Maatstaf. Jaargang 21

Mensje van Keulen Fragment

Bron tilde truitjes en ondergoed van de plank, legde ze op het bed en stapelde de kledingstukken opnieuw teneinde vooral niets over het oog te zien. Het blauwe truitje, de drie witte knoopjes in het midden, zat er wel bij en dat had hij gelijk met het eendere, rode exemplaar gekocht. Was hij 't dan toch vergeten? Hij legde de kleren terug, keek op de bodem van de kast, tussen de overhemden en colberts die hij over de kleerhangers had uitgehangen en trok vervolgens de koffer, waarvan hij toch zeker wist dat die op een spiegeltje na leeg moest zijn, onder het bed vandaan.

Zou hij het thuis op zijn kamer in het dressoir hebben laten liggen? Of had hij het misschien laten vallen waarna mevrouw Wiersma tijdens het opruimen van zijn kamer mogelijk gedacht had dat het een stukje vuile was betrof? Had hij het misschien in de winkel al vergeten? Absoluut niet. Hij herinnerde zich hoe hij met in zijn ene hand de twee truitjes, de zak met zijn andere hand fijnkneep tot een prul en deze in de prullenmand wierp. Dan het blauwe maar, zo'n ramp was dat niet. Hij had voldoende verschoning bij zich voor de acht dagen die hem van zijn vacantie nog resteerden.

Besluiteloos keek hij even neer op de bovenzijde van zijn pantalon waarvan hij de tailleband ontknoopt en de ritssluiting reeds gedeeltelijk geopend had zodat de broek een weinig was afgezakt en tegelijkertijd twee opzijhangende flappen een witte driehoek onthulden. Hij besloot slechts zijn bovenlichaam wat

[p. 35]

op te frissen, ritste zijn broek dicht, vouwde het vuile hemd van vandaag op en stopte het in een plastic tas.

Het was een heel gedoe om je van top tot teen aan een wastafel, staande op een kleedje, te wassen terwijl niet te voorkomen was dat het zeil en de zoom van het gordijn bespat raakten. Toch had hij het om de dag met lichte tegenzin gedaan, zich sussend met de gedachte dat dit primitieve comfort nog maar twaalf, nog maar tien dagen zou duren. Hij draaide de warmwaterkraan open die alras een harde, ondoorzichtige, hete straal doorliet en mengde koud water bij. Er was wel een douche maar die lag buiten naast het toilet tegen de keuken gebouwd. Mevrouw Tummers had hem er bij zijn komst, waarschijnlijk uit gewoonte, op gewezen. Want toen hij telefonisch twee weken volledig pension wilde reserveren herinnerde ze zich zijn verblijf vorig jaar al nadat hij alleen nog maar zijn naam (misschien iets te nadrukkelijk?) had genoemd. Ook die keer had hij van de douche geen gebruik gemaakt. Hij was er eenmaal met een handdoek binnengegaan en merkte dat er minstens een dozijn verschillende insecten vertoefde. Bovendien bleek dat de ruimte boven de deur, waardoor de dierentuin vrijelijk in en uit kon kruipen, zo groot was dat men in de tuin wellicht iets van zijn hoofd kon zien. Ten overvloede bedacht hij later, dat een bijziende of aangeschoten pensiongast zich in de deuren zou kunnen vergissen want op een summier bordje na scheelden ze in uiterlijk niets van elkaar.

Kinderstemmen. De zoontjes van mevrouw Tummers. Bron gluurde langs het gordijn en zag ze elkaar achterna rennen. Joelend en springend verdwenen ze tussen de bomen.

Op een been balancerend goot mevrouw Tummers een emmer water leeg over een bloemenperkje. Hollandse vrouwen, dacht Bron, als ze de dertig zijn gepasseerd zwellen ze op van keel tot knieën. Iedere uitverkoop een maatje groter. Alleen hun onderarmen en -benen blij-

[p. 36]

ven slank en daar zijn ze dan - godnogaantoe - trots op. Zijn tantes uit Delft, z'n moeder, mevrouw Wiersma, mevrouw Tummers.

‘Meneer Bron,’ zei mevrouw Tummers verrast toen ze hem op de schommelbank ontdekte.

‘Goedenavond mevrouw.’ Hij sprak de woorden overdreven gearticuleerd uit alsof het er niet twee maar drie waren.

