Lust en Gratie. Jaargang 17

[p. 164]

Saskia Wieringa
De dame met de hibiscus

‘Dé, ik denk dat we Tommy maar eens een beetje moeten opvrolijken,’ zei Laras. Ze wenkte een bediende om haar te vragen de mango's die Tommy had meegebracht schoon te maken. ‘Hmm, ze zien er mooi uit.’ Ze bracht er eentje naar haar neus. ‘En ze ruiken ook goed, kijk,’ ze pulkte met haar nagel een piepklein stukje van de schil los, ‘mooi donkergeel van binnen.’ Tommy lachte verlegen, tevreden. Laras keurde altijd het fruit dat ze meebracht en leverde ongenadige kritiek als het niet perfect was. ‘Hier, die mangistan, kijk nou toch. Reken maar dat ze verrot zijn van binnen. En een onrijpe durian. Dat zal nog wel even duren voor we daar een hapje van kunnen nemen. Wat heb je ervoor betaald?’ Het was altijd te veel, zelfs als Tommy een paar honderd roepia van de prijs af loog. Laras snoof. ‘Zo'n witte als jij kunnen ze ook van alles wijsmaken.’

Maar nu keek Laras Tommy vrolijk aan en tikte haar op haar hand. ‘Je ziet er bleek en verschrikt uit. Wat is er?’ Tommy schudde haar hoofd. ‘Niets. Misschien wat te lang gelezen in het archief.’ Ze had nog steeds een benauwd gevoel in haar borst en kon niets zeggen. Ze slikte en probeerde Laras en Dédé zo opgewekt mogelijk aan te kijken.

Buiten op straat klonk de schelle roep van de satéverkoper. ‘Té. Té.’ Dédé liep naar het hek en bestelde drie porties. De man wakkerde zijn houtskoolvuurtje aan, doopte drie bundeltjes van tien stokjes in een saus en legde ze op het rooster. Ze keken toe hoe hij ze behendig draaide tot ze precies goed waren. Hij wikkelde iedere portie in een bananenblad, deed er wat pindasaus over, prikte het dicht met een bamboeprikker. De satéverkoper kwam iedere middag rond deze tijd langs. De verkopers van petjel, bakso en bami hadden ook hun vaste tijd. Dit kalme ritme ging altijd door, zoals het maagdarmkanaal peristaltische bewegingen blijft maken, ook al worden enkele ledematen van het lichaam dat bij dit verteringsmechanisme behoort geamputeerd. Honderdduizenden werden vermorzeld in de wrede

[p. 165]

dans waarin generaal Suharto zijn macht vestigde, dacht Tommy. Als een dolgedanste Shiva vertrapte hij alles onder zijn moordende voeten. Maar de boeren bleven ploegen, de boerinnen plantten de zaailingen en in de steden deden de verkopers van etenswaren hun rondes, ieder met zijn eigen herkenbare gong, fluit of roep. En toen de rivieren de lijken naar zee hadden afgevoerd, de krokodillen en haaien met volgevreten buiken traag hun rondjes zwommen en de vette maden niets meer te maken hadden in de massagraven, werd de oogst alweer gedorst.

Tommy reeg met haar tanden het laatste stukje saté van haar stokje. Ze dronk een slok van de stroop die de bediende samen met een schotel mangostukjes voor hen had neergezet. Het terras waar ze zaten stond vol potten met varens. Aan de rand van de overkapping hingen tientallen orchideeën. Vlak bij haar hoofd boog zich een takje kleine gele bloemen naar voren. Haar blik werd het kelkje ingezogen dat obsceen openstond.

Het was gaan waaien. De regenbui zou binnen een paar minuten losbarsten. Laras liep naar de hibiscusheg die voor de tuinmuur stond. Ze koos zorgvuldig drie mooie rode bloemen uit. Neuriënd en heupwiegend liep ze het terras weer op. Ze stak een bloem achter het oor van Dédé en blies een kusje over haar wang. ‘Zo, schoonheid, nu ben je ook een Dame met de Hibiscus. Hoewel - meestal moet je haar koppige, wanhopige minnaar spelen.’ Ze trok Tommy aan een hand omhoog. ‘Hier, steek jij deze in je haar.’ Zelf deed ze de derde bloem in haar wrong. Ze draaide zich om en nam Tommy en Dédé ieder aan een hand mee door de enorme hal, haar slaapkamer in.

Ze liet zich op haar bed ploffen. ‘Zo, hoe zullen we het vandaag spelen?’ Ze keek vragend naar Tommy, die zich pas onlangs bij haar theatergezelschap had aangesloten.

De slaapkamer van Laras was het enige mooie vertrek in het protserige huis. Haar echtgenoot was kolonel en verantwoordelijk voor de brandstofvoorziening van zijn divisie. Het was een van de meest begeerde baantjes binnen het leger. Van de commissies die de olieleveranciers hem betaalden had hij een enorme villa laten bouwen, met

[p. 166]

gotische ramen, Louis xvi-balkons, Moorse terrassen en Venetiaanse blinden. De vloer in de hal was van roze marmer, er hingen lange geborduurde gordijnen met rode, groene en zachtgele motieven langs de ramen. In het midden zweefde een reusachtige kristallen kroonluchter. Laras had de vloer van haar kamer belegd met matten waardoor de hele ruimte naar rivieroever rook. Haar sprei was met rode en gele Chinese motieven gebatikt. Haar bed en kast waren van mahoniehout en versierd met eenvoudig snijwerk.

