Neerlandia. Jaargang 105

(2001)– [tijdschrift] Neerlandia– rechtenstatus



[pagina D13]
Schepen Roose wil nieuwe impulsen geven voor Brugge 2002 en voor later Creativiteit moet kansen krijgen • Hugo Meert Te oordelen naar de drukke agenda van cultuurschepen Yves Roose, is de voorbereiding van Brugge 2002 meer dan op kruissnelheid gekomen. Tussen een begrotingsvergadering en een sollicitatiegesprek voor de aanstelling van een artistiek leider voor het gloednieuwe concertgebouw in, ziet hij toch de mogelijkheid mij even in te wijden in de beleidsachtergronden van dit grootse evenement, waarbij Brugge een jaar lang culturele hoofdstad van Europa wordt. Wij ontmoeten elkaar in de zetel van de organisatie, m.n. het Huis Ter Beurse in hartje Brugge, vlak naast de stadsschouwburg (in de steigers) en schuin tegenover de Korrekelder, waar een halve eeuw geleden het moderne theater in het Venetië van het Noorden werd geïntroduceerd. Uit het verdere verloop van het gesprek zal blijken, dat dit pand niet alleen een historische betekenis heeft, zoals overigens alle panden in Brugge. Maar dat het ook meegespeeld heeft in de aanduiding van Brugge als culturele hoofdstad in 2002. De eerste vraag over dit internationale cultuurevenement in Brugge is: Is er, behalve wegens de herdenking van de Guldensporenslag in 1302, nog een andere reden waarom Brugge in 2002 de Europese titel mag dragen? Yves Roose, schepen van cultuur en ondervoorzitter van de organisatie: ‘Buiten de slag op de Groeningekouter in 1302, de eerste kapstok voor Brugge 2002, is er nog een andere historische gebeurtenis, die meegespeeld heeft. In 1302 werd namelijk de wissel geïntroduceerd in het bankwezen. Zevenhonderd jaar later komen wij met de euro. Die introductie van de wissel staat eigenlijk model voor de bankactiviteiten van de De Medici's, overigens in dit huis hier, het Huis Ter Beurse, waar door de familie Vander Beurse de eerste wissel werd uitgeschreven. Dit huis heeft Schepen van cultuur, Yves Roose:‘Hier zijn zelfs geen bordelen.’ dan ook zijn naam gegeven aan dit soort activiteiten over heel de wereld (beurs, bourse, borsa...). Dat vormt voor ons dus de dubbele kapstok, waaraan we Brugge 2002 hebben opgehangen.’
De Groenplaats aan het Minnewater - Maar wat was eigenlijk de achterliggende bedoeling van de stad?
[pagina D14]
Yves Roose: ‘Het stadsbestuur wilde Brugge, dat toeristisch belangrijk is door het patrimonium, de Vlaamse primitieven enzovoort, een culturele injectie geven en er een stad van maken, waar je niet alleen naar het decor kunt komen kijken, maar waar je ook voor de inhoud komt. Dankzij de dynamiek van Brugge 2002 hebben we bv. een concertgebouw kunnen bouwen, waarin we eindelijk in Brugge goede concerten zullen kunnen brengen. Daarnaast willen we ook de creativiteit extra kansen geven. We hebben dus een convenant afgesloten met een aantal cultuurhuizen om een soort kweekkamer voor theater te maken. Het project kreeg de naam de Groenplaats, met een knipoog naar Antwerpen. Het gaat om een oude fabrieksruimte die plaats zal bieden aan kunstenaars om er hun werkstuk voor te bereiden. De Groenplaats staat open voor producties van De Werf, Het Net en het Cultureel Centrum, maar ook voor samenwerkingsverbanden met derden. Dat is het precies wat we met Brugge 2002 willen doen: een culturele verdieping geven aan de stad en Brugge op de culturele kaart van Vlaanderen en Europa brengen, met zorg voor een continuering na 2002.’ - Heeft Brugge dat dan nodig? Yves Roose: ‘Vanuit toeristisch oogpunt natuurlijk niet. Vanuit cultureel oogpunt wel. Als er hier jaarlijks 3,5 miljoen toeristen komen, kunnen we op dat gebied weinig klagen. Toch heb je een vrij grote groep, bij die toeristen maar ook bij de Bruggelingen zelf, die cultureel “op hun honger blijven”. Het gaat over die mensen, die geen genoegen nemen met een boottochtje, een ritje in de koets, het bekijken van de klassiekers en dan wegwezen. Wij willen een stad maken waar mensen creatief bezig kunnen zijn en waar het dus goed leven is, met geregelde concerten, tentoonstellingen, festivals en andere culturele evenementen. Hoe dat moet worden ingevuld, laten we aan de kunstenaars zelf over. Wij willen alleen het kader scheppen om het andere Brugge op een andere manier te laten kennen. Naast de klassieke “gouden driehoek”, zullen we bv. ook de Sint-Annawijk promoten. Historisch gezien is die veel interessanter dan de historische driehoek. Men vindt er wel geen chocoladeshops en kantwinkeltjes, maar wel het seminarie, het Gezellemuseum en het volkskundemuseum. Via thematische wandelingen en zoektochten willen wij dat andere Brugge onder de aandacht brengen, zonder het te grabbel te gooien voor de spektakeltoerist.’
Geen universiteit, geen radio - Houdt dat een stukje kritiek op het vroegere beleid? Yves Roose: ‘Ja en neen. Brugge was in de jaren 60-70 een rustige, slapende middenstandersstad, heel mooi en met de nodige charmes, waar elke culturele activiteit gedirigeerd werd vanuit een aristocratische klasse. Daartegenover had je dan, heel marginaal, enkele subgroepen, die nooit echt konden doorbreken. Sedert de jaren '70 is daar, o.a. met mensen van het Cactusfestival, van de Werf en het Net, verandering in gekomen. Zij zorgden voor stimuli van onderuit. Op dat ogenblik brandde Brugge, met uitzondering van de haven, economisch op een laag pitje. Komt daarbij dat de haven (Zeebrugge, nvdr), in tegenstelling tot bv. Rotterdam of Antwerpen, niet in de stad ligt, maar op 13 km hier vandaan. Hier heb je nooit het gevoel dat je in een havenstad rondloopt. Hier zijn zelfs geen bordelen. Het was een slapende stad, weliswaar met een hoog intellectueel gehalte, maar zonder universiteit. De Bruggelingen uit de jaren 30-40 hebben geen universiteit gewild, omdat die toch alleen maar zou zorgen voor onrust in de stad en de revolutionairen hierheen zou brengen. Men heeft ook de radio afgehouden, met het gevolg dat Omroep West-Vlaanderen nu in Kortrijk zit. Men wilde die rustige stad behouden.’ - Hoe is daar dan verandering in gekomen? Yves Roose: ‘In de jaren 70 kwam men in Brugge tot de vaststelling dat we hier met een enorm hoge werkloosheidsgraad geconfronteerd werden. We hadden hier geen industrie, die kon zorgen voor werk in eigen streek. Op dat ogenblik heeft burgemeester Frank Van Acker de toeristische troef getrokken. Hij heeft geijverd om van de binnenstad, ondertussen UNESCO-werelderfgoed geworden, het hulpmiddel te maken om onze economie rendabel te maken. Dankzij de democratisering van het toerisme en de verhoogde mobiliteit hebben we hier in Brugge een onvoorstelbare “toeristenboom” gekend.’ - Maar daarmee was Brugge nog niet tevreden? Yves Roose: ‘Toch wel. Maar midden jaren 80 zijn we tot het besef gekomen dat we dat toerisme moesten leren beheersen. Dat heeft geleid tot verschillende maatregelen: het bestemmingswijzigingsplan (waarbij het onmogelijk werd gemaakt dat een woonhuis zomaar omgebouwd kon worden tot een kantwinkeltje), een concentratiemodel (het behoud van de toeristische “gouden driehoek” met Minnewater, 't Zand, Burg), het mobiliteitsplan (het, ondanks felle tegenwerking van de plaatselijke middenstand, autoluw en later autovrij maken van de binnenstad) en de hotelstop (om de ongecontroleerde groei van het aantal hotelkamers tegen te gaan).’
