Neerlandia. Jaargang 105

[p. 29]

Spannende boek

Ook deze zomer organiseert het Huis van het Boek/Vereniging ter Bevordering van het Vlaamse Boekwezen (VBVB) de Zomer van het Spannende Boek. Zoals de titel het zegt, wordt in de zomermaanden juli en augustus het spannende boek in de schijnwerpers, of beter: in de uitstalramen, gezet. Dit initiatief is daarmee aan zijn vijfde editie toe. Er werden 48 ‘actietitels’ door diverse uitgevers en importeurs naar voor geschoven. Alle genres zijn vertegenwoordigd: legal thrillers, psychologische thrillers, ecothrillers, fantasy en, detectiveromans. Meer dan 120 boekhandels verspreid over heel Vlaanderen nemen aan de actie deel. Ze zijn te herkennen aan het opvallende etalagemateriaal. Neerlandia plaatst een beperkte selectie in zijn etalage. Voor meer informatie: www.vbvb.be

Aspe doet niet onder voor F. Forsyth
Schitterend Zoenoffer
• Hugo Meert

Met Zoenoffer', een van de boegbeelden van de Zomer van het spannende boek, heeft Pieter Aspe schijnbaar moeiteloos de kaap van de tien misdaadverhalen gerond en stevent de Bruggeling regelrecht of op een veelvoud ervan, met spannende avonturen rond zijn vaste hoofdpersonages commissaris Van In, zijn adjunct Versavel en zijn vriendin en vaste bedgenote, onderzoeksrechter Hannelore. Ook nu weer slaagt Aspe erin de sfeer van provincialistische gemoedelijkheid te koppelen aan internationale allure, zowel inhoudelijk als stijlmatig. Deze misdaadauteur plaatst zijn arena immers steevast in Brugge, een ondubbelzinnige provinciestad met haar typische kleinzielige burgers en magistraten, maar ook met haar internationale uitstraling. Want Brugge is ongetwijfeld Vlaanderens bekendste stad in alle continenten.

Pieter Aspe weet deze vreemde dubbelzinnigheid in zijn werk, telkens weer op een verrassende wijze tot uiting te laten komen. Precies daardoor bereikt de West-Vlaming ongemene hoogten in dit in moeilijkheidsgraad onderschatte literatuurgenre, dat de misdaadroman toch maar is. Mocht Aspe in een ‘groter taalgebied’ het levenslicht hebben gezien, dan zou hij momenteel ongetwijfeld in de hoogste regionen van zijn, doorgaans Angelsaksische, collega's vertoeven.

Deze keer overgiet Aspe zijn Brugs avontuur met een internationaal sausje, afkomstig uit Spanje. Brugge en vooral de Brugse beleidsmensen komen onder hoogspanning door de nakende opening van Hibrugia, een tentoonstelling op wereldniveau, waarvoor zelfs de befaamde Guernica van Picasso naar het Venetië van het Noorden wordt overgevlogen. Het spreekt vanzelf dat de grootste en nauwkeurigste veiligheidsmaatregelen genomen dienen te worden om te voorkomen dat er iets met dit meesterwerk zou gebeuren.

Zoenoffer begint echter niet op de plek waar het schilderij tentoongesteld zal worden, maar in het Minnewaterpark, een groenzone die ondanks de idyllische naam door de Bruggelingen gemeden wordt, omdat het een ontmoetingsplek is voor homo's. Daar zet de schijnbaar onschuldige afrekening in het homomilieu de toon van het verhaal, dat echter deze anekdote in niet geringe mate zal overstijgen. In Zoenoffer is de grondige aftuigoperatie van Jos Viaene

[p. 30]

het begin van een reeks koelbloedige moorden, duidelijk het werk van een huurmoordenaar, die net voor hij door het team van Van In zal worden ontmaskerd, zelf het slachtoffer van een afrekening wordt. Ondertussen wordt ook Het Laatste Oordeel van Hiëronymus Bosch ontvreemd uit het Groeningemuseum. Stukje na stukje leggen Van In en zijn medewerkers de puzzelstukjes samen tot een geheel, waarbij niet alleen een Spaans personeelslid van het Europacollege, maar zelfs een leidende figuur van de Spaanse terreurorganisatie ETA en een internationaal topmodel, dat in Brugge woont, een aanzienlijke rol zullen spelen.

Tijdens de lectuur heb ik herhaaldelijk moeten denken aan The Day of the Jackal van Frederick Forsyth, niet alleen door het aanslaggebeuren, maar ook door de technieken van spanningsopbouw, waarbij Aspe beslist niet hoeft onder te doen voor zijn grote buitenlandse voorbeeld. De inschakeling van de aftelklok bv. is daar een typisch voorbeeld van. Toch had hij dit onderdeel iets nadrukkelijker aanwezig mogen maken. Het zou hem vermoedelijk geholpen hebben om de nu te snelle en niet steeds volledig verantwoorde rush naar de eindstreep misschien nog spannender te maken.

Dit is echter slechts een schoonheidsvlekje op een schitterende misdaadroman, waarin Pieter Aspe op zijn eigen manier spanning en humor met elkaar weet te verweven, zijn lezer meeneemt naar minder bekende hoekjes van Brugge en de smaak geeft om enkele eethuisjes te bezoeken. Af en toe laat hij zijn Bourgondische lezer wel in het ongewisse, zoals bij De Karmeliet die in het begin van de roman wordt bezocht, terwijl slechts op het einde duidelijk wordt gemaakt dat het hier om een van de duurste restaurants van het land gaat. Maar precies door deze ‘eigenzinnige’ aanpak heeft Pieter Aspe zich een unieke plaats verworven in het Nederlandstalige literaire landschap. Zoenoffer is daar het zoveelste onweerlegbare bewijs van.

Aspe, Pieter: Zoenoffer, uitg. Manteau, 2001. 289 blz., 724 BEF