Maatstaf. Jaargang 16

[p. 276]

a. roland holst
[gedichten]

vuur in sneeuw
1

't Werd vroeg al donker. In de sneeuw
stookten kindren van wat dor hout
een vuurtje: blij klonk hun geschreeuw.

Hoog aan een raam stond, moe en oud,
een man; hij hoorde het, hij zag
diep onder hem dat kleine feest:
het vuur sloeg uit de sneeuw - zo had
een leven her zijn hart op slag
weer en, weer hoopvol vuur gevat -
Dat was geweest, voorgoed geweest;
hij telde niet meer mee.

En toch

- de kinderen buiten horend - schoot
een warm brok in zijn keel, en vloog
het bloed weer in hem om. Geen nood:
zijn ouderdom had zich vergist,
zijn eigen dood was om het even,
het vuur sloeg uit de sneeuw, hij wist
opeens de zin weer van het leven:
overal eeuwig, nergens oud. -

[p. 277]

vuur in sneeuw
2

Hoe was het toen hij werd geboren?
Het vuur sloeg uit de sneeuw, de geest
uit de koude des doods.

Tevoren

was er eeuwenlang niets geweest
dat ooit vooruitwees naar dit wonder.
Onlangs kwam hij er aan - hij scheen
wel neergestreken, en verdween
wie weet waarheen, en bijna zonder
het zand te raken ging hij mij
voorbij en zag mij niet.

Oud zand

bleef over waar ik, moe oud man,
de man nakeek die ik zou zijn
geweest als ik niet had gefaald.

Maar het komt voor dat het begin
zich eeuwen later weer herhaalt
- ergens op straat of waar ook - in
een simpel voorval: sprokkelhout
dat in de sneeuw vlamt waar de jeugd
een vuurtje stookt als het al koud
en donker wordt.

Het blij geschreeuw

weet van geen nacht, en niets weerhoudt
het kinderspel met vuur en sneeuw.

[p. 278]

een vrouw

Wat bleek zij aan den dwaas die voor haar viel,
en nu voorgoed verloren is? - Geen ziel,
zeker geen ziel, maar wel - en even zeker -
een spleet, en door die spleet een snel reptiel.

[p. 279]

versmaad

Hem haten? haast wou hij dat wel -
maar dat, verveeld, zij hem geringschat,
kwelt hem, en meest nog dat zij kwelt
en het niet weet - dat werd het ding dat
tot in zijn laf hart hem vernedert.

In de straat die zij neemt naar huis
wacht hij; als zij er aankomt, bedelt
zijn blik, vergeefs -

straks is zij thuis.

Wat doet een muis
op straat, waar geen muis meetelt -

[p. 280]

een afscheid?

Vroeg zag hij de zon opgaan, en wist niet
dat hij het nooit meer zien zou.

Is een afscheid

dat niet genomen wordt, een afscheid? Ziet
die zon een dode levend langs de berken
gaan van de laan die naar het open graf leidt?

Om de bocht wacht het onder koude zerken
die er zo lang al heersen, in de nevel
of in een stille regen, en de wind
gaat, doelloos onderweg naar ander leven,
erover heen -

een afscheid? hij aanschouwt

de berken, en merkt niet een tenger kind
dat naast hem kwam en niet weet dat hij oud
is en onzeker. Het wil met hem spelen.

Waarom een afscheid? onvoorzien begint
het alom weer te leven of er nooit
een einde dreigde en om de bocht der berken
bloeien de windekelken, ijle tooi
om 't open graf heen, tussen de grafzerken
ademt het zachte gras en daar voorbij
ligt overal de heldere oeverzij
van 't water dat aan de wereld voorafging.

[p. 281]

 

‘Laten wij daar gaan spelen’ en het kind

 

rent er al heen -

 

een afscheid? nam de wind

 

ooit afscheid? ‘Als het nu nog van mij afhing,

 

ik zou niet anders wensen’ prevelt hij,

 

en aan die oever legt hij zich nu neer,

 

gelukkig en doodmoe.

 

Enkele schapen

 

staan er niet ver, maar blaten er niet meer.

 

Het weggerende kind komt nu toch weer

 

naar hem terug en buigt zich over hem.

 

 

 

Wat hij het laatst hoort is die kinderstem:

 

‘te moe om nog te spelen? ga maar slapen’.