Maatstaf. Jaargang 32

[p. 45]

Carl Friedman Gedichten

David

Met de erfenis van eeuwenlang vervolgde
voorvaders losjes in de Levi's achterzak,
hing je de heiden uit, verkondigde
dat er even weinig jood stak
in jou als water in de rots bij Horeb
die Mozes openbrak -

Zo gezaghebbend, wie je hoorde
zou zweren dat er een rabbijn sprak.

Barak 38

De smalle britsen staan zeer dicht opeen
tussen vloer en zoldering gekneld.
Ze sliepen er met tweeën op, heeft hij verteld,
en soms, als er een dode was, alleen.
Ik kijk naar binnen. Er is niets voorbij.
Als in een reconstructie van mijn dromen,
zal hij me zien en naar het venster komen
en blijven staan, hier tegenover mij,

zo uitgeput dat ik hem aan wil raken -
mijn hand beroert het glas, maar hij schudt nee.
Zijn ogen worden plotseling gedwee,
er gaat een rilling langs zijn kaken:
hij glimlacht naar me alsof hij moet braken.
Dan rukt een arm in uniform hem mee.

[p. 46]

KZ

Wat nog beweegt, wordt door de wind bewogen.
Een wit lint, god weet waar vandaan,
waait tegen de versperring aan.
Daar raakt het vast, in heftig onvermogen.
Kraaien, op het prikkeldraad gezeten, nijgen
niet eens de spitse kop in argwaan.
De stilte is tot alles ingegaan,
Pompei zou niet dieper kunnen zwijgen.

Of sta ik hier soms niet aan een vulkaan,
die in een ver en woest verleden
de as verspreidde die ik kom vergaren,
zoekend naar resten van bestaan:
een trap, een spoor in uitgesleten treden
waarvan ik meen dat die er eenmaal waren.

Misverstand

De oorlog was voorbij. Mijn moeder zei:
- Die smaak van wittebrood en chocolade!
Maar ergens in een sanatorium ontwaakte hij
uit boze dromen, biddend om genade.
Dat werd ontdekt, want kwam hij met verlof
en toonde ik hem trots mijn rekensommen,
dan lag hij stijf in zijn bed zo alsof
hij dekking zocht voor naderende bommen.

Ik bleef rechtop, hoewel mijn winterjas
opeens veel minder warm en veilig was.
En toen de juffrouw nietsvermoedend mij,
nadat ik hertog Alva had getekend in de klas,
toeriep: - Ach, wat een mooie snor heeft hij,
verzweeg ik dat het die van Adolf Hitler was.

[p. 47]

Mene tekel

Vanuit het donker verderop roept mij het kind
als uit de diepten van een oceaan,
totdat ik bij hem kom en buig om blind
mijn warmte aan zijn lichaam af te staan.
Hij snikt. Ik open de gordijnen wijd, zodat
de maan volrond de kamer zet in clair-obscur,
en raap een schoolbordkrijtje van de mat
waarmee ik hieroglyfen teken op de muur.

a b c d, een vis in golvend water,
een clown, een trein, een zon met stralenrand,
een hoekig paard dat aan een leidsel trekt -
Grotschildering waarbeneden wij later
pas, veel later, zullen inslapen: een hand
naar elkander, de ander in afweer gestrekt.