Neerlandia. Jaargang 100

[p. 21]

De betekenis van Vlaanderen voor de Nederlandse Jonge Democraten
Rachel Vreeswijk

Rachel Vreeswijk is Vlaanderencoördinator van de Jonge Democraten. Momenteel studeert ze aan de Thorbeckeacademie te Leeuwarden.

Voor de Jonge Democraten hebben de contacten met Vlaanderen een bijzondere betekenis. De vele overeenkomsten met de Volksunie-jongeren (de zusterorganisatie waar de Jonge Democraten contacten mee hebben) zorgden er vanaf het begin voor dat het klikte. We gingen samenwerken en er werd een gezamenlijke werkgroep opgericht. De vele verschillen maakten dat na acht jaar intensief contact er nog steeds nieuwe onderwerpen te vinden zijn om seminars over te organiseren, iets wat bij een jongerenorganisatie toch best wel uitzonderlijk is. Op zich zijn er natuurlijk met elke organisatie verschillen en overeenkomsten.

Toen ik net lid werd van de Jonge Democraten had ik in eerste instantie ook zoiets van: Vlaanderen is gewoon een soort Nederland, is het dan wel interessant genoeg? Is nationaal bewustzijn niet gevaarlijk? Na een zesuur-durende discussie met Vlamingen kon ik niets anders meer zeggen dan ja, Vlaanderen is interessant genoeg en nee, nationaal bewustzijn hoeft niet altijd gevaarlijk te zijn. Na een jaar intensieve contacten als JD-coördinator van Vlaanderen, ben ik des te sterker overtuigd van het belang van onderlinge samenwerking zowel voor de Jonge Democraten als voor de jongeren van de Volksunie.

Maar laat ik, voordat ik verder zal ingaan op de samenwerking, de overeenkomsten en de verschillen, beginnen de Jonge Democraten aan u voor te stellen.

De Jonge Democraten

In 1983 besloot een aantal jonge D66-leden een onafhankelijke politieke jongerenorganisatie op te richten. Ze stelden zich ten doel leden te werven en met hen op een vrijzinnige democratische en pragmatische manier met politiek bezig te zijn en zo jongeren te scholen en te vormen.

Nu, dertien jaar later, hebben de Jonge Democraten 800 leden tussen de 16 en 27 jaar, verspreid over afdelingen in Nederland. Daarnaast zijn er zeventien werkgroepen actief met onderwerpen uiteenlopend van sociale economie tot mensenrechten, van lokaal bestuur tot internationale betrekkingen.

Ook is er een internationale commissie actief die de internationaal secretaris ondersteunt en de contacten met Duitsland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Ierland, Vlaanderen en een aantal internationale organisaties coördineert. Dat er naast afdelingen en werkgroepen zo'n commissie bestaat bij de Jonge Democraten komt door betrokkenheid bij de buitenlandse politiek en belangstelling voor zusterorganisaties. Door samen te werken leer je veel van elkaars cultuur en politiek. Bovendien is het erg gezellig!

Dezelfde uitdagingen

Dat de Jonge Democraten juist met Vlaanderen veel contact hebben komt eigenlijk doordat er steeds JD'ers waren die het gezellig vonden om met Vlamingen samen te werken. De taal en de korte afstand (en daarmee de reiskosten) maken contact onderhouden bovendien gemakkelijker dan met andere landen.

De taal is iets wat ons ook inhoudelijk bezighoudt in de werkgroep Talenverscheidenheid. Daar is taal als teken van gelijkwaardigheid, taal als uiting van cultuur en taal als bron van diversiteit en daardoor ook een bron van ontwikkeling in wetenschap, kunst en politiek. We hebben veel gediscussieerd over de plaats van het Nederlands in de Europese Unie en het onderwijs.

[p. 22]

Op politiek gebied hebben zowel de Jonge Democraten als de Volksuniejongeren te maken met de uitdaging die de democratisering, het milieu, de achtergebleven groepen, de media, de Europese eenwording en de verschillende sociaal-economische vraagstukken voor de Nederlandse en Vlaamse samenleving vormt. Dat geeft weer reden om elkaars activiteiten hierover te bezoeken of samen iets te organiseren.

Daarnaast zijn er nog problemen die om grensoverschrijdende oplossingen vragen, zoals criminaliteit, milieu, infrastructuur waarbij, volgens de Jonge Democraten en de Volksunie-jongeren, Nederland en Vlaanderen niet om een goede interregionale samenwerking heen kunnen. Genoeg aanleiding tot nog jaren contact.

Voor de Hollanders nieuwe inzichten over taal

Het meest opvallende verschil tussen Vlaanderen en Nederland, dat ook bij ons tijdens het samenwerken boven tafel kwam, is er één die de hele Belgische sociale, politieke en economische cultuur doordringt, namelijk de taalstrijd. Ook op jongeren (tenminste de Volksunie-jongeren) heeft dit nog steeds invloed op hun besef van het belang van een eigen (en daarmee een op alle fronten gelijkwaardige) identiteit en de waarde van de Nederlandse taal. Dat kan natuurlijk negatief uitpakken in een allergie voor andere talen of zelfs doorslaan in een superioriteitsgevoel, maar dat nu terzijde. Zonder bewustzijn van je eigen taal en cultuur is het niet mogelijk die van anderen op waarde te schatten. Dat was toch een interessante ontdekking. Ik besefte dat ik er eigenlijk niets van begrepen had en pas nu de strijd van de Koerden, Samen, Palestijnen en andere volkeren werkelijk kon begrijpen.

Als anderszijnde in een land van gelijken kom je niet tot je recht, want mensen zijn niet gelijk maar gelijkwaardig. Het recht van een eigen identiteit is dan nog het enige middel om politiek, sociaal, economisch en cultureel te emanciperen en die gelijkwaardigheid op te eisen. Gelukkig is dit natuurlijk niet meer zo aan de orde in Vlaanderen en de Volksunie-jongeren zelf zullen het nooit zo beschrijven. Het is puur een idee

Ook bij de Jonge Democraten en Volksuniejongeren ziet het er gezellig uit
Foto: Jonge Democraten

dat voor hen vanzelfsprekend is en voor mij alleen in context te begrijpen. Al leggen zij zelf de link met het verleden niet meer.

Andere verschillen zijn nog de politieke structuur en opvattingen over de rol van de overheid. Bovendien zijn de Volksunie-jongeren pacifistisch.

Nog meer gezamenlijke optredens

Deze overeenkomsten en verschillen zorgen dus voor een andere kijk op politiek. Door met Volksunie-jongeren samen te werken verruim je als Jonge Democraat je blik. Zoals ze mij wisten te vervullen met nieuwe zienswijzen, zo zijn, sinds de eerste contacten, de JD'ers en Volksunie-jongeren vol van Vlaamse en Nederlandse opvattingen over politieke aangelegenheden. Een werkgroep met Vlaamse en Nederlandse leden heeft in de loop der jaren verschillende onderwerpen behandeld en elk jaar wordt er een gezamenlijk weekend georganiseerd waarbij onderwerpen als democratie in Europa, veiligheidsbeleid, pacifisme, media en politiek in de toekomst worden besproken.

Er worden ook regionale acties gevoerd zoals een veerpontactie ter bevordering van de samenwerking en een busjesactie in het openbaar vervoer tussen Noord-Brabant en Brabant.

Voor het komende jaar zal deze samenwerking op verschillende terreinen worden voortgezet. Al wisselen de generaties actieve leden elkaar in een jongerenorganisatie zeer snel af, de contacten met Vlaanderen zullen van betekenis blijven voor de Jonge Democraten.