‘En hoe heeft u het vandaag gehad? Naar uw zin?’

‘Ja hoor, dank u. Ik heb een lange wandeling gemaakt langs de Geul. Het was er erg mooi.’

‘Het weer is ook zo aangenaam, meneer Bron.’

‘Ja, erg goed.’

‘Excuseert u mij,’ ze knikte naar de emmer en lachte verontschuldigend. ‘Alles is schoongemaakt en geschild maar ja, er moet natuurlijk nog wat meer gebeuren in de keuken.’ En met een ernstig gezicht: ‘Als u de jongens mocht zien zoudt u dan zo vriendelijk willen zijn ze naar binnen te sturen? Frans moet naar bed.’ Midden in de boogbeweging die hij zijn ogen liet draaien alsof ze iets anders zochten, keek hij haar even aan. ‘Ik zal het in de gaten houden,’ zei hij.

‘Fijn. Tot over 'n uurtje dan maar... u houdt toch wel van appeltaart?’

Hij keek haar na: twee witte kuiten die het trapje naar de keuken opliepen. Vierkantjes in de knieholtes. Even later kwam ze de keuken weer uit. Met de emmer die ze, zo bleek toen ze hem bij de rozen omkipte, met een laagje water had gevuld om op de bodem achtergebleven zand weg te spoelen.

Ze keek om zich heen: ‘Frans... Jacques...,’ en liep achteromkijkend, de emmer voor zich uithoudend, terug. Op het trapje zette ze een hand aan haar mond: ‘Frans... Jacques.’ ‘Zulke blagen,’ zei ze vergoelijkend tegen de vier Belgische heren die na een partijtje voetbal tussen de dépendances ongezond hijgend, zwetend en aangelopen, op de bar aansjokten om van enige pilsen en wittekes bij te komen.

Bron stond op toen de mannen binnen waren, liep naar de schommel en riep: ‘Frahans... Jahacques...’ Hij keek naar het zitplankje, bewoog het via het touw. In de door afzettende en remmende voeten ontstane kuil lagen snoepwikkels, ijsstokjes, een ingetrapt plastic limonadebekertje.

Mevrouw Tummers had de nieuwe pensiongasten zeker aan zijn tafel geplaatst omdat ze dit echtpaar vond misstaan bij dat jonge Haagse stelletje dat mekaar steeds aankeek, aanraakte en, smakeloos, hapjes voerde. De Belgen hadden ook teveel met elkaar te maken, vooral wanneer ze grappen, bestemd voor eigen oren, in een frans vol Waalse snotproppen omzetten. En dat grove mens in de hoek, vast een rijke boer uit de buurt die hier af en toe kwam om te eten, hield mevrouw Tummers tussen de gangen door voor zichzelf gereserveerd. Ze spraken met elkaar in hetzelfde Limburgse dialect en leken veel plezier te hebben.

Met een ‘Gutenabend’ was het echtpaar tegenover hem komen zitten. Hij nam zich voor geen duits te spreken. Die mensen moesten, luttele kilometers van de grens verwijderd, minstens weten hoe het hier behoorde te worden uitgesproken. ‘Eet smakelijk,’ zei hij bij het opdienen van de soep zonder ze aan te zien. Als ze iets wilden weten moesten ze het maar vragen. Maar liever niet. Daar kwam hij hier niet voor. De vrouw schraapte de laatste restjes van de soep, afgekoeld en tot strepen gestold, van haar bord. De hand van de man kroop op als een bos worteltjes en kwam plotseling op hem af. ‘Bitte.’ Hij wilde zich voorstellen, ging staan. Ook zijn vrouw ging omhoog van haar stoel. Herr und Frau Schiller. Wat moest hij nou zeggen? Mensen. Praten. Nee, daar zat hij hier niet voor.

‘Mmmm,’ was het eerste dat hij weer van ze hoorde. ‘Fisch.’

Hij zag Jacques' handen de schalen neerzetten en zei: ‘Een fles wijn voor deze tafel. Dank je.’ Het echtpaar protesteerde: ‘Dat was toch werkelijk teveel, ze konden best water drinken’ en bedankte hem uitbundig voor deze aardige geste.

Na het toasten en de eerste slok brak de Duit-

[p. 37]

ser los: ‘Ich bin top-manager.’

