Neerlandia. Jaargang 105

[p. D5]

Jongste parel aan de toeristische kroon van de Westhoek
Westoria tussen Oertijd en IJzerkruis
• Hugo Meert

Bijna in de schaduw van de IJzertoren, aan een zijarm van de polderstroom waar binnenkort de jachthaven van Diksmuide (Portus Dixmuda) een aantrekkelijke uitbreiding krijgt én op wandelafstand van het fraai heropgebouwde, historische stadscentrum schittert Westoria, de jongste parel aan de toeristische kroon van de Westhoek. Niet ten onrechte wordt het moderne museum, sedert 2000 opgericht en ondergebracht in de vroegere graanmolens de ‘nieuwste én grootste toeris tische binnenhuisattractie van de streek’ genoemd Achter dit stedelijk initiatief staat een ploeg jonge geestdriftige medewerkers garant voor optimale uitstr aling en ideale begeleiding van bezoekers. In het eerste werkingsjaar bezochten 78.000 bezoekers het museum een veelvoud hiervan zal in de komende jaren ongetwijfeld over de vloer komen.

De inzet van die ploeg heb ik aan de lijve kunnen ondervinden toen ik, overigens op de officiële sluitingsdag (maandag) een bezoek bracht aan de Graantoren en de Westhoektoren, die zowel de ontwikkeling van graan tot brood, als de geschiedenis van de Westhoek tijdens de voorbije honderd eeuwen schetsen. De spanning was er te snijden. Alle medewerkers waren meer dan druk in de weer met de laatste voorbereidingen van een griezeldriedaagse, die enkele uren later uit de startblokken zou schieten. Tussen een infomeeting met gelegenheidshostesses en de vele telefoontjes door vond woordvoerster Cindy Bakeland toch nog de tijd om Neerlandia van de nodige informatie te voorzien. Daarvoor trokken we ons terug in de voorlopig nog rustige Westoria Taverne, waar de verwijzingen naar streekversnaperingen, -bieren en ‘-stutten’ (boterhammen) verleiden om een ‘leerrijk’ bezoek aan Westoria te koppelen aan een ‘lekker’ snoepmoment. Op dat ogenblik konden we er helaas alleen onze weethonger stillen.

Hoe is Westoria eigenlijk ontstaan? Cindy Bakeland: ‘Eigenlijk is dat een lang verhaal dat begint bij de “Bloemmolens” aan de andere oever van de IJzer. De naam “Bloemmolenkaai” is daar overigens nog een overblijfsel van. Het spreekt vanzelf dat dit complex tijdens W.O.I zwaar onder vuur kwam te liggen en, na de inname door de bezetter grotendeels verwoest werd. In 1924 werden er dan nieuwe bloemmolens gebouwd op deze plaats. Ze bleven in werking tot in 1995, toen de toestand van het complex en de technologische ontwikkelingen in de sector tot een volledige renovatie noopten en besloten werd totaal nieuwe molens te bouwen in de industriezone. Toen begon dit gebouw te verkommeren en hebben Aimé De Simpel, onze huidige voorzitter,

Het jonge, geestdriftige Westoria-team met v.l.n.r. Ann Desmytter, Sofie Vandecasserie, Katrien Haeve, Katrien Roelens, directeur Peter DeMarce. Alan Callewaert, Ilse Laverge, Maddy Huygebaert, woordvoerster Cindy Bakeland en Carine Dejaegher

samen met Peter Demarrée, onze toeristische directeur, en Luc Wauters, schepen voor o.a. Toerisme en Cultuur, het voortouw genomen om dit project op de sporen te zetten.’

De krijtrotsen van Vlaanderen

Zoals de naam Westoria al laat vermoeden, ligt de klemtoon op geschiedenis. In deze streek denk je natuurlijk meteen aan W.O.I. Maar jullie gaan veel verder?

Cindy Bakeland: ‘Ja. Het is wel zo dat de Westhoek altijd het strijdtoneel is geweest en dit door de eeuwen heen. Wij gaan terug naar het ontstaan van de Westhoek in de IJstijd en schetsen de ontwikkeling van de kustformatie, van steile krijtrotsen -echte kliffenkusten zoals die momenteel nog in de omgeving van Dover te zien zijn- tot de vlakte, die de Westkust en de polder nu geworden zijn. Samen met die geografische ontwikkeling,

[p. D6]

kan de bezoeker ook kennismaken met de bevolkingsevolutie, beginnend bij de Kelten tot de Romeinen. Die laatsten zorgden voor een structuur, ook in het landschap. Dat gebeurde echter niet zonder moeite.’

