Neerlandia. Jaargang 100

[p. 18]

Politiek over de grenzen
Een ‘verbroedering’ tussen Vlaamse en Nederlandse jonge christen-democraten
Ard Schilder en André Lorier

Ard Schilder (1969) werkt als aio bij de faculteit Bestuurskunde van de Universiteit Twente. Hij doet onderzoek naar de relatie tussen overheidsbeleid en economische groei en heeft hierover diverse malen gepubliceerd. Sinds 1994 is hij vice-voorzitter van de Buitenlandcommissie van het CDJA.
André Lorier (1971) is student Bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Sinds 1987 is hij lid van het CDJA en heeft sindsdien diverse bestuurfuncties bekleedt op lokaal en provinciaal niveau, zowel bij CDA als CDJA. Sinds 1995 is hij voorzitter van de Buitenlandscommissie van het CDJA.

Op 4 november 1995 bracht een delegatie van tien leden van het Christen Democratisch Jongeren Appèl (CDJA) een bezoek aan de jongeren van de Belgische Christelijke Volkspartij (CVP-jongeren) in Brussel. Het doel van het bezoek was een nadere kennismaking (door onze Belgische vrienden overigens ‘verbroedering’ genoemd) met de Nederlandstalige christen-democratie in België. Dit artikel is een verslag van dat bezoek, waarbij de aandacht met name uitgaat naar de verschillen en overeenkomsten tussen de twee organisaties. Ook zal kort worden ingegaan op de rol van de Nederlandstalige christen-democraten in Europa.

Het CDJA en de CVP-jongeren als organisatie zijn niet nieuw voor elkaar (beide organisaties zijn lid van de Europese christen-democratische jongerenorganisatie). Er vinden al langere tijd uitwisselingen plaats en tijdens verschillende politieke congressen en seminars in Europa ontmoeten leden van de organisaties elkaar regelmatig. Een voorbeeld daarvan is het zogenaamde ‘Gesprekscentrum’ dat dit voorjaar in Amsterdam werd gehouden en georganiseerd werd door het CDJA. Dit Gesprekscentrum is een meerdaagse bijeenkomst waar christen-democratische jongeren uit Noord-Europa elkaar ontmoeten. Het Gesprekscentrum bestond oorspronkelijk uit Nederland en een drietal Scandinavische landen. Sinds 1995 zijn ook de CVP-jongeren hier lid van. Het CDJA heeft een voortrekkersrol gespeeld bij het uitnodigen van de CVP-jongeren voor bijeenkomsten van het Gesprekscentrum en heeft de CVP-jongeren ertoe aangezet lid te worden van het Gesprekscentrum.

Verbroederingsbijeenkomst

Bij politieke standpuntbepaling naderen de twee organisaties elkaar vaak zeer dicht, dit komt met name tijdens internationale bijeenkomsten naar voren. Naast die internationale bijeenkomsten was er tot nu toe echter sprake van relatief weinig bilaterale contacten tussen CVP-jongeren en het CDJA. Tijdens het Gesprekscentrum in Amsterdam is door beide partijen daarom het idee geopperd om tot een regelmatiger uitwisseling te komen. De CVP-jongeren hebben vervolgens het aanbod gedaan om, zoals zij dat zelf zo mooi noemen, een ‘verbroederingsbijeenkomst’ te organiseren. Er werd besloten tot een dag in Brussel in het najaar van 1995, wat dus uiteindelijk 4 november 1995 werd.

De lokatie voor de ‘verbroederingsbijeenkomst’, was het partijbureau van de Christelijke Volkspartij (CVP) in de Tweekerkenstraat te Brussel (of zo u wilt: Rue des deux églises à Bruxelles). Wat dit betreft is de samenwerking tussen de CVP en CVP-jongeren te vergelijken met die van het CDA en CDJA. Aan jongeren wordt de kans geboden om politiek actief te zijn met belangrijke financiële en organisatorische ondersteuning van de moederpartij. Een vorm waarin dit gestalte krijgt, is huisvesting bij de moederpartij. Zo heeft het CDJA haar onderkomen in het monumentale Kuyperhuis te Den Haag.

Tijdens het programma kwamen zowel de CVP-jongeren als de CVP aan bod. Als eerste was het woord aan Peter Bellens, de nationaal secretaris van de CVP-jongeren, die een inleiding hield over de organisatie en haar grondbeginselen. Beide

[p. 19]

Verbroedering tussen CDA- en CVP-jongeren
Foto: CDJA

vertonen grote overeenkomsten met die van het CDJA, al zijn er hier en daar ook verschillen, niet te vergeten in de benaming.

Gelijke grondbeginselen

Als politieke jongerenorganisaties baseren wij ons op aan het Evangelie ontleende grondbeginselen. De grondbeginselen van de CVP-jongeren en het CDJA zijn hierdoor vrijwel identiek. De vier grondbeginselen van het CDJA zijn: gerechtigheid, solidariteit, gespreide verantwoordelijkheid en rentmeesterschap. De CVP-jongeren hebben het, overeenkomstig de katholieke traditie, over het beginsel ‘personalisme’ in plaats van gerechtigheid. Voor gespreide verantwoordelijkheid gebruiken de CVP-jongeren de term ‘subsidiariteit’. Afgezien van deze kleine verschillen in benaming is het politiek handelen van de CVP-jongeren en het CDJA gebaseerd op een zelfde basis die snel verwantschap schept.

Bij het voorgaande is het aardig de verscheidenheid in terminologie tussen Vlamingen en Nederlanders waar te nemen, een onderwerp dat zeker bij de leden van het Algemeen-Nederlands Verbond bekend is. Zo is bijvoorbeeld een ‘bezinningsdag’ bij het CDJA, een ‘denkdag’ bij de CVP-jongeren, met overigens een zelfde opzet en bedoeling. Na de lezing van Peter Bellens was er volgens het programma ruimte voor: ‘vraagstelling en gedachtenwisseling’, waarna een ‘broodjeslunch’ volgde. Tijdens de ‘discussie’ spraken CDJA'ers over ‘ethische’ onderwerpen, terwijl de CVP-jongeren het over ‘bio-ethische’ onderwerpen hadden.

Egel of horzel

Met betrekking tot de organisatie is het interessant iets te zeggen over de leeftijdsopbouw en de plaats van de lokale organisaties. De gemiddelde leeftijd van de CVP-jongere (ongeveer 28 jaar) ligt duidelijk boven die van de gemiddelde CDJA'er (ongeveer 23 jaar), hetgeen een direct gevolg is van het verschil in leeftijdsgrenzen die beide organisaties aanhouden (respectievelijk 17-35 jaar en 15-30 jaar). Voor de Nederlandse groep kwam in eerste instantie de Belgische misschien wat ‘bezadigd’ over en omgekeerd de Nederlandse groep wat ‘groen’. Zodra het echter om de inhoud gaat, zijn de verschillen nauwelijks waarneembaar en vervullen de CVP-jongeren ten opzichte van hun moederpartij, de CVP, de rol van activerend en stimulerend ‘geweten’. In het logo van de CVP-jongeren wordt dit gesymboliseerd door de afbeelding van een egel. Ook dit is weer een accentverschil: het CDJA ziet zichzelf graag als ‘horzel’ van de moederpartij.

Het voordeel van de gemiddeld grotere deelname van ‘oudere’ jongeren (tot maximaal 35 jaar) in

[p. 20]

de CVP-jongeren is, dat de doorstroming naar de moederpartij gemakkelijker verloopt. Er zijn verschillende leden van de CVP-jongeren die kamerlid zijn voor de CVP. Na de laatste verkiezingen hebben er in totaal elf jonge volksvertegenwoordigers in de verschillende parlementen zitting genomen. De contacten tussen de twee zijn daardoor zeer goed, hetgeen ook in de thematiek naar voren komt. Bij de kandidaatstelling voor de verkiezingen wordt er dus duidelijk rekening gehouden met de jongeren, dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat jongeren snel op een verkiesbare plaats op de verkiezingslijst worden gezet.

