|
| |
| |
| |
Letterkroniek.
Vierde trimester van 1889.
Tijdingen. -
De populaire Gentsche meester, de gemoedelijke toondichter Karel Miry stierf den 4en October. Zijn begraafnis was een echte volksbetooging.
Den 25 October overleed de grijze Cobett, hoogleeraar te Leiden. Hij was onbetwistbaar de grootste hellenist van Europa.
Denzelfden dag overleed E. Augier, de schrijver van les Fourchambault en le Gendre de M. Poirier.
Aan professor M. de Vries te Leiden, den schepper der Nederlandsche philologie, den vader van het Groot Woordenboek der Nederlandsche taal, werd den 28 November, ter gelegenheid zijner veertigjarige ambtsvervulling, plechtig hulde gebracht door een indrukwekkende schaar van leerlingen en vereerders.
In de eerste weken van December werden Benoit's meesterstukken in Engeland met triomfantelijken bijval uitgevoerd.
| |
Tijdschriften, Jaarboeken, Bibliographie, Encyclopedie. -
Het Weekblad-Conscience (Mechelen, 5 fr.) is een nieuw blad, dat aan het volk degelijke en onderhoudende lectuur wil verschaffen, naar aanleiding van het woord dat van Conscience gezegd werd: ‘Hij leerde zijn volk lezen.’
Niet alleen de pastoors en kosters, maar ook de vrijzinnigen
| |
| |
moeten een kijkje nemen in: La Belgique ecclésiastique: annuaire du clergé, des couvents et communautés religieuses, 1re année (Brux., fr. 3-50). Immers vooral zij moeten weten hoe sterk in België het zwarte leger is.
Zooeven verscheen de 10de jaargang van Sell's Dictionnary of the World's Press (London: Sell). Het lijvige, stevig ingebonden in-4o van 1600 blz. met verschillende artikels over drukpers en tijdschriften en veel portretten van journalisten, kost maar twee schellingen.
Hier is nu de Dictionnaire des dictionnaires, encyclopédie universelle des lettres, des sciences et des arts, sous la direction de Mgr. Paul Guérin, moetende 6 à 7 deelen van 1300 blz. bevatten, waarvan reeds vier verschenen zijn.
De heer Guérin heeft opgemerkt dat alle bestaande encyclopedieën gemaakt zijn door vrijdenkers en vrijmetselaars. Het werd dus tijd het katholiek tegenvergif daartegen te stellen. Om zijn verdienstelijk werk te doen lukken, heeft hij ten minste 2000 inschrijvers van noode aan 180 fr. Maar daarvoor geeft hij hun kosteloos (sic) het geheele werk, en staat hun daarenboven de helft van zijn schrijversrechten af, die zeer hoog kunnen loopen, daar hij op een eerste verkoop van 30,000 exemplaren en een jaarlijksch debiet van 3 à 5,000 rekent.
| |
Fraaie Letteren. -
Van de gekende firma Wolters te Groningen krijgen wij een nieuwe goedkoope Bibliotheek van Nederlandsche Klassieken, namelijk van die der 17e, 18een 19e eeuw. Het eerste nummer is Vondel's Jephta, met inleiding en aanteekeningen van T. Terwey, en kost slechts f. 0,25.
Homeros' Odussee vertaald door Vosmaer is thans compleet (Leiden: Sythoff, gebonden ƒ. 8.50) en van Schaepman verscheen een belangrijke bundel Nieuwe Gedichten (Utrecht: van Rossum, ƒ. 2).
Zoowel tot het gebied der lettergeschiedenis als tot dat der
| |
| |
romanliteratuur behoort J. ten Brinck's Jan Starter en zijn Wijf (Amsterdam: van Kampen, ƒ. 2.40).
Het boek van J. Netscher: In en om de Tweede kamer, parlementaire portretten en schetsen (Amsterdam: Warendorf, ƒ. 1.50), heeft niet aan de verwachting van zijn lezers beantwoord.
Meer wordt het werk gewaardeerd van Bram van Dort: Marie: een echt
naturalistische roman over Amsterdamsche zeden.
Uit de werken van Mej. C. Alberdingk Thijm is een bloemlezing gemaakt onder den titel: Lief en Leed van jonge Harten.
