Neerlandia/Nederlands van Nu. Jaargang 107

[p. 13]

ANV-Visser-Neerlandia
‘Belangrijke aanmoediging om te blijven doorgaan met ons werk’
Uitreiking ANV-Visser-Neerlandiaprijzen
Pauline Beernink

‘Een jaar of zes geleden heb ik van de Vlaamse Gemeenschap een Gulden Spoor ontvanger. Deze prijs is mij toch dierbaarder. Ik zie het als een aanmoediging. Het gaat namelijk niet om het schitteren, maar juist om het volharden.’

Het zijn veelbetekenende woorden uit de mond van Ludo Frateur (lid van de Vereniging Vlaamse Leerkrachten) die, zo blijkt later, voor alle laureaten zou gelden.

In de Rolzaal op het Binnenhof, te midden van de parlementsgebouwen, werden op zaterdag 14 juni de prestigieuze ANV-Visser-Neerlandiaprijzen uitgereikt. De feestelijke bijeenkomst vond plaats na de Algemene Ledenvergadering eerder die ochtend.

De ANV-Visser-Neerlandiaprijzen worden sinds 1955 jaarlijks door het Algemeen-Nederlands Verbond toegekend aan personen, groepen en instellingen voor buitengewone verdiensten op het gebied van cultuur, welzijnswerk en ontwikkelingshulp. De ANV-Mediaprijs wordt om het jaar uitgereikt aan een journalist, krant, radio of televisieprogramma die of dat de samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen op positieve manier in beeld of publiciteit heeft gebracht.

Het ANV beheert het Visser-Neerlandiafonds, dat is gevormd uit de nalatenschap van de in 1943 overleden mr. Herman Lodewijk Visser. Aangezien mr. Visser de toenmalige bezetter destijds niet de gelegenheid wilde geven over zijn vermogen te beschikken, schonk hij de helft van zijn nalatenschap aan het ANV. Uit die nalatenschap worden de jaarlijkse ANV-Visser-Neerlandiaprijzen geput. De prijzen bestaan uit een oorkonde en een geldbedrag.

Nederlandstaligen worden in Brusselse ziekenhuizen niet in eigen taal geholpen

Voorwaarden

Het spreekt voor zichzelf dat de prijzen onder bepaalde voorwaarden worden toegekend. Een belangrijke voorwaarde is dat gestreefd wordt naar een rechtvaardiger maatschappij, waarbij het kan gaan om het steunen van mensen die de dupe dreigen te worden van ongewenste verschijnselen in de

An De Moor presenteert de uitreiking van de ANV-Visser-Neerlandiaprijzen.

maatschappij tot het belonen van geestelijk welzijn in kunst en cultuur.

Het bestuur van het ANV heeft dit jaar besloten aan twee bijzondere componisten een muziekprijs toe te kennen. Zo werd André Laporte, hij is onder andere docent muziekanalyse aan het Koninklijk Muziekconservatorium in Brussel, gelauwerd vanwege zijn verdiensten voor de maatschappij. Prof. dr. Sabbe noemde hem in zijn laudatio dan ook een viertalige Vlaamse Europeaan, een begenadigd muzikaal navigator die met zijn omvangrijke werk een soort muzikale hemelvaart heeft bewerkstelligd, maar die in de eerste plaats vooral componist is.

Omdat het bestuur van het ANV grote waardering heeft voor het werk van Jeff Hamburg, kreeg deze componist een onderscheiding voor zijn communicatieve gave in een veelzijdig oeuvre waarin hij zijn culturele identiteit en muzikale bronnen als joodse Amerikaan in Amsterdam heeft weten te vertalen. Het deed drs. Ronny Naftaniël, directeur van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), zichtbaar genoegen te kunnen vertellen hoe Jeff Hamburg zich door de jaren heen steeds bewuster werd van zijn joodse identiteit. ‘Zijn gevoel van verlies laat Hamburg horen met instrumentale finesses’, aldus de directeur van het CIDI.

‘Het resultaat is een veelzijdig werk dat verrast en nooit eenzijdig is. Zijn muziek neemt ons mee naar een andere wereld.’

[p. 14]

De componisten André Laporte en Jeff Hamburg kregen de Muziekprijs.

Irene Maessen (sopraan) en Eleonora Pameijer (fluit) voeren muziek van de bekroonde componisten uit.

Met die andere wereld konden de aanwezigen tijdens een muzikaal intermezzo overigens ter plekke kennismaken in de vorm van een compositie van de hand van Jeff Hamburg zelf, de Joshe Kalb Songs.

Het bestuur van het ANV kende de Cultuurprijzen toe aan de Nederlands-Vlaams Historische Congressen en aan de Vereniging voor Vlaamse Leerkrachten.

De Nederlands-Vlaams Historische Congressen hebben de prijzen volgens het ANV dubbel en dwars verdiend omdat zij een grote bijdrage hebben geleverd aan de geschied- en beeldvorming van Nederland en Vlaanderen.

