Neerlandia. Jaargang 96

[p. 188]

Beleidsplan
Nederlandse Taalunie

Onlangs bracht de Taalunie haar beleidsplan 1993-1997 uit dat op 9 november aan de Interparlementaire Commissie (IPC) ter discussie werd voorgelegd. De IPC bestaat uit Nederlandse en Vlaamse parlementsleden die in gezamenlijke vergadering de Taalunie-ministers controleren.

Doelstelling

Het beleid van de Nederlandse Taalunie zal er de komende periode op gericht zijn de positie van het Nederlands als cultuurtaal in Europa en de rest van de wereld te handhaven en te versterken. Dat is een uitvloeisel van de vernieuwde visie op het Taaluniebeleid die de activiteiten binnen en buiten het Taalunieterritorium doordesemt.

Doelgroepen

Het beleid buiten het taalgebied zal zich in eerste instantie richten op de bewoners van landen die op dit moment reeds op grond van de buitenlandse politieke situatie en een daarmee samenhangende politieke keuze als prioritair zijn aangemerkt. Tevens zal bij de prioriteitsstelling de belangstelling voor samenwerking van uit de bedoelde landen en het mogelijk rede-ment van die samenwerking voor de Nederlandstalige gemeenschap een rol spelen. Op basis daarvan moet gedacht worden aan de lidstaten van de Europese Gemeenschap, landen in Midden-en Oost-Europa, de Verenigde Staten, Suriname, Indonesië en Zuid-Afrika.

Binnen die landen zal het beleid zich met name richten op iedereen die zich interesseert voor taal en taalgebonden cultuur. Doelgroep bij uitstek zijn daarbij uiteraard studenten en docenten Nederlands. Te denken valt ook aan de moeder-taalsprekers van het Nederlands in het buitenland. Als voorwaardenscheppende instanties zijn de overheden voor de Nederlandse Taalunie van groot belang.

Binnen het taalgebied wil de Taalunie ook rekening houden met allochtonen, zowel binnen het onderwijs als daarbuiten. Het leesbevorderingsbeleid zal zich de komende periode vooral richten op jongeren. Het taalzorgbeleid en het beleid inzake taal in algemene zin (het vastleggen en toegankelijk maken van het regelsysteem: spelling, grammatica, woordenschat, terminologie) richt zich primair op de professionele taalgebruikers die als verbreiders een grote invloed hebben op het taalgebruik in het algemeen: journalisten, beleidsmakers, leraren, e.a.

Discussie

Bij de behandeling van het beleidsplan in de IPC is van verschillende zijde aandacht gevraagd voor het aanscherpen van het plan. Zo werd de doelstelling te beperkt gevonden en werd ervoor gepleit de Nederlands-Vlaamse samenwerking uit het Nederlands-Belgisch cultureel akkoord in de Taalunie te integreren (Niessen).

Sommige andere leden (Van der Heyden, Vanvelthoven, Postma) bepleitten opname van Namibië en de Nederlandse Antillen in de rij van landen waaraan prioriteit dient te worden gegeven. Het Afrikaans moet als een aan het Nederlands nauwverwante taal worden vermeld en behandeld. Ook het Nederlands in de grensgebieden van de landen om ons heen verdient een voorkeursbehandeling (Moors), evenals de positie van het Nederlands in de lidstaten van de EG (Suykerbuyk).

Voorts werd extra aandacht gevraagd voor het vertalingsbeleid, dat weer terug een geïntegreerde Nederlands-Vlaamse aangelegenheid behoort te zijn (Van Boven).

Ministerieel antwoord

Op vrijwel alle wensen werd door de voorzitter van het Comité van Ministers van de Taalunie, de Vlaamse gemeenschapsminister voor Cultuur, Weckx, positief gereageerd. Het beleidsplan zal worden aangevuld. Ook de beide onderwijsministers, Ritzen en Van den Bossche, stemden met de aanvullingen in.

Het secretariaat van de Taalunie zal vervolgens het beleidsplan aanpassen, zodat op basis daarvan de jaarlijkse actieplannen, te beginnen met het actieplan 1993, kunnen worden opgesteld.

Dan komt ook de financiële vertaling aan de orde en zal kunnen worden gemeten waar de werkelijke prioriteiten van de Taalunie komen te liggen.

Vooralsnog lijkt het beleidsplan ambitieus genoeg om de bevordering van de Nederlandse taal en letteren daadwerkelijk inhoud te geven.

J.L.M. Kits Nieuwenkamp

Positie van het Nederlands als cultuurtaal.
De Taalunie toont belangstelling voor Suriname.