[Nummer 2]
Vooraf
Vlaams-Nederlandse samenwerking leeft vooral aan de basis
Op deze wijze werd in de pers bericht over de Rondetafelconferentie ‘Grenzeloze samenwerking?’ die het ANV en Benego (Belgisch-Nederlands Grensoverleg) op 19 april jl. in Roosendaal met groot succes organiseerden. 150 deelnemers - mensen van ‘het veld’ maar ook de Nederlandse ambassadeur in België, vertegenwoordigers van Minister-president L. van den Brande en staatssecretaris Patijn, de secretaris-generaal van de Benelux, politici en lokale bestuurders, ambtenaren, enz. - hebben een ganse dag actief nagedacht over de samenwerking in het Nederlands-Vlaamse grensgebied, ervaringen uitgewisseld en suggesties geformuleerd.
In het volgende nummer van Neerlandia zal uitgebreid verslag worden uitgebracht over deze Rondetafelconferentie.
Het is zeer belangrijk dat het ANV als platform gefungeerd heeft voor de talrijke initiatieven op het veld. Bovendien hebben de werkgroepen van het ANV - toerisme, welzijn, volkscultuur, grensverkeer, universiteit/wetenschappen, onderwijs, leefmilieu, media - de ervaringen van het veld concreet getoetst aan het reële beleid. Het spreekt voor zich dat deze werkgroepen in de toekomst - en voortbouwend op hun jarenlange ervaring en traditie - een belangrijke initiërende en stimulerende rol vervullen, zowel naar de concrete initiatieven als naar de beide overheden toe. Op de Rondetafelconferentie werd ook de door ANV en Benego opgemaakte ‘Inventaris van de Nederlands-Vlaamse samenwerking in de grensstreek’ voorgesteld. ‘Het resultaat is verbluffend’ geeft een journalist in een Vlaams dagblad toe. Het lijvige document somt enkele honderden samenwerkingsvormen op. Van uitwisselingen tussen lagere scholen, over het gezamenlijk organiseren van festivals en gemeenschappelijk beheer van natuurgebieden tot samenwerking op het gebied van ziekenvervoer en noodhulp. Met de Rondetafelconferentie en de inventaris hebben we een duidelijk signaal kunnen geven aan de Nederlandse en Vlaamse overheid: het ANV heeft zicht op de terreinen waar de samenwerking goed verloopt en waar zich nog ‘witte vlekken’ bevinden. Op deze wijze willen wij inspelen op het nieuwe kader dat door de overheden wordt aangeboden, met name het Verdrag inzake de samenwerking op het gebied van cultuur, onderwijs, wetenschappen en welzijn, ondertekend in Antwerpen op 17 januari 1995 en dat sinds kort ook daadwerkelijk van kracht is. Grensoverschrijdende samenwerking neemt in dat Verdrag een zeer belangrijke plaats in.
Zowel tijdens de parlementaire bespreking van het Verdrag in Nederland als in Vlaanderen is gebleken dat de beide overheden veel belang hechten aan de rol van het veld en het zogenaamde middenveld en de invulling ervan. Het ANV heeft dit onmiddellijk ernstig genomen en met de Rondetafelconferentie de allereerste concrete aanzet voor de invulling van het Verdrag gegeven.
Het initiatief werd enthousiast onthaald door de vertegenwoordigers van de beide overheden; van de inventaris zou dankbaar gebruik gemaakt worden.
Prachtig, maar wat staat daar tegenover? Van een organisatie als het ANV kan toch niet verwacht worden dat zij een dergelijk initiatief, dat volledig inspeelt op het overheidskader en dat voor die overheden zo bruikbaar is, helemaal zelf zou bekostigen. De Vlaamse overheid heeft financiële ondersteuning toegezegd. Waar blijft de Nederlandse overheid? Komen na de woorden ook de daden? Wij staan hier inderdaad voor een principiële zaak: de Vlaams-Nederlandse samenwerking leeft al aan de basis.
Dit kan en mag niet worden genegeerd. De boodschap van de Rondetafelconferentie aan de overheden is duidelijk: kijk wat er op het terrein bestaat, respecteer dat, stimuleer dat en gebruik het als inspiratiebron voor verdere samenwerking.
Het ANV vervult daarbij een essentiële rol: het heeft uitgebreide contacten met het veld en kan daaruit de nodige conclusies trekken naar het beleid toe.
Er wordt hard aan gewerkt om het ‘ravijn tussen Essen en Roosendaal’ zo veel mogelijk te dichten. Groeit er nu een ander ravijn: een ravijn tussen Essen en Roosendaal enerzijds en Den Haag anderzijds?
Het veld mag niet in de kou blijven staan: de vele vrijwilligers die zich met hart en ziel inzetten voor de Nederlands-Vlaamse samenwerking op het terrein verdienen beter. Op het ANV kunnen ze in ieder geval rekenen. De Rondetafelconferentie zal de nodige nazorg krijgen.
Helga De Baets lid dagelijks bestuur ANV voorzitter stuurgroep Rondetafelconferentie ‘Grenzeloze samenwerking?’ 19 april 1997