Neerlandia. Jaargang 104

Van spade tot schop

Sinds 1939 congresseren Nederlandse en Belgische historici jaarlijks samen. Toen Vlaanderen ook erkenning kreeg als een beetje ‘staat’, in 1995, werd ‘Belgisch’ vervangen door ‘Vlaams’. Van 26 tot 28 mei jongstleden vond het zevenenveertigste Nederlands-Vlaams Historisch Congres plaats. Nederland was het gastland, Nijmegen (Berg en Dal) de gaststad. Zo'n zestig historici uit verschillende universitaire centra van de Lage Landen kwamen bijeen; het ANV behoorde tot de genodigden. En het programma?

Zaterdag werd de spade gehanteerd. Vier academici groeven in het archeologische landschap naar de romanisering en de germanisering van de Nederlanden, terwijl ook het Friese koninkrijk aan de beurt kwam. De gidsen waren drs. A. Vanderhoeven, prof. J.K. Haalebos, prof. H. Thoen en dr. J. Bazelmans. Achteraf bleek dat ook historici soms moeite hebben met etnische concepten. Kan iets diffuus en reëel zijn? Hoe moet je dat dan plaatsen?

Zondag werd er actief geluisterd naar enkele korte lezingen, onder meer over het Nederlandse nationalisme en het liberalisme in de negentiende eeuw (dr. H. Te Velde) en over de geschiedenisopvatting van de in Brugge goed bekende humanist van Spaans-joodse herkomst, Juan Luis Vivès (dr. I. Bejczy). Prof. J. Tollebeek toonde hoe de televisie meer en meer een grote broer geworden is, die het televisieoptreden van deskundigen uit het historische veld grondig hertekent vanuit mediumnormen. Ten slotte gaf dr. P. Van den Eeckhout een gedurfde en stevige schop tegen het obligate structuralisme.

Tijdens de lunch werd het traject van de congresgangers terecht betiteld als ‘Van spade tot schop’. Mede dankzij de voortreffelijke congresprogrammering was er ruim gelegenheid voor nevengesprekken over de gemeenschappelijke geschiedenis en het gemeenschappelijke geschiedkundige bedrijf. De organisatie van deze Nederlands-Vlaamse Historische Congressen is kennelijk in goeden doen. Met vreugde en nieuwsgierigheid kijken we uit naar de achtenveertigste ‘uitgave’. Gastland: Vlaanderen, gaststad: Gent.

(MC)