Madoc. Jaargang 2007

[p. 248]

Kroniek

5 November 2007

Archeologen hebben afgelopen week in de Kennemerduinen de resten blootgelegd van zes boerderijen uit de zesde en zevende eeuw. De vondsten, gedaan in het afgeplagde duingebied Groot Olmen, zijn uniek voor West-Europa. Er is een afdruk gevonden van een voor die tijd enorm woonstalhuis van 31 bij 6 meter. Ook is veel gebruiksaardewerk aangetroffen.

(Haarlems Dagblad, 5-11-2007)

17 November 2007

In Harderwijk is een leprozerie opgegraven die waarschijnlijk in de veertiende eeuw is gebouwd. Het is de eerste inrichting voor lepralijders uit de Middeleeuwen in Nederland die is opgegraven. Lepralijders werden tot in de achttiende eeuw in een melaatsenhuis ver buiten de stad verpleegd. In Harderwijk is de kapel opgegraven die vermoedelijk is gebouwd tussen 1350 en 1450 en onderdeel was van de leprozerie. Mogelijk zijn de overleden zieken onder deze kapel begraven. De leprozerie maakte deel uit van het Sint Jurriënhof dat gelegen was op de plek van de huidige Couperuslaan. Op ongeveer een kilometer buiten de stadsmuren kwam dit complex in de veertiende eeuw tot stand. Op basis van oude kaarten uit 1560 was bekend dat buiten de stad Harderwijk een leprozerie had gelegen. Rond 1750 werden alle Harderwijkse gebouwen gesloopt om plaats te maken voor akkergronden.

(De Stentor en www.nu.nl, 17-11 en 11-12-2007)

21 November 2007

Archeologen hebben bij opgravingen in de Noord-Duitse deelstaat Sleeswijk-Holstein een zeldzaam pauselijk stempel uit de twaalfde eeuw gevonden. Het loden zegel was van tegenpaus Anacletus ii.

(Brabants Dagblad, 21-11-2007)

29 November 2007

De St.-Nicolaaskapel in het Valkhofpark in Nijmegen is zeker vóór 1047 gebouwd. Dat heeft onderzoek naar het bouwwerk uitgewezen. Daarmee behoort de kapel nu met zekerheid tot de oudste gebouwen van Nederland. Onderzoekers van de Technische Universität Berlin en de afdeling bouwhistorie van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht zijn tot die conclusie gekomen. Het Nederlands-Duitse team trof sporen aan van de verwoesting van de kapel in 1047, een jaartal dat uit diverse historische bronnen bekend was. De onder-

[p. 249]

zoekers hebben gekeken naar het materiaalgebruik en verschillende constructietypes. Op basis daarvan stellen ze dat de kapel naar alle waarschijnlijkheid tussen 1030 en 1040 is gebouwd.

(De Gelderlander, 29-11-2007)

3 December 2007

Met medewerking van het veilinghuis Sotheby's zijn de Herzog von Sachsen-Coburg und Gotha'sche Stiftung für Kunst und Wissenschaft enerzijds en de Duitse deelstaat Beieren anderzijds tot overeenstemming gekomen over de verkoop van de Ottheinrich Bijbel door de stichting aan Beieren. De Ottheinrich Bijbel is een absoluut topstuk. Het is in de jaren 1430 in het Duits geschreven en daarmee wellicht de oudste bijbel in deze volkstaal. De bijbel bestaat uit acht banden, die in de loop van de vijftiende en zestiende eeuw zeer rijk verlucht zijn. Vijf daarvan waren in het bezit van de Gotha'sche Stiftung en drie in handen van de deelstaat Beieren. Aanvankelijke pogingen van de deelstaat om de manuscripten te verwerven leverden niets op, waarna de Gotha'sche Stiftung ze bij Sotheby's ter veiling aanbood. Het conflict leverde een felle publieke discussie op over de wijze waarop met dit unieke culturele erfgoed wordt omgegaan. Uiteindelijk wist Beieren de vijf banden met financiële hulp van een grote alliantie van stichtingen en publieke en private geldschieters te verwerven. De transactiesom is niet bekend gemaakt.

(www.artknowledgenews.com en www.bsb-muenchen.de, 3-12-2007)

18 December 2007

Bij veilinghuis Sotheby's in New York is op dinsdag 18 december een uit 1297 daterend afschrift van de Magna Carta verkocht voor 21,3 miljoen dollar (14,8 miljoen euro). De Magna Carta werd in 1215 opgesteld onder druk van de Engelse hoge adel die de macht van koning Jan zonder Land wilden beknotten. In het document worden de rechten en vrijheden van alle vrije mannen in het koninkrijk vastgelegd. Het geveilde exemplaar draagt het stempel van Edward I en was eigendom van de Perot Stichting, die het stuk in bruikleen had gegeven aan de National Archives in Washington, D.C. De nieuwe eigenaar, miljardair David Rubenstein, wil daaraan niets veranderen.

(de Volkskrant, 19-1-2007)

27 December 2007

Op de plek van de voormalige kurkfabriek aan de Alddyk in Dronrijp zijn door archeologen drie oude waterputten gevonden. Een put stamt uit de eerste of tweede eeuw, de andere twee zijn rond 1200 en rond 1450 gebouwd. Behalve de waterputten vonden de archeologen ook een deel van een oude middeleeuwse boerderij en veel inheems aardewerk.

(Leeuwarder Courant, 27-12-2007)