Dr. Erik Loosen neemt namens de Brusselse Huisartsenkring de prijs in ontvangst uit handen van algemeen voorzitter Els Ruijsendaal

Hierbij lag en ligt de nadruk op een geest van ‘goodwill’ om elkaar te leren begrijpen, ondanks het feit dat er toch een lichte neiging bestond om nationalistisch te denken. Vanaf het eerste congres hebben academische historici aan alle Nederlandstalige universiteiten in Nederland en Vlaanderen vergaderd. Het vijftigste congres vindt dit jaar plaats.

Tussenschakel

De Vereniging voor Vlaamse Leerkrachten kreeg de onderscheiding van het ANV omdat deze vereniging niet alleen fungeert als verbindende schakel tussen overheid en school, maar ook het taalbeleid in Vlaanderen en Nederland bewaakt, en daarnaast de Nederlandse taal propageert in de ruimste zin van het woord.

Herman Gevaert, medeoprichter van de VVL, liet weten dat de toekenning en uitreiking van de prestigieuze ANV-Visser-Neerlandiaprijs een ‘historische appreciatie’ betekent, juist voor de aanvang van het 35ste werkjaar van de VVL. De Vereniging voor Vlaamse Leerkrachten is momenteel de enige onafhankelijke vereniging van leraren, en komt op voor hun belangen.

De Brusselse Huisartsenkring werd zaterdag gehuldigd omdat hij een belangrijke bijdrage levert aan het oplossen van de taalproblemen in de Brusselse gezondheidszorg. Nederlandstaligen worden er, ondanks wettelijke bepalingen, nog steeds niet geholpen in hun eigen taal. Zo benadrukte prof. dr. Eduard Celens dat vooral de vraagstelling van essentieel belang is. ‘Het is niet aan de patiënt om de taal van de arts te spreken. Het gaat erom dat de patiënt geholpen wordt in de taal die hij spreekt. En dat is dus

[p. 15]

vaak het Nederlands.’

Celens liet verder weten dat de taaltoestand in Brusselse ziekenhuizen een sociaal en cultureel probleem is. Dit ondanks het feit dat de Brusselse Huisartsenkring tal van inspanningen levert die buiten verhouding staan tot het budget dat tot haar beschikking staat. De vereniging stelt zich ten doel de Vlaamse patiënt in Brussel de garantie te geven dat hij of zij, bij afwezigheid van de eigen huisarts, een beroep kan doen op een arts die de Nederlandse taal machtig is.

Taalerfgoed

Dr. Erik Loosen, die de prijs in ontvangst mocht nemen, sprak van een belangrijke aanmoediging om door te gaan. ‘Het is een hart onder de riem dat een Nederlandse vereniging ons prijst. Deze waardering is voor ons belangrijker dan financiële steun. Het is een stimulans. We blijven ons dan ook constant inspannen om ons taalerfgoed te bewaren.’

Het VRT-radioprogramma Bomans & Bomans ontving voor zijn verdiensten de ANV-Mediaprijs. Deze tiendelige radioreeks werd zowel in Vlaanderen als Nederland uitgezonden, terwijl voor de totstandkoming van het programma Nederlanders en Vlamingen zijn geïnterviewd. De radioserie kreeg vooral veel waardering van het bestuur van het ANV omdat de huidige jonge generatie in de beide Nederlanden in staat werd gesteld om op deze manier een onvergetelijke, grensoverschrijdende persoon uit de Nederlandse literatuur te ontdekken.

De Vlaamse radiopresentator drs. Yves Van Durme was bijzonder ingenomen met de toekenning en meende dat het ANV een zeer wijze beslissing had genomen in het toekennen van de Mediaprijs. ‘Vooral omdat de radioreeks heeft aangetoond hoe ongrijpbaar de persoonlijkheid was van Godfried Bomans, die toch bijna werd doodgeknuffeld door het grote publiek.’ Pat Donnez, initiatiefnemer en organisator van het radioprogramma, voegde er nog aan toe dat Bomans met een gerust hart de laatste Hollandse Vlaming en de laatste Vlaamse Hollander genoemd kan worden.

In haar slotwoord liet Els Ruijsendaal, algemeen voorzitter van het ANV, weten dat ‘mr. Visser gelijk had, toen hij zei dat zijn enige hoop gevestigd was op het handelen en denken van individuen, die als het erop aankomt, het enige tegenwicht kunnen vormen bij afglijden van het diepculturele besef, dat de kwaliteit van onze samenleving te maken heeft met ruimte gunnen aan hoogstaande cultuuruitingen waar mensen zich aan kunnen optrekken.

De laureaten van vandaag hebben hun kunstzinnige en wetenschappelijke bijdrage geleverd aan een maatschappij die er niet om vroeg maar die haar kreeg.’

foto's: D.J. Verbrugh, Woerden

omslagfoto: Evert Jan Daniels

Prof dr. Hilde De Ridder-Symoens spreekt namens de Nederlands-Vlaamse Historische Congressen het dankwoord uit.

De heer Herman Gevaert dankt het ANV voor de prijs voor de Vereniging voor Vlaamse Leerkrachten.

Pat Donnez dankt namens de medewerkers van het VRT-radio-programma Bomans & Bomans het ANV voor de Mediaprijs (foto: Jac Aarts, Bomans Krant)