|
| |
Tranen over de doot
Van den Eerwaardigen, Vromen, en Hoog-geleerden Heere Rombout Hoogerbeets.
Gelyk een Tortel-duyf in 't nare bos besteent,
En eenzaam op een tak haar Wederga beweent,
Die door de wreede doodt of Vog'laars blinde touwen
Ontzielt is, of omheint in nauwe Kerkers-kouwe,
De droefheit waft vaft aan, de Nacht, die anders plag
Te flyten 't hartenleet, die wordt, gelyk de dag,
Gantsch slaaploos deurgebragt met treuren en met zugten,
Nog kost, nog drank, nog Zon, kan 't zieke hertverlugten;
Zy klaagt haar leide scha en Egtelozen nood,
Haar leven is zy warsch, en wenscht maar na de doodt.
Zoo kermt d'Hollandsche Maagd, verterend' 't hert deur klagen,
| |
| |
Beweent haar weeslyk Land, en hare drange plagen,
Die haar dag domelyk nu zeven jaren lang
In d'afgematte ziel gevallen hebben bang
De tranen, die zy goot om 't deerelyk vermoorden
Van haren Atlas, die met zyn hals onderschoorde
Haar overwiklend Ryk, en kragtig heil om hoog,
Die schenen nu bykans te laten 't vogtig oog,
Om dat haar Hoogerbeets nog hoop gaf van gezontheit,
Maar laas! zy nu op nieu te bedd' zeer diep gewont leit,
Beklaagt de wreede Park en haar tyransch gewelt,
Dat zy haar weêr ontrukt haar Hoop, dien trouwen Helt.
Wat zal ik, arme Wees, nu in myn Ryk beginnen?
Hoe zal ik al 't onheil nog kunnen overwinnen;
Myn ziel die word gekneust, myn adem gaat gants flau,
Myn schoonheit die vervliegt, myn hairen worden grau,
Wie zal nu echter zyn myn Raad, als my bespringen
't Gedrog des wreed' Ibeers, die mynen Tuyn omringen?
Wie zal nu 's Keizers haat myn Hekken sluiten toe?
En maken, dat geen schelm my overlast en doe?
Wie zal 't inlantsch rumoer van myne Borgers slegten?
En voorstaan onverveert myn Graaffelyke Regten?
O Godt! gy ziet myn stant, verwek een Hollants hert,
Waar deur myn voor'ge fleur my weer gegeven werdt.
Treurt Hooren, treurt, en weent, u Rader is verscheyen,
Gy Heliconsche Stadt, verheft u stem tor schreven!
Uw hulp, uw Trooft is heen; u zon niet meer en schynt,
Door akelige mist het ligt al heel verdwynt.
Die met gelyke schaal het regt gewigt der zaken
Te wegen plag, dat 't Albedil zelfs niet kon laken,
Die is u weggerukt, die nooit door 't heiloos gelt,
Dat menig mens verleit: of gunst 't Regt heeft herstelt.
De Lentsche Zon, wanneer zy met haar nieuwe stralen
Op d'onbesloten aart van d'Hemel neer komt dalen,
Verheugt myn hert zoo niet, als dees Hollantsche Zon,
Waar deur ik ligtelyk myn leet verzetten kon.
De Ware Godsdienst wierd geoeffent in myn Tempels,
En d'onderling' Eendragt bewoonden myne drempels,
Door zyn gezwint beleit: 'k had hoop, dat hy my weer
Herstellen zou myn Stand en myne voorige eer.
De zuivre Themis zie ik vast hernokkend' kermen
| |
| |
En schynt haar over myn zwaar ongeluk t'ontfermen:
Zy vreest, dat niemant zal berooken haar autaar,
En voortaan haren dienst opregtlyk nemen waar.
Ach! ach! wat smert is dit? wat zware ongelukken
En ongemeenen noot myn stuerloos Lant verdrukken!
Myn hert smelt my door rouw', als ik in myn gemoed
Ernstagtig overleg, hoe men dit Ed'le bloed
Beloont heeft zyne Trou, dat waardig was te dragen
Een Eer-kroon om zyn hooft tot't uiteind van zyn dagen.
Waarom belett' ik 't niet? waarom weerstont ik 't niet,
Die mynen trouwen Helt dus brogten in 't verdriet?
Waar was doe myn verstant? ik was berooft van zinnen,
My dogt, dat het gewelt niet was om t'overwinnen:
Maar mogt ik mynen tyt herhalen, 'k wedd' ik zou
Vergelden hem na waard' zyn Vaderlyke Trou.
O Ed'len Egmonds Graaf, Duc d'Alb', myn Regts verkragter,
Was tegen u wel wreed, maar ging nogtans veel zagter
Met u te werk, helaas! als het Veraart gewelt
Van agt regtlooze knegts met mynen vroomen Helt.