Onder de vertalingen moeten vermeld worden de derde bundel van de Schetsen van Lars Dilling, uit het Noorsch door Una (Leiden: Adriani, ƒ. 1,90), - en vooral Duizend en ééne Nacht, Arabische vertellingen, bewerkt voor het Nederlandsche volk door G. Keller, met ongeveer 3000 illustrates van Doré, Makart, enz. (Arnhem: Cohen, 65 à 75 afl. aan ƒ. 0,30). De uitvoering der platen laat echter wat te wenschen over.
De Rooie Hannes van Seipgens is een merkwaardig tooneelspel.
A propos van tooneel, men wete dat de Voordrachten van Willem Van Zuylen, met teekeningen van J. Linse, in druk verschenen zijn (Amsterdam: Warendorf, ƒ. 1,90). Velen in Zuid-Nederland, die den begaafden kunstenaar gehoord hebben, zullen dit boek willen bezitten.
Van den bundel Oude Nederlandsche Liederen, op melodieën uit de Souterliedekens, verzameld en uitgegeven door Fl. Van Duyse, is pas de tweede helft verschenen (Gent: Hoste). Het geheel vormt een prachtig boekdeel van 518 blz. in-8o.
Door de Koninklijke Vlaamsche Akademie werd het eerste deel uitgegeven van Dit is die Istory van Troyen door Jakob van Maerlant, bezorgd door de hh. de Pauw en Gailliard.
Van E. de Chateleux, een Noord-Nederlander die leeraar aan het athenaeum te Hoei is, zijn drie puik geschreven Vertel- | |
| |
lingen verschenen, - ook van E. Callant, Twee verhalen, waarin zijn gekend opmerkingstalent doorschijnt.
Dr. E. van Oye, die een tijdje van zich niet had laten hooren, heeft zijn gedichten der laatste jaren in een bundel vereenigd, onder den titel: Vonken en Stralen (Gent: Siffer, 3 fr.)
Een herdruk van de werken der zusters Loveling is bij A. Hoste verschenen, namelijk van de Novellen, de Nieuwe Novellen en de Gedichten door Rosalie en Virginie en van Sophie door Virginie (samen vijf deelen aan fr. 2-50 ieder). Daarenboven verscheen bij denzelfden boekhandelaar een gemoedelijke beschrijving door Virginie van Eene Reis in het Zuiderland (met platen, 6 fr.).
Conscience heeft een onafgewerkten roman nagelaten, die, voltooid door zijn dochter Mevr. Antheunis, dezer dagen bij Lebègue te Brussel onder den titel: De Duivel uit het Slangenbosch,verschenen is.
Een tour de force is Le Roman des proverbes en action van S. Demarteau, waar een getal van 6500 Fransche spreekwoorden in een doorloopend verhaal te pas gebracht zijn (Parijs, 2 vol., 7 fr.)
| |
Taalkunde. -
Ter gelegenheid van het jubileum van professor M. De Vries hebben veertien zijner oud-leerlingen hem een Feestbundel (Utrecht: Beyers, ƒ. 1,90) aangeboden, met artikels van hunne hand over letter- en vooral taalkundige onderwerpen.
F. Stoett, Beknopte Middelnederlandsche Spraakkunst: Syntaxis ('s Hage: Nijhoff, ƒ. 1,90) zal aan alle Neerlandici welkom zijn.
Even belangrijk is het Nederduitsch Glossarium van Bern, uitgegeven door F. Buitenrust Hettema (43ste aflev. van de Bibl. van Mnl. Letterk., ƒ. 1,90).
De heer H. Meert, leeraar aan het Gemeentecollege te Ieperen, leverde een ernstige bijdrage tot de geschiedenis der voornaam- | |
| |
woorden in het Nederlandsch, met zijn door de Koninklijke Vlaamsche Academie bekroond werk over Du, dij, dijn.
De 2de uitgave van O. Schrader's Sprachvergleichung und Urgeschichte (Jena: Costenoble, 14 Mk.) mag door al wie zich met Indo-Germaansche taalvergelijking en palaeontologie bezig houdt, niet onopgemerkt gelaten worden.
Een krachtig hulpmiddel voor Keltisanten, - een ontgoocheling voor Keltomanen, - is de Alt-Celtischer Sprachschatz van A. Holder (Leipzig: Teubner; 18 viermaandelijksche aflev. à 6 Mk.). Een teeken des tijds: van dit werk werden ook Nederlandsche prospectussen uitgedeeld.
