Nederduitse en Latynse keurdigten
(1710)–Anoniem Nederduitse en Latynse keurdigten–
Auteursrechtvrij
Wee-klage over Brittanjes bloedigen Toeleg op 't overheerschend zee-gebied;
| |
[pagina 464]
| |
Daar wierd het, Chattams brand ontvloden;
In 't openbaar te koop geboden:
Hier bleek, hoe God den hoogmoed brak,
Wanneer die zoo vermetel sprak;
En dat die Heerscher in den Hoogen
Behiel voor 't onbepaald vermogen
't Gebied van 't bruischend Element:
't Geen Karel met den slag erkent,
Van Gods vergramde vuist geslagen,
In nieuwe, en nieuwer nederlagen:
Maar waarom volgde hy 't voorbeeld na
Van Edgar, daar 't zoo wankel sta?
Gelyk Kanut hem kon beregten:
Wien van zyn vleyers, en zyn knegten,
In 't oor geblazen wierd weleer,
Dat zulk een Koning ook een Heer
Der Zee was; 't geen met schyn van reden
Men nog ten minsten kon bekleeden,
Om dat zyn Scepter, te gelyk,
Beheerschte het Britsche en Deensche Ryk;
En dat hy 't groote vak der baren,
Die 't wederzyds gewest bevaren,
Als tusschen bei zyne Oevers in
Geklemt, kon eig'nen; meer nog min
Dan als een aanhang van zyn Ryken:
Maar and're wysheid liet hy blyken,
Die d'Opper-Almagt gaf zyn eer;
En niet zig zelven voor een Heer
Te dwaas'lyk dragen wil van 't genen
Dat tot zyn Woord geen oor wou leenen.
Hy doet, tot proef van 't onverstand,
Zyn Zetel zetten op de strand,
Terwyl men d'Oceaan zyn plassen
Vast onder 't went'len aan ziet wassen.
Hier zat de Koning met den Staf,
En 't purper, dat het Ryk hem gaf,
En, met een errensthaftig wezen,
Gebied de golven, daarze rezen.
Niet meer te nad'ren, zig voortaan
Te stutten, en daar stil te staan:
| |
[pagina 465]
| |
Staat, zeit hy, staat, verwoede baren,
'k Verbiede u verder voort te varen;
't Is myne grond, waar langs gy rolt;
Ook heeft, hoe zeer die raast, en holt,
Uw' hoogmoed myn gebied t'erkennen,
Ten zy hy wil myn Scepter schennen,
En Ryksgezag, en Majesteit,
Uit wrev'le wederspannigheid,
Dus sprak de Vorst: maar 't holle water,
Dat zwalpend aankomt, en 't geklater
Doet hooren, ryst al voort en voort
Tot om zyn beenen; daar 't den boord
Van 's Konings rok, en purp'ren tabbert
Bekabbelt, en met schuim bezabbert.
Toen rees de Koning, met een glans
Van Majesteit, en graaude althans
Zyn Hof-sleep toe: Ziet hier, gy vleyers,
Rykspesten, Vorsten-ziel-verleyers,
Oorblazers, Boeveschuim, ziet hier,
En leert, hoe 't menschelyk bestier,
En d'aardsche magt, zig ver beneden
Dat proefstuk van Gods Mogendheden
Bevind; en dat geen Ryksgezag
Dat sluiten, nog bepalen mag.
Want Hy, de Hoogste, aan wiens genaden
Wy't Leen des Ryks verheergewaden,
Behiel alleen dat Regt aan Hem:
En 't woest Geschep, dat niemants stem
Hoort, of gehoorzaamt, dan de zyne,
Voelt sidd'rende al zyn kragt verdwynen,
Daar 't zig uit eerbied nederleit
Voor deeze ontsagtb're Majesteit;
Wiens enk'le wenken, en believen,
Het tot den afgrond openklieven,
Of jagen tot aan 't starrendak;
Als of zyn heerlyke Almagt sprak
Met zulk een stem, om 't onvermogen
Van al der Menschen doen, en pogen,
t' Ontdekken in een oogenblik,
Dat d'heel natuur ontzet van schrik.
| |
[pagina 466]
| |
Maar Karel, in zyn trots gesteven
Van Lodewyk, en aangedreven
Op 't spoor van 't onbepaalt gezag,
En dus gehanthaaft by de Vlag,
Datze eens, uit d'eerste slingerdraayen
Geredt, weer rustig uit mag waayen;
Heeft reeds dat hoog Gebied in 't oog:
Als ging hem nu geen Zee te hoog:
Als kon geen Magt hem agterhalen;
Blyft op die Speelpop leggen malen,
Van 't ingebeelde Zeegezag:
Want laat hem treffen al wat mag,
Hy toont zig op dien Strandezetel
Al even moedig, en vermetel;
En schoon al hoorde hy t' elkemaal
Dat Stemgebruisch, die dondertaal;
't Zy daar een Zeestorm zyn vermeten
Van 't Landen, heeft ter neêr gesmeten,
Gemunt op Tessels ruime Ree;
Of daar hem pas te voor op Zee
Beliep die neep der nederlage;
Nog neemt hy 't opzet, om Karthage
Te gaan verdelgen tot den grond;
Als of't in zyn vermogen stond:
Als of een Lodewyk te lande,
En Hy te water, stroom, en strande,
Gety, en winden, vroed en stil,
Zig kon doen vlyen, tot hun wil.