Autonoom en interactief

Wanneer ik na het gesprek op eigen houtje, zoals dat in normale omstandigheden overigens ook gebeurt, begeleid door de fictieve personages molenaar Victor en zijn kattin Ceres (via interactieve schermen en koptelefoons), door de twee torens kuier, verneem ik dat de Romeinen heel lang moesten vechten om de Westhoek te veroveren en de grootste moeite hadden om de ‘hardnekkige Menapiërs’, die zich gedroegen als een zeer mobiel, ongrijpbaar guerrillaleger, te overmeesteren. De vergelijking met de strijd, twintig eeuwen later, tegen de Duitse invaller, dringt zich hierbij als vanzelf op.

Voor het echter zover is, wordt de Westhoek in de zevende eeuw van onze tijdrekening opnieuw het toneel van strijd en invasie. Ditmaal zijn het de Noormannen die ‘belust op alles wat commercieel interessant is, met name wol en schapen, in snelle raids de IJzermonding binnenvoeren’. Al deze feiten worden met overzichtelijke maquettes, interactieve videobeelden en 3D-projecties meer dan aanschouwelijk voorgesteld. Als bezoeker stapt men letterlijk doorheen de geschiedenis van de Westhoek. Die eindigt, vreemd genoeg in het begin van de twintigste eeuw.

Waarom wordt die niet doorgetrokken?

Cindy Bakeland: ‘We eindigen bij W.O.I omdat we dan in het vaarwater komen van de IJzertoren, waar dit deel van onze geschiedenis ruim aan bod komt en met wie we overigens uitstekend samenwerken, zoals overigens ook met In Flanders Fields in Ieper. Er zijn trouwens interessante combiformules uitgewerkt samen met beide instellingen. Wat Westoria zelf

Westoria, zeker geen ‘statisch’ museum, trok het eerste werkingsjaar 78.000 bezoekers.

betreft, plannen we nog wel een uitbreiding van de geschiedenis van de Westhoek na de twee wereldoorlogen en een blik op de toekomst van dit gebied.’

Westoria heeft vooral een trekpleisterfunctie. Hoe zou je buitenlanders, met name Nederlanders, naar de Westhoek lokken?

Cindy Bakeland: ‘Op dat gebied heeft de Westhoek heel wat troeven. Door het vlakke land is de streek ideaal voor fietstoerisme. Er zijn dan ook heel wat boeiende routes met uitstekende fietspaden uitgestippeld. Voor de meer sportieve fietser is er, na het vlakke land, overigens ook het boeiende en uitdagende Heuvelland, met totaal andere vergezichten en landschappen. Daarnaast wordt er hier werk gemaakt van een uitgebreide infrastructuur voor vaartoerisme, zowel actief als passief. Westoria krijgt overigens een eigen aanlegsteiger, zodat de geïnteresseerde watertoeristen met hun boot tot bij ons museum kunnen komen.’

U spreekt nu wel van museum, maar eigenlijk oogt Westoria meer als een pretpark.

Cindy Bakeland: ‘Dat is ook de bedoeling. We hebben al genoeg “statische” musea. Het was zeker niet de intentie van de initiatiefnemers er met Westoria nog eentje aan die rij toe te voegen. Integendeel. We mikken op een breed publiek, ook naar scholen toe. Daarom hebben we het aanbod zo aantrekkelijk mogelijk gemaakt, met de klemtoon op interactiviteit en met toepassingen van de modernste technieken, tot en met “virtual reality”. Er kunnen uiteraard geleide bezoeken georganiseerd worden, maar wij streven naar een individuele ervaring van de informatie. Daarom werken we met koptelefoons, waarop twee fictieve personages, de molenaar en zijn kattin, voor de nodige uitleg zorgen tijdens de rondgang, zowel in de Graantoren als in de Westhoektoren, die elke bezoeker op zijn eigen tempo kan maken.’

Verrassende wandeling door de tijd

Na het gesprek heb ik dat dus ook uitgetest. En ik ben inderdaad van de ene verrassing in de andere getuimeld. Westoria gunt de bezoeker immers een indrukwekkende reis doorheen de tijd. In de Graantoren ligt daarbij de klemtoon hoofdzakelijk op de industriële graanverwerking, in de Westhoektoren op de echte geschiedenis (geografisch, economisch, politiek én cultureel) van deze streek. Tussen de twee torens wacht de ‘tijdwandelaar’ overigens nog een andere verrassing. De beide gebouwen zijn op de hoogste verdiepingimmers verbonden door een glazen loopbrug, die een uniek panorama verschaft op de hele Westhoek. Bij helder weer kan je van hieruit zelfs de Kemmelberg zien (zo'n 30 à 40 kilometer verder, h.v.d.r.).

Westoria, samen met de toeristische dienst van Diksmuide, ligt in de Beerstblotestraat 1 in 8600, Diksmuide. Het complex is het hele jaar door geopend (met van oktober tot maart een wekelijkse sluitingsdag op maandag). Er kan gereserveerd worden op tel. [phone] of via e-mail [e-mail]. Een voorproefje van het informatieve pretpark krijg je op de overigens mooi en modern ogende website www.westoria.be.