Maatstaf. Jaargang 39

[p. 120]

H.J. de Roy van Zuydewijn
Traptreden van de goden

Zwart op wat schuim na
de zee. Nachtvissers schuiven
hun prauw het strand op.

*

Vroegochtendkilte.
Nat gras. Een klapperratje
snippert geluid rond.

*

Dat waas van grijzen
als langs de klapperstammen
het eerste licht schiet.

*

Nog vaag in schemer,
‘traptreden van de goden’,
de rijstterrassen.

*

De eendenhoeder:
een die nog bijna niets kan
of bijna niets meer.

*

De durianlucht
steekt op een hoofd vol vruchten
de dorpsweg over.

*

[p. 121]

 

Waar slaap je beter

 

dan op de rug, bij moeder,

 

in de selendang!

 

 

 

*

 

 

 

In stijgend zonlicht

 

moddert zich door de sawah

 

de waterbuffel.

 

 

 

*

 

 

 

Wat, als de goden

 

de aar niet zwanger maakten,

 

bracht dan de rijst voort?

 

 

 

*

 

 

 

In grote kringen

 

over de bergkloof zeilend,

 

de wijfjeshavik.

 

 

 

*

 

 

 

Tegen de rotsen

 

van het doodstil ravijndal

 

nog steeds die vochtplek.

 

 

 

*

 

 

 

Met zo'n Lee - Enfield

 

wist je verdomd niet beter

 

dan schietgebeden.

 

 

 

*

 

 

 

Voor dertig gulden

 

en een paar sloffen Highway

 

zou je geen moord doen?

 

 

 

*

 

 

 

Verlaten zandstrand.

 

Zo nu en dan een vogel

 

die er op neerstrijkt.

 

 

 

*

[p. 122]

 

Haar vleugels spreidend

 

vliegt razend op de rotskust

 

de hoge zee aan.

 

 

 

*

 

 

 

Telkens en telkens

 

afdruipend klampen golven

 

de klippenkust aan.

 

 

 

*

 

 

 

Boven de vloedlijn

 

op een ruw nest van takken

 

de oude vlekprauw.

 

 

 

*

 

 

 

Steeds dieper oker

 

nagloeiend zakt, bij Kuta,

 

het licht in zee weg.

 

 

 

*

 

 

 

Even voor donker,

 

windstil, geen blad verroerend,

 

de klapperkruinen.

 

 

 

*

 

 

 

Boven het boomzwart

 

de avondster. Een vleermuis

 

schiet in zijn mantel.

 

 

 

*

 

 

 

Zo'n klamheet platje.

 

Rondom het olielampje

 

sterft het van muggen.

 

 

 

*

 

 

 

Soms hoor je 's avonds,

 

als wind van zee komt, ver weg

 

de brandingsgolfslag.

 

 

 

*

[p. 123]

 

Het babymaantje

 

dat op de sawah's uitkijkt

 

ziet zich voor vol aan.

 

 

 

*

 

 

 

In de ravijnbeek

 

badende meisjes. Rotswand

 

weerkaatst hun stemmen.

 

 

 

*

 

 

 

Waar zij gaan baden,

 

de mooisten uit Bedulu,

 

versnelt de stroom zich.

 

 

 

*

 

 

 

Tjempakageuren.

 

In haar fluwelen bladschee

 

houdt zich een bij zoet.

 

 

 

*

 

 

 

Was ik het kruikje

 

waaraan zich, liefjes tuitend,

 

haar lippen zetten!

 

 

 

*

 

 

 

Een dans in tufsteen

 

de tempelpoort. Haar smalle,

 

gespleten ingang.

 

 

 

*

 

 

 

Kepoeka poek poek

 

tak tak kepoeka poek poek

 

kepoeka tak tak

 

 

 

*

 

 

 

Haar muizesnuitje -

 

die daar heel licht heupwiegend

 

zich op muziek zet.

 

 

 

*

[p. 124]

 

Als de muziek zwijgt,

 

hoor je, tussen de bomen,

 

opeens de kali.

 

 

 

*

 

 

 

Ook als er schot komt

 

in dat tam pisangboompje,

 

wordt het geen klapper.

 

 

 

*

 

 

 

Zolang, bij maannacht,

 

haar klappertuin vol licht stroomt,

 

doe je geen oog dicht.

 

 

 

*

 

 

 

Ruikt de tjempaka

 

ooit sterker dan de nacht dat

 

haar blaadjes vallen?

 

 

 

*

 

 

 

Hun groot, grijs heimwee,

 

regen als een rugzak torsend,

 

de moessonwolken.

 

 

 

*

 

 

 

Aanwolkend donker.

 

Haast nacht. In het nat rijstveld

 

blijft nog laatst licht staan.

 

 

 

*

 

 

 

De eerste regens.

 

Voor maanden weer slaan schimmels

 

hun kelderlucht op.

 

 

 

*

 

 

 

Op weg van school steekt

 

Wajang een pisangblad op

 

tegen de regen.

 

 

 

*

[p. 125]

 

Als zij nu hier was,

 

zouden de regenplassen

 

nog geen verdriet zijn.

 

 

 

*

 

 

 

Buiten de bandjar

 

zuidwaarts, naar zee, bezoedeld

 

de dodentempel.

 

 

 

*

 

 

 

Maanstonden merken

 

de dag dat ook voor mannen

 

er bloed moet vloeien.

 

 

 

*

 

 

 

In de koplampen

 

het steeds oplichtend amber

 

van hondeogen.

 

 

 

*

 

 

 

Op de begraafplaats

 

vermaken zich de lejaks

 

met een dood kindje.

 

 

 

*

 

 

 

Voor een fles arak

 

helpt de oude medicijnman

 

je van de drank af.

 

 

 

*

 

 

 

Plotseling wakker.

 

Vlakbij, in de jasmijnboom,

 

tokkeht een gekko.

 

 

 

*

 

 

 

Onzichtbaar achter

 

de bergtop kartelt maanlicht

 

zijn silhouet uit.

 

 

 

*

[p. 126]

 

Tot aan zijn oevers

 

het meer insluitend: kloosters

 

van oerwoudstilte.

 

 

 

*

 

 

 

Roerloos weerspiegeld

 

in het neerslachtig bergmeer

 

de tempelmeru.

 

 

 

*

 

 

 

Mijd de begeerten,

 

zo zegt de maanlichtsutra,

 

die stank van koemest!

 

 

 

*

 

 

 

Een treurig maanoog

 

bepeinst de oevergrijzen.

 

Het doodstil riet daar.

 

 

 

*

 

 

 

Tot in de nanacht

 

bevend in zijn oud bamboe

 

klingklangt de anklung.

 

 

 

*