Eindelijk roepen wij nog de aandacht op de Gevleugelde Woorden, verzameld door J. Versluys (f. 1,50).
| |
Folklore. -
Een herdruk in prachtuitgave van Het Payottenland door F.-J. de Gronckel (Brussel: X. Havermans, 20 fr.) zal het jongere geslacht met dien ‘vergeten Folklorist’ weer bekend maken.
Stof tot de Studie van het Volkslied vindt men in Les chansons de nos grand'mères, recueillies par A. Godet, met muziek en teekeningen (Neuchâtel, 4 fr.).
E. Talbot: Mythologie grecque et mythologie latine, d'après les travaux de la critique moderne (Parijs: Lemerre, fr. 2,50), moet een ware leemte aanvullen, en zal dit door zijn lagen prijs te zekerder doen.
| |
Lettérgeschiedenis. -
G. Kalff, de schrijver van het Lied in de Middeleeuwen, geeft ons eene uitstekende Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde in de XVIe eeuw (Leiden: Brill, twee deelen à ƒ. 3,75).
De tweede, vermeerderde uitgave van het boek van J. Hartog: de Spectatoriale Geschritten van 1741 tot1800 (Utrecht: v.d. Post, ƒ. 1,90) is een degelijke bijdrage tot de kennis
| |
| |
van het huiselijk, maatschappelijk en kerkelijk leven onder ons volk in de tweede helft der 18e eeuw.
Op het gebied der levensbeschrijvingen, zijn te vermelden: de goedkoope druk van Willem de Clercq naar zijn Dagboek door A. Pierson; dan de Levensschets van J.J.L. ten Kate door J. Block, met portret (ƒ. 0,50), en in de Mannen van Beleekenis het Leven van Klaus Groth door J. A. Leopold.
Thans is ook verschenen de tweede bundel van Pol. de Mont's Losse schetsen uit de Letter kundige Geschiedenis van Onzen Tijd, getiteld Frankrijk en Provence (Hasselt: W. Klock).
L. Petit de Julleville: le Théâtre en France;histoire de la littérature dramatique depuis ses origines jusqu'à nos jours (Parijs: Colin, fr. 3,50), is een vluchtige, maar goede schets van de eerste tooneelliteratuur der wereld.
Degenen die twijfelen of Shakespeare wel de schrijver is van de dramen die zijn naam dragen, kunnen J. Schipper: zur Kritik der Shakespere-Bacon-Frage (Weenen: Hölder, 2,20 Mk.) raadplegen, alsook de 2de uitgave van C. Stopes' the Bacon-Shakspere question answered (Londen: Trübner, 6 sh.)
V. De Block: études sur la littérature des peuples anciens et modernes (Brussel, 5 fr.) schijnt voor de school geschreven, waar het tot loutering van den smaak kan bijdragen.
| |
Geschiedenis en Hulpwetenschappen. -
Het 43e deel is verschenen van de Geschiedenis der gemeenten van de Provincie Oost-Vlaanderen, door F. De Potter en J. Broeckaert. Het is getiteld Arrondissement Dendermondeen handelt over de gemeenten Kalken, Laarne, Lebbeke, Massemén-Westrem, Mespelaere, Moerzekeen Opdorp (Gent, 5 fr.)
De Société d'Histoire et de Géographie de l'Université de Liège, zal ten prijze van 2 fr. een Bulletin uitgeven, waarin o.a. la Question des langues dans la Belgique du passé door Prof. P. Fredericq.
De 2e serie van de Conférences de la Société d'Art et d'Histoire
| |
| |
du pays de Liège, onder den titel: la Révolution Française au pays de Liège (Liège, fr. 3,50), geeft een reeks artikels van Kurth, Francotte e.a., die er op uit zijn om de schaduwzijden dier omwenteling in het ongunstigste daglicht te stellen.
Ook van de Universiteit van Brussel zullen voortaan regelmatig wetenschappelijke bijdragen uitgaan, onder den titel: Annales de la faculté de philosophie et lettres de l'Université de Bruxelles.
De geestelijke S. Balau schreef een eenzijdige Histoire contemporaine de Belgique,die juist om hare eenzijdigheid onze aandacht op zich trekt.
Het werk van A. Verhaegen: l'Hôpital de la Byloque à Gand, monographie.... ornée de 45 planches, texte français et flamand (Gand: Hoste, 40 fr.), is een waar meesterstuk van bewerking en van druk.
F. G. Dumas: Paris, ses rues, places, monuments, théâtres, etc. met 300 afbeeldingen (Parijs. fr. 3,50), is het nieuwste werk dat ons de wereldstad schetst.
Door de specialisten wordt met veel lof gesproken over J. Schlimmer en Z. de Boer: Woordenboek der Grieksche en Romeinsche Oudheden (Haarlem: Bohn, ƒ. 5,50).
Zooveel als een nieuw werk is de tweede geheel omgewerkte uitgave van A. Kuenen's Historisch-critisch onderzoek naar het ontstaan en de verzameling van de boeken des Ouden Verbonds (Leiden: Engels, ƒ. 12,45).
Alleen als aanvulling van een vroegere anti-semitische bibliographie vermelden wij Roni: Het Smaadschrift; ‘Wat is toch de Talmud en wat is een Talmudjood?’ van Dr. A. Rohling weerlegd (Gouda: van Buuren, ƒ. 0,35). Voor onze lezers immers is zoo een weerlegging overbodig.
Alleszins merkwaardig is het werk van den gekenden oriëntalist C. de Harlez: la Siao-Hio ou Morale de la Jeunesse par le philosophe Tchou-hi, avec le commentaire de Tchen-Siuen, traduite pour la première fois.
| |
| |
| |
Wetenschappen. -
Een standaardwerk leverde Jhr. Mr. O. van Swinderen met het Hedendaagsche Strafrecht in Nederland en in het Buitenland (Groningen, 2 deelen, 32 fr.)
Het bekroonde werk van E. Gilson: La lutte pour le Bien-être, werd door G. Keller vertaald onder den titel: Maatschappelijke Nooden; de Strijd om Welvaart (Amsterdam: Gerlings, ƒ. 2).
| |
Schoone Kunsten. -
Een grooten dienst aan alwie zich met kunst en kunstgeschiedenis bezig houdt, heeft H. Sabine bewezen met zijn Table analytique et synthétique du Dictionnaire raisonné de l'Architecture française du XIe au XVIe siècle de Viollet-le-Duc (Parijs, 8 fr.)
Nevens de kunstgeschiedenissen van Wauters en Havard is het boek van T. de Wyzewa: les Grands Peintres des Flandres et de la Hollande niet overbodig; - les Grands Peintres de l'Italie en Les Grands Peintres de la France zijn ook zeer leerzaam (ieder der drie werken met teekeningen, 4 fr.; Parijs: Didot).
C. Augé: le Livre de Musique, avec 200 gravures (Parijs: Larousse, 2 fr.), is uitnemend practisch ingericht, maar voor den vreemde wat te chauvinistisch.
Eenige afleveringen van Een Liederenkrans, woorden van Is. Albert, muziek van J. Van der Meulen, zijn verschenen en geven een aangenamen voorsmaak van het geheel.
| |
Opvoedkunde. -
Van de Mozaïek: Vertellingen voor jongens en meisjes door H. Swarth en anderen (ƒ 0.90) geldt het spreek- woord: Goede waar prijst zich zelf.
Mémoires d'un collégien russe is een deel van A. Laurie's reeks: la Vie de collège dans tous les pays (Parijs: Hetzel, 7 fr.), waarin het middelbaar onderwijs van alle landen zeer bondig, maar met betrekkelijke nauwkeurigheid beschreven wordt.
| |
| |
Moireau: la Journée d'un écolier au moyen-âge (Parijs: Quantin, fr. 7,50), behoort tot dezelfde soort van onderwerpen, maar laat minder spel aan de verbeelding over.
Een trouwe raadgeefster met veel gezond verstand is Mevr. van Rijnkerke-Olthuis; uit haar boek: De vrouw in haar huis en daarbuiten (Schiedam: Roelandts, ƒ, 1,90) heeft ieder huismoeder in alle omstandigheden iets te leeren.
Is 't huwelijk eene fout? Een reeks van ingezonden brieven over deze vraag, verschenen in het dagblad ‘The Daily Telegraph,’ verzameld en door verschillende beschouwingen voorafgegaan en gevolgd (Utrecht: Broese, ƒ. 1,25); men vreeze niet dat dit boek niet ernstig is. Er is overvloedige stof tot nadenken in te vinden, bijzonderlijk voor hem, die in sociologie en verwante vakken belang stelt.
|
|
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd