Neerlandia. Jaargang 104

[p. D12]

‘Grenzeloos’: succesvol theaterproject
• Johan Brosens

Op de studiedag van het Belgisch-Nederlands Grens Overleg (Benego) op 27 november jongstleden in Antwerpen (Neerlandia brengt in het volgende nummer een uitgebreid verslag) hield Johan Brosens, directeur van het Centrum voor Amateurkunst Noord-Brabant, voor de werkgroep Cultuur een inleiding onder de titel ‘Dichtbij & veraf’. Een deel van zijn lezing was gewijd aan het geslaagde theaterproject ‘Grenzeloos’. Het project bestond eruit dat men zes nieuwe eenakters liet schrijven én ze door zes amateurgezelschappen liet opvoeren.

Het Roosendaals Toneel speelde ‘De parabel van liefde en haat’ van de Vlaming Guy Didelez; Scorpio uit Turnhout speelde ‘Adam alleen’ van de Nederlander Berry van Oudheusden; Toneelkring Jan Mat uit Stabroek speelde ‘Canada’ van de Nederlander Ad van den Kieboom; het Zunderts Toneel speelde ‘Mosje Lebke’ van de Vlaming Jan Christiaens; De Torenspelers uit Tilburg speelde ‘Hundertwasser’ van de Vlaming Toon Brouwers; Tinello uit Hoogstraten speelde ‘De Lexington’ van de Nederlander Peter Dictus.

De Nederlandse gezelschappen kregen een Vlaming als regisseur, de Vlaamse een Nederlander.

Theaterproject Grenzeloos

Er zijn voorbeelden van culturele activiteiten die vanuit Benego werden geïnitieerd en die zeker succesvol genoemd mogen worden. Succesvol omdat de activiteit op zich veel inhoudelijke waarden kende, maar ook en vooral omdat er veel samenwerkingsplannen uit voortkwamen die ook werden geconcretiseerd. Projecten met een positieve nawerking dus.

Ik bedoel hier met name het theaterproject ‘Grenzeloos’. Het startte in 1997, werd begin 1999 afgerond en bestond uit een uitwisseling op theatergebied. Drie Vlaamse groepen speelden een nieuw geschreven stuk van een Nederlandse schrijver onder leiding van een Nederlandse regisseur. Drie Nederlandse groepen speelden een nieuw geschreven stuk van een Vlaamse auteur in regie van een Vlaming. Men maakte kennis met nieuwe regisseurs, er ontstonden zes nieuwe en goed speelbare toneelstukken, groepen zagen elkaar want een uitgekiende programmering in theaterzalen in Antwerpen, Roosendaal, Turnhout en Tilburg zorgde ervoor dat alle spelers kennis konden nemen van elkaars prestaties. Alles werd nog eens begeleid door een theaterfotografie-project in de vorm van een reizende tentoonstelling enzovoort.

Die activiteit kon gerealiseerd worden omdat zij gedragen werd door Benego, werd gesubsidieerd vanuit de overheden en Interreg en kon worden georganiseerd door een daartoe geëigend en van buitenaf aangezocht cultureel organisatiebureau.

Activiteit van betekenis

Naast die waarden die ‘Grenzeloos’ als project in zich had, is mijns inziens wat er daarna gebeurde en nog gebeurt, zeker zo belangrijk te noemen.

Al meteen na de evaluatie bleek dat er zo'n dertig samenwerkingsplannen uit het project voortkwamen. Misschien zijn niet alle dertig plannen uitgekomen maar veel wel. Regisseurs worden uitgewisseld, de nieuwe stukken worden elders gespeeld, spelers en groepen bezoeken elkaar, groepen uit Tilburg en Turnhout maakten een gezamenlijke productie, en dat dan in een regie van een beoordelaar van het Grenzeloos-project. Overigens begint diezelfde Vlaming deze week als regisseur van een Zundertse amateurtheatergroep. En er is nog veel meer wat uit ‘Grenzeloos’ voortkomt.

Een gedegen amateur-videogroep van Nederlandse kant registreert een theaterproductie aan de andere kant; een fotograaf uit het project van de Vlaamse kant legt een voorstelling vast van een Nederlands-Brabantse groep en ga zo maar verder.

Die grote uitstraling van ‘Grenzeloos’ heeft alles te maken met de aanpak: goed georganiseerd, een goede verslaglegging en een adequate schriftelijke follow-up. De teksten gedrukt, een fraai projectboek en een gedegen eindverslag. Er kan ergens op teruggevallen worden. En er waren veel mensen bij betrokken.

Maar dit alles was en is alleen mogelijk omdat er ook geld voor was!

‘Grenzeloos’ is voor mij een getuigenis van een activiteit van betekenis. Dat was het toen het plaatsvond, maar dat is het nu nog steeds.