Dossier
‘Engels in het hoger onderwijs?’
Vooraf
● Marianne van Scherpenzeel
In Neerlandia 2002, nummer 2, besteedden we aandacht aan Nederlands als onderwijstaal. We vroegen twee Vlamingen hun standpunt te formuleren over dat item. De taalkundige Guy A.J. Tops (Universiteit Antwerpen) en de politicus Dirk De Cock (Vlaams Parlement) schreven hun visie neer. In dat zelfde nummer is eveneens het persbericht van het ANV-bestuur te vinden dat verspreid werd naar aanleiding van de herstructurering van het hoger onderwijs als gevolg van de Bologna-verklaring.
Het was de bedoeling snel met een vervolg op het thema te komen en een standpunt aan Nederlandse zijde te laten vertolken. Door omstandigheden heeft dat vervolg even op zich laten wachten, maar we maken het goed. In dit laatste nummer van deze jaargang krijgt u een klein dossiertje over het thema Nederlands (of Engels) als onderwijstaal.
De visie van prof.dr. Tops, Het verschil tussen mogen en moeten uit Neerlandia, nummer 2, vinden we terug bij prof.dr Abram de Swaan (Universiteit van Amsterdam), die ook met zijn titel, Versnelde overgang naar het Engels. Is dat erg? op één lijn lijkt te zitten met zijn Vlaamse collega en het probleem van verschillende kanten belicht. Dat hij daarvoor meer nodig had dan het gevraagde A4'tje, nemen we hem niet kwalijk; het heeft een boeiende tekst opgeleverd. Van Jeroen van den Burg vernemen we een standpunt van een Nederlandse student. Of het ook hét standpunt van dé Nederlandse student is, is de vraag: veel zal afhangen van de studierichting en de studiefase in welke mate studenten onder het Engels ‘lijden’.
Deze twee basisteksten, als Nederlandse tegenhanger van de eerder geformuleerde Vlaamse standpunten, worden verder aangevuld met teksten en kaderstukjes die allemaal met het thema te maken hebben. Zowel het satirische, futuristische stuk geschiedenis van het Koninkrijk der Nederlanden van 2000 tot 2025 van de hand van prof.dr. Yvan Vanden Berghe (Universiteit Antwerpen) als de berichtgeving en het kaderstukje van journalist en taalobservator Eelco De Bodt als een kadertekstje met achtergrondinformatie over de wettelijke regelingen in verband met de onderwijstaal in Nederland en Vlaanderen gaan allemaal over ‘Nederlands of Engels’. Ook de taalrubriek Taalgetater, die gewijd is aan de spelling en de vervoeging van Engelse werkwoorden in het Nederlands, sluit bij het thema aan.
De toekomst van ‘een open hoger-onderwijsruimte’ ligt niet meer zover af. Op 19 juni 1999 immers spraken de onderwijsministers van 29 Europese landen af dat ze binnen 10 jaar willen komen tot zo'n open hoger-onderwijsruimte. Ze deden dat in de Bologna-verklaring, die het vervolg was van de in mei 1998 opgestelde Sorbonne-verklaring. Het onderwijsstelsel van elk land zal dan op het Angelsaksische model en gradenstelsel gebaseerd zijn. In de nieuwe BAMA-structuur leiden de studierichtingen op voor de bachelor- en de mastertitel. Op die manier zijn diploma's internationaal beter te vergelijken en kunnen studenten gemakkelijker overstappen naar een andere universiteit. Het valt te verwachten dat dit eengemaakte systeem het Engels een prominentere plaats zal geven in het Nederlandse en het Vlaamse hoger onderwijs.
We hopen u met dit minidossier wat stof tot nadenken te geven voor de toekomst.
Auteursrechtelijk beschermd