Maar d'Albeheerscher in den Hoogen
Belagt de dwaasheid van hun poogen:
Want die de Ryken palen stelt,
En vest, en plant, of nedervelt,
Na dat zyn Wysheid goed kan vinden;
Doet ook hun roof de Roofsgezinden
Ontslaken uit hun wreeden muil;
Hy werpt die Bokken in den kuil, Jes. 14:9,10.
Die zwak geworden, 't hoonen lyden
Van dieze uit hoogmoed eerst bestryden.
Gelyk nu Karel merken mag,
Terwyl hy zyn Geboortedag
| |
[pagina 467]
| |
Hoort zegevieren met de donders
Der brullende agtenveertigponders.
Hoe klinkt hem dat Muzyk in 't oor!
Zoo, na dees Hoogtyd, als daar voor;
Dat, haast gevolgt van 't deerlyk kermen
Eer arme menschen zonder armen,
Of beenen, of die hier en daar
Geraakt, met smert, en halsgevaar
Zieltogen aan een wrange wonde;
't Heel Eiland dav'ren doed in 't ronde,
En huilen, dat'er elk voortaan
De hairen van te berge staan,
Met aan die gruw'len te gedenken;
't Geen, dien het treft, 't verstand moet krenken:
Daar eind'lyk die gemeene stem
Wanhopende aanloopt regt op hem,
Met last'ren, vloeken, en verwenschen,
Als op een schenplaag aller menschen,
Wien, tot hun algemeen verdriet
Geboren, die te wil geschied,
Op zulk een galm, hoe langs, hoe droever,
Gemoet 't hem van den and'ren Oever,
De weerklank op een zelven trant,
Van 't over zee gelege Land;
Daar Kalis, en zyn Nagebuuren,
Of Duinkerk, binnen zyne muuren.
't Gequetste volk niet bergen kan:
Men zwyg van zoo veel duizend Man
Op heeter daad in zee verdronken;
Daar 't schip gesprongen, of gezonken,
Verbrand, of in den grond geboort,
Dien Beyaart der ellende smoort.
Maar gy, getrouwe Nederlanders,
Die stand hield onder uwe standers,
En ach! zoo diep deelt in de smert,
Schept moed, al raakt u 't zeer aan 't hert
Dit leed, en 't deerlyk bloedvergieten,
Zal Gode op zynen Throon verdrieten:
Hy wende het zwaard, dat zonder maat
In mensch-verdelging weiden gaat!
| |
[pagina 468]
| |
O God! wanneer w'in ons gedagten
Vernieuwen, wie hier stof toe bragten,
Om op te trekken een gebouw,
Dat tot hun glori dienen zouw;
Dog 't geen helaas! nu staat te pronken,
Als opgehaalt van mensche-schonken;
Van mensche-vleesch (tot gruis gehakt,
Met brein, en bloed, aan een geplakt)
Bemuurt; gedekt met herssenpannen;
Dan schrikt m' op 't woeden der Tyrannen,
Dat zulk een Eerentempel stigt
Waar in 't Altaar staat opgerigt,
Aan 't welkze zoo veel duizend zielen,
Gelyk hun slagt-vee, neêr doen knielen:
Dan zugtenw' uit weemoedigheid:
Gy Heere kunt hun woedigheid,
Vermurwen, en hun hert bewegen
Als beken, die de drift van regen
Wel af doet storten, maar die 't werk
Des Meesters, tot zyn oog-gemerk,
En na zyn wil, weet af te leiden;
Gy kunt ook zoo die drift verspreiden:
Ach! vry ons Heer van zulk een stand!
Want schoon uw' heilige yver brand,
En dat uw gramschap, aangesteken,
Regtvaardig is in zig te wreken,
Bepaal, bepaal de grimmigheid
Van uw' getergde lydsaamheid!
Laat, Heere; laat Uw' heilige oogen
Eens nederzien, in mededoogen,
Op Uwe Schepsels, bros van stand:
En beter is 't in Uwe hand
Te vallen, onder Uwe roede,
Dan in der menschen hand en woede.
Wanneer Gy, met verdiende straf,
't Quaad t'huis wil zoeken, tot aan 't graf;
Want veel' zyn Uw' bermhertigheden,
Die ligt berouw hebt van 't voorleden:
Dies laat Uw' Eer in U bestaan,
En niet dat booze menschen slaan;
| |
[pagina 469]
| |
Uw Naam, geheiligt in 't vergeven,
Word best gelooft, wanneerwe leven.
1673.
J. Oudaan.
|
|