Gedenkt uw Afkomst!
‘Gedenkt uw Afkomst!’ Deze opwekking is de kern van een opstel ‘Holland among the Nations’ in het tijdschrift der Dutch Burgher Union of Ceylon. De schrijver, de heer L.E. Blazé, vat in enkele bladzijden herinneringen uit de geschiedenis onzer vaderen samen, wat de wereld aan Holland dankt.
Wat is een groot volk? Niet een, zegt de schr., dat zooals Rusland een ontzaglijk grondgebied bewoont; of dat, zooals China, bij honderden millioenen wordt geteld. ‘Het is het volk, dat aan het menschdom nieuwe gedachten geeft, nieuwe levensidealen, nieuwe hoop, nieuwe verlangens’. En dan zet hij uiteen, waarom Holland groot moet worden genoemd wegens zijn uitvindingen en ontdekkingen, zijn diensten aan kunst en wetenschap - het overbekende verhaal, waaronder de achttiende eeuw het wordt vervolgd schreef.
Op de vraag, wat Holland bovenal voor den vooruitgang der wereld deed - zooals de Joden de eenheid Gods leerden, de Grieken het ideaal van schoonheid vonden, de Romeinen de tucht van recht en orde, de Engelschen het vertegenwoordigend regeeringsstelsel - antwoordt de schrijver, dat de Hollanders aan het menschdom de les van vrijheid hebben gegeven ‘vrije gedachten en vrij bestuur’, godsdienstige en politieke vrijheid. De Spaansche wereldmacht beteekende stilstand en dwang. De Nederlanders verbraken de boeien, die de beschaving omknelden. Nog staat de vreemdeling verbaasd, dat een land, niet grooter dan half Ceilon, den strijd heeft aangedurfd tegen een mogendheid, in wier gebied de zon niet onderging. Wankelmoedigen in den nieuwen tijd kunnen daar nog altijd kracht uit putten.
‘Gij, Dutch Burghers van Ceilon’, zoo besloot de heer Blazé zijn toespraak, waarvan dit artikel blijkbaar het verslag is, - ‘gedenkt, dat gij behoort tot het volk, dat het menschdom zoo roemrijk heeft gediend. Gij zijt de afstammelingen van een ras, dat voor Europa en de menschheid de hoogste idealen van vaderlandsliefde, recht en vrijheid heeft bevochten en gehandhaafd’.