooit serieus bedoeld is). Veel Engelse termen zijn inderdaad te vermijden en zijn zelfs ronduit belachelijk als je weet dat met een gewoon Nederlands woord precies hetzelfde uitgedrukt wordt. Een shop is echt gewoon hetzelfde als een winkel. En met beleid druk je helemaal hetzelfde uit als met policy. Toch zijn de ‘vertalingen’ van het Ampzing Genootschap vaak niet realistisch (sandwich - schuine dubbele boterham, badge - embleemspeldje, manager - regelaar, fuck off - neuk op ...).
| |
| |
| |
Spreekwoorden over vrouwen
Mineke Schipper, Trouw nooit een vrouw met grote voeten - Wereldwijsheid over vrouwen, Het Spectrum / Lannoo, Utrecht / Tielt, 2004, 576 pp., ISBN 90 773 3002 X. Prijs: € 27,95.
Trouw nooit een vrouw met grote voeten is een indrukwekkende verzameling spreekwoorden over vrouwen uit een al even indrukwekkende reeks talen uit alle werelddelen. Enkele jaren lang heeft Mineke Schipper dankzij de steun van verschillende instellingen en met de hulp van meerdere informanten spreekwoorden over vrouwen uit alle culturen van de wereld verzameld, geordend, verklaard en toegelicht. Na een proloog en een paar inleidende hoofdstukjes over spreekwoorden volgt de kern van het boek: een thematisch geordende en van ruime toelichtingen voorziene verzameling spreekwoorden over vrouwen. Het eerste hoofdstuk behandelt het vrouwelijk lichaam, het tweede hoofdstuk de levensfasen, het derde hoofdstuk de lusten en lasten, het vierde hoofdstuk de macht en het vijfde hoofdstuk boodschappen in beelden. Het boek wordt afgesloten met een hoofdstuk over talen, culturen en landen, een reeks noten, een bibliografie en een register.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd