Neerlandia. Jaargang 104

[p. D1]

[Dossier
Voeren, oh, Voeren - Bis]

[p. D2]

Naar een open Voeren?
• Guido Logie

Wie van Luik naar Maastricht rijdt, en de snelweg bij het bord ‘Fourons’ (waarom staat daar ook niet ‘Voeren’?) verlaat, belandt op de smalle weg naar Moelingen. Het is even wennen. Je lijkt in een andere wereld terecht te komen. Je wordt algauw getroffen door de charmes van het Voerense landschap en je mompelt adjectieven als ‘rustig, heerlijk, mooi, idyllisch’. En verder rijdend over de smalle, soms slechte wegen die de charmante Voerense dorpjes met elkaar verbinden, worden die indrukken alleen maar versterkt. Je kunt je voorstellen dat het hier, wanneer de winter toeslaat, behoorlijk desolaat moet zijn, maar ook dat dat wellicht een extra charme is. Het verbaast niet dat deze streek veel, heel veel toeristen lokt.

Ooit werd hier betoogd én gevochten omdat de taalwetgeving er flagrant met voeten getreden werd door ene burgemeester José Happart en zijn trawanten van Retour à Liège. Binnen- en buitenlandse media hadden grote aandacht voor de rellen want ze waren symbolisch voor de gespannen verhouding tussen Vlaanderen en Wallonië. Happart werd als burgemeester afgezet maar kwam door de achterdeur weer binnen. Die belachelijke vertoning van komen en gaan die een aantal keer herhaald werd, kreeg in de pers een naam: de Voerense carrousel. Maar welke commissie, welke instelling, welk rechtscollege, welke regering er zich ook mee bemoeide, Happart bleef in iedere storm overeind. Méér zelfs: door in Voeren aanhoudend een loopje te nemen met de wettelijkheid en zich te profileren als martelaar van de onverdraagzaamheid van extremistisch Vlaanderen, wist hij zich bij zijn taalgenoten bijzonder populair te maken. In Belgische en Europese verkiezingen behaalde Happart telkens een indrukwekkend aantal voorkeurstemmen. Uiteindelijk sleepte hij een ministerportefeuille uit de brand en was ‘retour à Liège’, Voeren overlatend aan zijn medestanders.

Voeren, het is een lang en pijnlijk verhaal. Happart heeft, uiteraard aan het handje van heren met méér macht en groter vernuft, Voeren handig benut om een politieke carrière op te bouwen. De overheid - de provincie Limburg en de federale en de Vlaamse regering - heeft jarenlang gedaan alsof Voeren niet bestond. De rellen waren, zoals Huub Broers het uitdrukt, een noodzakelijk kwaad, waren nodig om Vlaanderen op een bredere schaal bewust te maken van de Voerense problemen. In 1996 vertoonde zich voor het eerst een Vlaamse minister-president in Voeren: Luc Van den Brande. Rijkelijk laat, maar goed, hij kwam en zag.

Overwon hij ook?

Op 8 oktober aanstaande zijn er gemeenteraadsverkiezingen in België. Voor het eerst mogen mensen uit de Europese Unie die hier wonen, aan die verkiezingen deelnemen. In Voeren is het overgrote deel van de er wonende Nederlanders voor die stembusgang ingeschreven. De algemene verwachting is dan ook dat vele Nederlanders - eigenlijk authentieke Voerenaars, aldus Broers - voor de Vlaamse lijst ‘Voerbelangen’ zullen stemmen en dat op die manier de Franstalige meerderheid zal doorbroken worden. Dan ligt hoogstwaarschijnlijk voor de voorman van Voerbelangen, Huub Broers, de burgemeesterssjerp binnen handbereik en kan hij beginnen aan de realisatie van zijn grote ambitie: Voeren een ordentelijk bestuur verschaffen in het belang van alle Voerenaars, welke taal ze ook mogen spreken.

De groep Retour à Liège is er zich maar al te goed van bewust dat het tij hoogstwaarschijnlijk op 8 oktober zal keren. In elk geval, Retour à Liège bibbert en beeft. Een ‘gunstige wind’ blies de ‘Leidraad voor de nieuwe Voerense kiezers’ van Retour à Liège (Voeren, 11 september 2000; verantwoordelijk uitgever Bep Mergelsberg, Voeren) op ons redactioneel bureau. Het document telt drie pagina's en is vooral een frontale aanval op Voerbelangen. Wat leest die nieuwe Voerense kiezer daarin? Dat ‘hun (van Voerbelangen, G.L.) opzet louter negatief is: anderstaligen discrimineren en wegpesten, enkel en alleen omdat ze “anders” zijn.’ En wat meer is: daar hopen die van Voerbelangen beter van te worden. ‘Ze trachten gemakkelijk succes te boeken door het bespelen van de demagogisch-nationalistische snaar rond een - helaas - overbekend thema: zuiverheid van volk, bloed en bodem.’ En aan het einde van pagina drie bakt men het nog bruiner. ‘Welke naam moeten we op het uitroeiingsbeleid van Voerbelangen plakken? U hebt de keus tussen: tolerantie, democratie, gerechtigheid en respect, ofwel: intolerantie, moedwil, discriminatie en etnische zuivering.’

Wel ja, natuurlijk, Vlaanderen is een soort Servië. Straks drukken wij de weggestemde Milosevic aan de borst en verlenen hem asiel in een riante villa au bord de la mer du Nord in Knokke-Heist. Zeker weten.

Bij Retour à Liège moet het vertrouwen in de eigen slagkracht wel erg laag gezakt zijn om de nieuwe Voerense kiezer alleen maar dat soort goede raad te kunnen aanbieden!

Op onze reportagereis door de Voerstreek zagen we op vele plaatsen de grote verkiezingsposters van Voerbelangen: Voor een Open Voeren. Naar die van Retour à Liège was het zoeken met een loep. Uiteindelijk vonden we een paar miserabele exemplaren: Votez/Stem Retour à Liège, met onderaan de icoon van José. Wij hopen dat de verhouding van de verkiezingsposters symbolisch zal zijn voor de uitslag van 8 oktober.