Tegenstrijdigheid? - Druisen de pogingen om via thematische wandelingen de Sint-Annawijk toeristisch open te stellen niet in tegen dat concentratiemodel? Yves Roose: ‘Toch niet, omdat we in de kwartieren als Sint-Anna en Sint-Gillis op die manier alleen die mensen krijgen, die echt geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van de stad en die
[pagina D15]
willen ontdekken hoe het geweest is en hoe het vandaag is, die niet onmiddellijk (en louter) belangstelling hebben in souveniertjes kopen of ijsjes eten. De meerwaarden zoekende toerist, zeg maar. Het bestemmingswijzigingsplan is immers ook hierop van toepassing. Dat betekent dat de bestaande volkscafés bv. bewaard blijven en als echte wijkherbergen aan belang winnen.’ - Voelt u zich als schepen van cultuur geruggensteund door Brugge 2002 om projecten te realiseren, die anders moeilijk van de grond gekomen zouden zijn? Yves Roose: ‘Absoluut. Brugge 2002 is echt een buitenkans om naast het reguliere werk in een stad met een weliswaar bescheiden (we hebben wel het grootste aantal autonome boekhandels in Vlaanderen), maar toch hoogstaand cultureel leven, een voelbare aangroei hiervan te realiseren. Mijn bedoeling is dan ook meer ruimte te creëren in de toekomst, vooral door uitbreiding van de infrastructuur en door gerenommeerde kunstenaars naar Brugge te halen. Een mooi voorbeeld is Josse De Pauw, die in Brugge komt werken, maar ook tekenaar Benoît die naar zijn stad terugkeert of huisschrijver Peter Verhelst. Het zou niet gebeurd zijn zonder Brugge 2002.’ - Draait het hoofdzakelijk rond mensen? Yves Roose: ‘Nee, eerst moet de infrastructuur uitgebreid worden en daar zijn we dus volop mee bezig. Als de ideale werkomstandigheen geschapen zijn, komen ook de kunstenaars. Ik ben bv. apetrots dat we een Manfred Sellink vanuit Rotterdam naar Brugge hebben kunnen halen om hier een nieuwe dynamiek in het museumbeleid te pompen. Eindelijk is er in Brugge ook ruimte voor hedendaagse kunst. En plots blijkt dan belangstelling van bv. Laurent Busine, de intendant van het MAC (tegenhanger van het Gentse SMAK) uit Bergen. Naast de artistieke leiding van de Brugse ‘Dankzij de dynamiek van Brugge 2002 een concertgebouw kunnen bouwen.’ (Foto Guido Logie) musea, hebben we ook een zakelijk leider kunnen aantrekken in de persoon van Walter Riccard, de rechterhand van Eric Anthonis in Antwerpen.’
Open stad - Met als resultaat? Yves Roose: ‘Een volledig nieuwe dynamiek. We ijveren eigenlijk voor een hernieuwde bloei van de stad, vergelijkbaar met die van de Middeleeuwen. Sedertdien was Brugge immers teruggeplooid op zichzelf. Brugge 2002 wil de stad opengooien. De metafoor “Bruges la morte”, de slapende stad, moet definitief verdwijnen. Brugge moet weer een open, gastvrije stad zijn waar, zoals in de 15e eeuw 40% van de bevolking buitenlander was die hier wilde werken, ook nu belangrijke kunstenaars van Brugge én daarbuiten aan hun trekken kunnen komen. Wij hebben alvast de deur opengezet door een intendant (Hugo De Greef) uit Brussel te halen en een zakelijk leider uit Antwerpen, een hoofdconservator uit Rotterdam en een kunstadviseur uit Wallonië. Vergeet niet dat Van Eyck, noch Memlinck Bruggelingen waren. Zij zijn hierheen gekomen omdat het hier interessant was.’