Goede doorstroom jongeren voorbeeld CDA

De goede doorstroom van jongeren is misschien één van de factoren waardoor de CVP in België niet als een oude versleten partij wordt gezien, maar vitaliteit heeft die ook jonge kiezers aanspreekt. Dit komt naar voren in de evenwichtige leeftijdsopbouw van de kiezers die bij de Vlaamse deelverkiezingen in mei 1995 op de CVP hebben gestemd. Een analyse van de verkiezingsuitslag werd gepresenteerd door Chris Taes, de nationaal secretaris van de CVP, die zelf lange tijd actief is geweest binnen de CVP-jongeren. De banden die het CDJA heeft met het CDA zijn in veel opzichten vergelijkbaar, maar lijken toch iets minder hecht en direct. Door het grote zetelverlies van het CDA na de laatste kamerverkiezingen, zijn het met name de jongere kamerleden die ontbreken, deels vanwege het feit dat er niet veel jongere kandidaten waren en deels vanwege de lage plaatsen die de ‘gelukkigen’ waren toebedeeld. Gezien de huidige tendens tot vernieuwing van de partij is het de vraag of die lage plaatsen wel zo'n verstandige keuze is geweest: praten over de toekomst terwijl je die niet voldoende voor het voetlicht brengt. De relatie tussen de CVP en de CVP-jongeren kan wat ons betreft als voorbeeld gesteld worden voor de Nederlandse zusterorganisaties!

Nadruk op de regio

In de organisatie van de CVP-jongeren is er ruime aandacht voor de lokale en regionale afdelingen. De CVP-jongeren zijn zich ervan bewust dat een goede band met de plaatselijke gemeenschappen van groot belang is. In de landelijke organen van de CVP-jongeren is dan ook formeel de plaats van lokale en regionale afdelingen belangrijk: afgevaardigden van deze niveaus komen iedere maand samen als Nationale Raad, waarbij de koers van de organisatie wordt bepaald. Het CDJA kent eveneens, overeenkomstig het beginsel van gespreide verantwoordelijkheid, een grote rol toe aan de regionale en lokale ‘kernen’. Uit de uitleg van de nationaal secretaris van de CVP-jongeren kwam echter de indruk naar voren dat hun organisatie daar extra de nadruk op legt.

Concluderend kan gesteld worden dat de verschillen tussen de CVP-jongeren en het CDJA niet zo groot zijn. De gezamenlijke grondbeginselen garanderen dat de overeenkomsten groter zijn dan de verschillen. De accentverschillen die er zijn, kunnen eerder gezien worden als verscheidenheid, die de onderlinge discussie en het nadenken over maatschappelijke vraagstukken bevordert. Over verscheidenheid gesproken: het programma werd afgesloten met een zeer interessante ‘alternatieve’ rondleiding door Brussel, waarbij aandacht was voor de veelsoortige architectuur van de stad.

Tijdens het seminar ‘Plaats en betekenis van de Lage Landen in Europa’, georganiseerd ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het Algemeen-Nederlands Verbond, luidde één van de conclusies als volgt: laten Nederland en Vlaanderen elkaar aanvullen vanuit het vele dat zij gemeenschappelijk hebben op het gebied van taal, cultuur en identiteit.

Wat de toekomst betreft richten wij, jongerenorganisaties, ons op een intensievere Nederlands-Vlaamse samenwerking. Dit zal onder andere gestalte krijgen in de Europese christen-democratische jongerenorganisatie, waarvan wij beide lid zijn. De Nederlandstalige christen-democratie kan zo een geheel eigen bijdrage leveren aan een pluriforme Europese gemeenschap.