Neerlandia. Jaargang 97

[p. 38]

100 jaar

In 1995 hoopt het Algemeen-Nederlands Verbond zijn eeuwfeest te vieren. De centrale herdenking zal in de Grote- of St. Jacobskerk te Den Haag plaatshebben.

Ook in Amsterdam en in Brussel zal het feest niet ongemerkt voorbijgaan. Met name in Brussel waar het Verbond door Hippoliet Meert werd opgericht. In de Neerlandia's, voorafgaande aan de viering, wordt aan het naderende honderdste jaar enige aandacht geschonken.

Artikelen en stukjes uit oude jaargangen, karakteristiek voor die tijd, zullen opnieuw worden gepubliceerd.

Het meinummer van 1898 vermeldt het wettelijk vastleggen van het Nederlands in België.

Nederlands bestuurstaal

De Nederlandse ministerraad heeft in zijn vergadering van 29 januari 1993 besloten het Nederlands bij wet vast te leggen als de bestuurstaal van Nederland. Tot dusver was het gebruik van het Nederlands in het bestuurlijk verkeer een ongeschreven regel. De Tweede Kamer heeft er op aangedrongen daar verandering in aan te brengen. In dezelfde wet wordt de positie van het Fries geregeld. Deze taal zal in de provincie Friesland als tweede bestuurstaal gebruikt kunnen worden. Ook het ANV heeft uitdrukkelijk voor wettelijke vastlegging van het Nederlands gepleit. Het nam deel aan de besluitvorming in de Tweede Kamer door middel van een nota (dd. 13 januari 1992, zie Neerlandia 1-1992) en verschillende artikelen in Neerlandia, zoals dat van het Eerste Kamerlid van het CDA, tevens lid van de Raad van Advies van het ANV, prof. mr. dr. A. Postma.

Het ANV zette zich ook in voor het Nederlands als taal van het onderwijs. Dit resulteerde in een motie van de Tweede Kamer die de minister verzoekt in alle relevante onderwijswetgeving het Nederlands als onderwijstaal vast te leggen. Voor vastlegging van het Nederlands als de officiële taal van Nederland in de Grondwet zijn de geesten nog niet rijp.

Uit het hiernaast gepubliceerde stukje uit Neerlandia, mei 1898, blijkt dat België op Nederland bijna een eeuw voorloopt op het gebied van wettelijke taalmaatregelen.

Het Nederlandsch Officiëele Taal in België.

Eindelijk zijn 68 jaar na de omwenteling, die 't Koninkrijk der Nederlanden in twee deelen scheurde, de Vlamingen in België de gelijken van de Walen geworden. Hun taal is niet meer ondergeschikt aan de Fransche maar is met deze op gelijken voet gesteld. Zij zijn voortaan geen burgers meer van tweeden rang in hun vaderland. Ze voelen zich vrij van de vernederende ondergeschiktheid, waarin ze zich tot gisteren bevondén.

Bestrijders van de wet, die daardoor niets anders beoogen dan een eigen, zelfstandige ontwikkeling van het Vlaamsche Volk tegen te houden, hebben gezegd, dat die wet alleen een voldoening schonk aan de eigenliefde van de flaminganten. Maar als het zoo was, waarom dan den heftigen tegenstand, die de wet zoolang hangende heeft gehouden?

De Walen hebben ze bestreden omdat ze beweren, dat ze de kennis van het Nederlandsch aan de Walen opdringt: een Waal zou in 't Walenland geen rechter meer kunnen zijn, zonder Nederlandsch te kennen nu dat de Nederlandsche tekst van de wet ook rechtsgeldig is. En in de Wetgevende kamers zullen de Voorzitters, Onder-Voorzitters, Secretarissen, Verslaggevers Nederlandsch moeten kennen. Wel, al moet de Wet zulke gevolgen hebben, dan kan die verbreiding van de kennis van het Nederlandsch ons niet dan zeer welkom zijn. Sedert 68 leeren wij, Vlamingen, Fransch ter wille van de Walen; wat meer is, ter wille van hen heeft gansch onze opvoeding tot groote schade voor onze integrale ontwikkeling berust op valsche grondslagen. Dat zij eindelijk onze taal leeren, waar wij de huane kennen, is niet meer dan billijk.

Maar al had de Wet ons niets meer dan een zedelijke voldoening gebracht, dan nog zouden we ze van een buitengewoon gewicht achten. Of rekent men het waardigheidsgevoel van een volk voor niets? Een volk dat vrijwillig in een toestand van vernedering, van ondergeschiktheid berust, is een volk zonder veerkracht, waar niets grootsch van te verwachten is. Dat ons Volk geen vrede heeft gehad met den toestand, waarin zijn taal sedert 1830 gebracht was tegenover het Fransch; dat het door een wet zijn taal heeft doen gelijkstellen met het Fransch, ook al had het daar niets bij gewonnen dan een zedelijke voldoening, strekt het tot eer. Daarom was dan ook de vreugde in 't Vlaamsche land innig en àlgemeen en werd de overwinning overal gevierd, te Brussel, te Antwerpen, te Brugge, te Gent en elders, door optochten, feestelijke vergaderingen, klokgelui, vlaggen. Bij die eerste opwelling van geestdrift zal het niet blijven. Men wil de overwinning op grootsche wijze vieren. Ook is er spraak van een grootsch volksbanket te Brussel aan te bieden aan de Vaders van de Wet. Te Gent nam onze Tak A.N.V. het initiatief van 't inrichten van een grootsche Volksbetooging in deze stad te houden op 17 Juli. De dag werd zoo laat gekozen omdat we den vollen tijd zouden hebben van de betooging iets indrukwekkends te maken.