Neerlandia/Nederlands van Nu. Jaargang 107

Nieuwspraak
Marc De Coster

ADHD

Sinds het begin van de jaren negentig duikt dit syndroom meermaals op in de media. De grote Van Dale heeft er niettemin nooit van gehoord! Kramers daarentegen neemt het woord op in zijn Verklarend woordenboek van zakentermen en synoniemen (2002). Het acroniem (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) staat voor een aandachtstekortstoornis, meestal gepaard gaande met hyperactiviteit. Kinderen met ADHD hebben extreem veel energie, kunnen zich niet concentreren op school of tijdens hun huiswerk, raken snel gefrustreerd en hebben de neiging tot driftbuien. Volgens Med Talk. A dictionary of medical terms, slang & jargon van Joseph C. Segen werd ADHD in het midden van de jaren negentig opgetekend bij 2 tot 6% van de (Amerikaanse) schoolkinderen. Het Nederlandse dagblad Trouw schreef in het jaar 2000: ‘Het geneesmiddel Ritalin heeft een kalmerende werking op drukke kinderen die lijden aan de aandachtsstoornis ADHD. Maar in sommige gevallen werkt het middel juist oppeppend, net als cocaïne.

Dubbele agenda

In politieke kringen is de uitdrukking een dubbele agenda hebben erg populair. De betekenis? Er verborgen bedoelingen op na houden. Je kunt eveneens zeggen: een verborgen agenda hebben. De uitdrukking werd ontleend aan het Engelse business-managementjargon: hidden agenda. Eind jaren negentig stond in het weekblad Elsevier: ‘Ik kan onmogelijk respect opbrengen voor bestuurders die democratische beginselen met voeten treden en dubbele agenda's hanteren.’

Facilitair medewerker

Er bestaan al geruime tijd chiquere termen voor een schoonmaker of -maakster, een beroep dat nog steeds als minderwaardig wordt beschouwd en dus wat opwaardering best kan gebruiken (upgrading noemen ze dat in het Engels). Zo spreken we bijvoorbeeld graag over een huishoudelijk medewerker (of -medewerkster). Ouderwetser is: interieurverzorger (of -verzorgster). Aan het lijstje kunnen we het managerseufemisme facilitair medewerker (of facilitair medewerkster) toevoegen. Het wordt o.a. vermeld op de website Taalkabaal.