En Bron at en knikte onder het luisteren naar de man zijn werkzaamheden, namen van steden, producten, Afrikaanse landen, sommen geld (dat is dus in guldens...)

‘Mooi zo, mooi zo,’ zei Bron wanneer de man uitkauwde. Aanvankelijk ondersteunde de vrouw het betoog maar bij het noemen van collega's en concurrenten die over de grens veilig genoemd konden worden maar haar als te indiscreet of te vervelend voorkwamen, draaide zij zich af en keek ongeïnteresseerd naar de Belgen die meer dronken dan aten. Toen Jacques het nagerecht opdiende legde Bron zijn hand op de jongen zijn arm. ‘Neem jij dat stuk staart van mij hè.’

Het kind weigerde. Dat hoorde bij het diner. Inclusief.

‘Ik hoef niet, neem jij 't maar hè.’

‘Ik hoef ook niet meneer.’

‘Welwaar, jij vindt dat lekker. Toenou.’

‘Ik heb al gehad meneer.’

‘Het is toch lekker? Vooruit joh.’

Onwillig schoof de jongen het stuk taart terug op de schaal en liep naar de keuken.

Zonder dank u, zonder... Bron voelde zijn hart tekeer gaan, de harde zitting onder zijn derrière, zijn grote handen die machteloos aan het fijne linnen onder de tafelrand wriemelden... zonder dankuwel meneer Bron. Hij zou er niet lekker en dankbaar, denkend aan hem, van smullen. Het ging in de vuilnisbak of naar een ander, die boer in de hoek misschien die wel twee punten lustte.

‘We hebben een hond.’

‘Een...’ De vrouw dacht na, mompelde overeenkomende geluiden. ‘Nou ja, een hushpuppie. Jachthond. Die gaat altijd mee waar we ook naartoe gaan.’

Heer Schiller ging de hond halen. De vrouw informeerde Bron over de leeftijd en afkomst van het beest, en hoe - zo aanhankelijk als een kind - ie wel was.

Kort aan de lijn gehouden voerde de Duitser de hond naar Brons tafel.

‘Die lieve oude Victor.’

‘Victor van victory,’ zei de Duitser.

‘Ja,’ zei de vrouw die het Bron al had uitgelegd. ‘Engelse voorouders. Victory. Churchill.’

‘Je mag pas zitten als ik zitten zeg,’ zei de Duitser en trok de hond aan zijn achterlijf omhoog. Hij plukte een stukje deeg van de taartpunt van zijn vrouw. ‘Wie spricht der Hund?’ De hond jankte. Zijn baasjes keken vertederd.

‘Je moet toch blaffen,’ zei de vrouw.

‘Hij kan het ook in het Hollands,’ zei de man en tastte nogmaals naar het stuk taart.

‘Ja, hahaha.’ Bron stond op, aaide de hond vluchtig over de kop en zei: ‘Bis morgen. Gutenacht.’

Hij wist precies hoe het paadje naar zijn kamer in het huisje dat uit twee kamers bestond, liep. Nummer acht, eigen ingang. Nummer negen was van een van de Belgen, die nooit zijn gordijntjes toedeed alsof hij van de zon wakker wou worden terwijl hij nooit voor negen uur naar buiten kwam.

Kwart over negen, de zon was amper onder. De wijn hing hem in de benen. Hij liet zijn broek zakken, drapeerde hem zonder op de vouwen te letten over de stoel en kroop in bed. Op vacantie geen pyjama. Morgen zou hij zich verder wassen. Alles schoonmaken. Gutmachen. Die rotduitsers. Jacques had 'n hekel aan 'm, wilde zijn taart niet.

‘Mama, een fles wijn voor deze tafel!’ Jawel, hij kreeg de baard in zijn keel. Binnenkort zou zijn borst breder worden, zijn fijne handjes die zonder trillen glazen volschonken, zijn ideeën, wensen, alles zou anders worden. Dat zachte gezicht, hoe lang nog, hoe lang? En dat tengere lijfje dat nu nog zo zelfverzekerd en blij om te mogen helpen, servies ronddroeg.

Bron trok het dek wat vaster om zich heen. Geborgenheid is stevig ingestopt in slaap vallen.

Uit dat lijfje (hoe had hij er zelf op die leeftijd niet naar verlangd, gesnakt?) zou haar gaan groeien. O zo vreselijk vreselijk jammer.