Men vangt hem tegen regt en zonder Oppermagten
Gegeven last, en dat in myne Hoofse Gragten,
Daar niemant yet vermag, als d'Hoofden van Hollant,
Na't oude Graven regt, my zelf gestelt ter hand,
Doen, als hy negtig ging beslegten Hollants zaken
In d'Opperzaal, daar myne Vroom Hollanders waken,
Door heimelyk bedrog wort als trouwloos gevat,
En wederwaardelyk gestooten in een gat.
Men laat hem langen tyt daar zonder aan te spreken,
Berooft van vruntsverzoek wel ettelyke weken.
Des Hemels Oog had met haar Paarden doorgement
En half door's Hemels heir met hygen doorgerent,
Eer dat men eindelyk tot zyne zaakbeslegters
Onwettelyk verkiest vier ende twintig Regters,
In welkers boezem stak een lang gevoeden haat,
Die som was onbekent het Regt van mynen Staat,
Bekoort door't heiloos gout. Hoe spilt men myne schatten,
Die myne kist door 't zweet myns Onderdaans bevatten!
De wreetheid klimt nog op: men laat hem zelfs niet toe
Dat hy eens tegenrep, en lasters onschult doe,
Die klaarder als de zon schynt voor der menschen oogen,
| |
| |
Wanneer s' op 't hoogste straalt. Dit dient slegts overwogen,
Dat hy uit Meesters last al wat hy heeft gedaan
Verregte, die hy noyt te buiten heeft gegaan,
Zyn Meesters worden all' vry zonder schult gehouwen,
Hoe heeft de Knegt dan schuld aan trouwelooz' ontrouwe.
Men vonnist evenwel en spreekt een oordeel uit,
Dat hy zyns levens tydt in 's Kerkers engt' besluit.
Wie hoorden in myn landt van zulken vonnis zeggen,
Dat m'yemant eeuwelyk gevangen zouden leggen?
't Stryt tegen myn gebruik en Regtgeleerden zin,
Men straft met Kerkers niet, maar men bewaart'er in.
Stond Tyranny hier stil, 't zoud nog genade schynen,
Men slaat de goed'ren aan van hem en van de zyne,
Op datm' hein tot genaad verzoek bewegen mogt:
Zoo wertdoor't schynloos Regt een schyn van Regt gezogt,
Plat tegen 't Leidtsch gebruik, dat, wie hem heeft verloopen,
't Aanslaan van 't goet vergunt met klein gelt af te kopen.
't Bedrog en regt niet uyt: men voert hem op het Huis
Van 't Loevesteinsche Slot, en brout hem zwaarder Kruis,
M'onthout hem zynen Zoon. Zyn Huisvrouw moeste dragen
In haren ouderdom een deel van haar Mans plagen,
Tot dat zy 't nog in 't lest betaalde met de doot,
En hare ruste nam in 's Hemels ruime schoot.
O ongehoorde plaag! 't heeft God in 't lest verdroten
Myn trouwen voorstant zoo te zien op aard verstooten;
Hy haalt hem in zyn Hof by 's Hemels burgery,
En stelt hem voor zyn dienst aan zyner Eng'len ry.
Dog eer zyn Geest vervoer na 't altydtdurig leven,
Zey hy zyn Regter aan, dat hy hem had vergeven
Al 't aangedane leet en onverdiende smert;
Zyn Opperheer gelyk; zoo wraakloos was zyn hert.
O Goddelyken Held, die nu met zuivre voeten
Des Hemels vloer betreed, daar u niet zal ontmoeten,
't Geen hier u rust verstoord', al zyt gy nu veragt
Van my gerukt, gy zyt nogtans niet uit 't gedagt.
Zoo lang den Hemel zal omdrayen op zyn pinnen,
Zoo lang de vis de Zee zal snyden met zyn vinnen,
Zoo lang my in dit dal myn adem houden zal,
Zoo krygt uit myne borst u trouwe geenen val.
Eer zal het ligte hert gaan in de wolken weiden,
| |
| |
Eer zal het eene schaap zig van het ander scheiden,
En wonen by de wolf, eer dat uw trouwe faam
Verzwegen worden zal: uw onbepaalde Naam
Zal vliegen wydt en zyd zoo daar 't begint te dagen,
Als daar den avond ryst met zynen bruinen wagen.
Ter eeren van u Trou zal ik u regten op
Een beelt en stellen 't op een hoogkalommen top,
En uwe gryze scheel tot wederloon vercieren,
Na kunst'naars schrand're geest, met staage groen Lauwrieren.
Myn Regten, daar gy hebt getrouw'lyk voor gestreên,
Die zullen voor u knien gehouwen staan in steen;
Op dat elk een mag zien, wat loon dat ik wil geven
Die voor myn Wet en Trou gestelt heeft lyf en leven.
En gy, vry Hollants Hert, beschermt zyn ov'rig Zaat,
Zoo u de welstant van myn Staat ter herten gaat;
En lyd niet, dat het dus legg' over al verschoven,
Dat goed en leven waagt voor mynen Gravenhoven:
Zoo zal myn tranig oog, gekerm en hert gezugt
Allengskens nemen af door d'aangename lugt,
|
|
Auteursrechtvrij