Maatstaf. Jaargang 16

[p. 316]

leo vroman
gun week

Op maandag, 3 Juni, laat in de ochtend, op het lab, de zon scheen gelook ik, bracht een dame mijn post binnen: twee verzoeken om overdrukjes van een artikel, en een gedrukte gele kaart met lelijk versierd randje. De tekst was: ‘SPECIAL GIFT SUBSCRIPTION A friend, knowing of your interest in shooting and gun collecting, has made it possible for you to receive a gift subscription to Gun Week, the weekly newspaper of the fire arms field. We also want to welcome you to the ranks of our thousands of subscribers and will be pleased to have your comments on the newspaper...’

Op dinsdag, 4 Juni, laat in de ochtend, op het lab, bracht dezelfde dame mijn post binnen: een verzoek om een overdrukje, een reklameboekje over centrifuges, en een nogal klein dik krantje met rood opschrift: Gun Week. De datum van het nummer was June 7, 1968.

Ik vroeg mij, en enige vrienden, af wie zo gek was geweest of zo geestig om mijn naam aan die kerels op te geven, en legde het krantje op de werkbank naast het 37 graden waterbad. Deze dag waren de verkiezingen in Californië, maar vanwege het tijdverschil zouden de resultaten pas vroeg in de volgende morgen bekend worden. Kennedy of McCarthy? We vonden ze eigenlijk allebei wel goed, maar ik was toch het meest aan Kennedy gehecht, en bang dat hij het op zou geven als hij ditmaal verloor.

Op woensdagochtend, 5 juni, om tien voor zes, zette ik dus heel zachjes vast onze kleine radio naast mijn bed aan. Er was nog steeds geen nieuws van het hospitaal, zei de man, met een hoop verward gepraat achter zich, daarna verdronk hij even in gekraak, dat werd afgebroken door ineens een heel duidelijke kerel, die

[p. 317]

geloof ik zoiets zei als ‘In ieder geval leeft hij nog’. Er gingen minstens twee minuten zo voorbij zonder advertenties, dus was er wel iets ernstigs aan de hand. Tineke, ach ach en we hadden al zelf iemand in Holland dood en Peggy hier zo lang ziek, het is werkelijk te veel. Op het werk luisterde ik voornamelijk naar allerlei radioos of keek naar buiten, het was afschuwelijk mooi weer, en alles zo groen van de overdonderende regen een week geleden. Toen keek ik ook maar eens in de Gun Week. Buitenop: een stuk over de komende wet tegen zomaar kopen van geweren en zo. Volgende pagina: verslagen van schietwedstrijden en advertenties: ‘End Recoil Fear with Pneumatic Flinch-X... eliminates flinching’. ‘Bayonet Special of the Month’. ‘AMMO shipped FREE To Our Customers!’ In de rechter bovenhoek van pagina vier een met vette lijnen geschetst plaatje van een stapel papier waarin artikelen moeten lijken ingeplakt te zijn, en waar twee handen een nieuw stukje bijplakken. Het stukje is de nieuwe en nog niet officiële wet die de verkoop van wapens moeilijker probeert te maken. Boven de ene hand bungelt een etiket: ‘Sen. Bob Kennedy’ en onder de andere ook eentje: ‘Sen. Ted Kennedy’. Ik deed het krantje weer dicht, liep even wat heen en weer en toen naar iemand's radio. Ik mocht hem aanzetten. ‘Haling en hartslag zijn nog steeds normaal; het is mogelijk dat de kogel wel stukjes been heeft meegesleurd de middenhersenen in maar geen uitgebreide schade veroorzaakte.’ Bovenin de schedel, dacht ik, het midden, was dat geheugen, of herkenning van voorwerpen, of bewegingen? Maar zijn handen hadden toch bewogen om die rozenkrans vast te houden. Misschien is het wel een geheugenplek en schieten hem met het gescharrel van pincetten tegen de splintertjes wel allerlei leuke dingen van vroeger te binnen, of iets heel nieuws, en wordt hij wijzer dan ooit wakker, of wijzer dan ooit nooit meer wakker, en slaapt hij nog jaren door met een volmaakte oplossing voor dit land in zijn traag verouderend hoofd gesloten. Toen ging ik maar achter mijn schrijfmachine zitten en op een vel officieel papier, met doorslag, tijpte ik mijn opinie naar Gun Week. Donderdagochtend weer vroeg de radio aan in bed: soedah. Gedurende lunch in lunchroom ruzie met een eigenaardige

[p. 318]

dokter die tegen de wapenbeperking is, ook tegen de vrede in Vietnam trouwens. Heeft zelf twintig wapens thuis; ook een paar sabels. Het gaat juist om de ongeregistreerde machinegeweren en mortieren schreeuwde hij, en wie hebben die? Wie?, vroeg ik benauwd. De negers natuurlijk, wees hij er gelukkig niet bij. Waar zijn hun fabrieken dan?, trachtte ik nog te lachen. Fabrieken, beschuldigde hij mij, ze worden uit Rood China binnengesmokkeld.

Die avond, Geri zat krom en betraand, Peggy toch al wasbleek, nog akeliger, en ach Tineke. Op televisie een stukje film van een stel verslaggevers die gewoon hier in de stad enige winkels binnenliepen, een geweldige kist vol geweren kochten, een bazooka en nog heel wat meer. Handgranaten, zonder lading, maar makkelijk te vullen. Soms gingen ze midden op straat even stilstaan, maakten een doos even open, ja hoor ze zaten er duidelijk in, prachtwapens, het was vol op straat en de mensen keken nergens naar.

Nu is het al zaterdag, zo zonnig, overal gestreept warm licht door de jaloezieën heen de koele kamers in, en het is al avond. Ik heb soms zo genoeg van leven en dood, alle radio- en televisiestations hebben alles al gezegd: waar gaat dit land heen, het is dit land niet, wat moeten we doen, waarom doen we niet iets anders, ik schei er maar mee uit, de hond moet geloof ik naar buiten.

Brooklyn, 8 juni 1968