Chris Dercon van Boijmans van Beuningen
‘Rotterdam Culturele Hoofdstad dreigt ten onder te gaan aan city-marketing.’
• Guido Logie
We hadden het plan om voor dit dossier ook een interview te brengen met Chris Dercon, de directeur van het museum Boijmans van Beuningen (BVB). Toen we contact met hem zochten, bleek hij evenwel voor een tijdje in het buitenland. Op de valreep kregen we toch nog een reactie van hem.
Dercon werd door de stad Rotterdam gevraagd om directeur van BVB te worden. Eerst zei hij ‘spontaan neen’, maar bij het tweede verzoek, ‘de uitdagingen en mogelijkheden (verwachtingen) aanhorend’ gaf hij zijn jawoord.
Chris Dercon: ‘Ik vond dat het geen zin meer had extra muros institutionele kritiek uit te oefenen. Een museum veranderen kan alleen van binnenuithetgeen een opgave is voor ieder museum! Wil een museum overleve, dan moet het veranderen. Veranderen doet uiteraard pijn. Het evenwicht bewaren in veranderingsmanagement tussen orde en chaos is geen makkelijke opgave. Onze problematiek is echter herkenbaar in vele binnen- en buitenlandse musea. De inzet van Rotterdam Culturele Hoofdstad (Bert van Meggelen) is een uitdaging voor BVB: welke rol speelt het museum in de stad Rotterdam gegeven bijvoorbeeld de zeer atypische bevolkingssamenstelling. Tentoonstellingen als Bosch en Unpacking Europe proberen daar een antwoord op te geven.
Onze bijdrage aan Rotterdam Culturele Hoofdstad beperkt zich niet tot de oude kunst! In Bosch zijn zeer vele uitdagende, belangrijke hedendaagse kunstwerken opgenomen. In Unpacking Europe, vanaf 13 december, zijn een twintigtal hedendaagse kunstenaar, afkomstig uit Afrika, Azië enzovoort aan het werk in het museum. Zij nemen met hun beeldende commentaren op het oude en nieuwe Europa het hele museum in bezit.
Europese cultuur bestond tot zeg maar vlak voor de Tweede Wereldoorlog nog wel, maar brokkelt langzaam als zodanig af. Er zijn grote wereldculturen en kleine interessante lokale culturen, en niet te vergeten diaspora-culturen, ontstaan. Misschien is dat een goede zaak. Ook in die zin moet het museum dus verandere. Het originele Van Meggelenplan speelde juist in op dit alles. Zijn aanpak is populair, niet populistisch. Dat soort nuanceverschillen is nog moeilijk overdraagbaar, zeker in een populistisch vermaak-consensus-land - zeer anti-intellectualistisch! - als Nederland. Dit gedrag maakt het werken voor mij in Nederland en Rotterdam er niet makkelijker op. Bovendien dreigt Rotterdam Culturele Hoofdstad ten onder te gaan aan city-marketing. De politiek en het bedrijfsleven willen “waar” voor hun geld.
Echter, interessante collega's en instellingen maken het werk hier razend interessant. Het geeft een laboratoriumgevoe, er wordt voortdurend samengewerkt. Gek genoeg wordt onze aanpak hoger ingeschat in het buitenland dan in de eigen omgeving. En misschien is dat wel cultuur: orde/richting/sturing aan de chaos geven zonder dat die chaos wordt opgegeven of als storend wordt ervare. We moeten durven zekerheden op te geven...’
Auteursrechtelijk beschermd