Dédé liep naar de twee grote ramen die op het terras uitkeken. Het plensde en het water spatte naar binnen. Ze sloot de blinden, ademde langzaam en diep de frisse regengeur in en deed de ramen op een haakje. Ze draaide zich om en keek haar minnares aan. Laras lag naar haar te kijken, in een houding die haar volle borsten en rijke heupen goed uit deed komen.

Zij schreef de scenario's en regisseerde hun middagspelen. Dat waren meestal liefdesdrama's, waarin ze zelf de romantische heldin speelde. Sinds ze op haar elfde jaar haar eerste Garbo-film zag, oefende ze op de sluimerende hartstocht achter een onderkoelde blik. Ze had prachtige lange wimpers, maar haar donkere ogen konden nooit hun felheid verbergen, al had ze haar oogleden bijna helemaal dicht. Bovendien speelde er altijd een licht ironisch lachje om haar lippen, want ze had een groot plezier in de drakerige stukken die ze produceerde.

Dédé was inmiddels in de rol die de hibiscus van haar eiste. Een tedere balkonscène, waar Tommy vanuit een hoek van de kamer gefascineerd naar keek. Ze had haar bovenlichaam iets naar voren gebogen; ze stond klaar om haar rol met Laras te mogen spelen.

‘Liefste, je weet hoe erg ik het vind je ook maar een ogenblik hier alleen te laten. Maar mijn vader verwacht me in zijn hotel. Hij wil belangrijke familiezaken met me bespreken. Ik kan zijn vertrouwen niet beschamen. Ik draag de geur van je lijf en je liefde in me mee. De gouden gloed van je heerlijke lichaam staat in mijn ogen gebrand.’ Laras zuchtte en smachtte, haar wimpers fladderden, haar hibiscus

[p. 167]

raakte een beetje verfrommeld. Dédé boog zich voorover en kuste Laras hartstochtelijk. Tederder dan de vorige keer dat ze deze scène speelden, kwam het Tommy voor. Ze zat er meteen helemaal in, net zoals ze zich vroeger van de oorlogszuchtige wereld van haar opa afwendde en zich verstopte in een spannend boek. Haar benauwdheid was weggeglipt. Een nieuwe spanning had zich in haar maag genesteld.

Ze maakte een paar grote stappen voor ze zich naar het bed toedraaide. ‘Pom, pompom pompom. Woont hier misschien een mevrouw Marguerite?’ Tommy speelde graag de rol van de vader van Armand. Zijn zoon had een verhouding met de courtisane Marguerite, waardoor het aanstaande huwelijk van zijn dochter in gevaar kwam. Om de familieer te redden kwam hij haar smeken de relatie met zijn zoon te verbreken. Hij werd heen en weer getrokken tussen zijn in beton gegoten fatsoen en het verlangen naar de geneugtes die, zo stelde hij zich voortdurend voor, zijn zoon in de armen van deze vrouw smaakte. Vandaag barstte zijn burgerlijke pantser bijna. Laras had haar ogen half dicht, haar tepels waren hard en duidelijk zichtbaar onder haar strakke jurk. Tommy verlangde al naar de laatste scène die ze speelden, als Armand zijn geliefde net voor ze sterft in bed aantreft en ze elkaar nog één keer hun liefde betonen. Dan was Tommy weer vader en arts tegelijk, en kon ze druk rondlopen en weeklagen.

Als ze vroeger een boek las, speelde ze ook de hele dag de rol van de hoofdpersoon. Opa en zij konden zich daar prima in vinden, want de avonturen van de drie musketiers die zij graag naspeelde, verschilden niet zoveel van zijn oorlogsfantasieeën. Na zijn dood woonde ze bij tante Femke en had ze niemand meer om degengevechten mee te oefenen. Ze observeerde wel gefascineerd de liefdesperikelen van haar klasgenoten. Omdat ze altijd luisterde en zich met niemand bemoeide, kwamen ze haar om de beurt hun verlangens vertellen. 's Avonds in bed verzon ze dan een happy end.

‘Adieu, onmogelijke droom te mogen leven aan de zijde van mijn geliefde. Ik betreur het wrede lot dat hem uit mijn armen rukte...’ Laras genoot van deze scène. Dramatisch sterven ging haar beter af dan

[p. 168]

koel en hooghartig rondwandelen. Haar arts zat naast haar op het bed en beklopte gewichtig haar borst, terwijl Marguerite, achterover gelegen, haar sterfscène rekte.

‘Ach kon ik maar sterven met zijn kus op mijn lippen...’ Ineens stoof Armand de slaapkamer binnen, de sukkel had het complot van zijn vader eindelijk doorzien. ‘Ach mijn zoon, kun je me vergeven?’ kreunde Tommy, terwijl Armand zijn vader volledig negeerde en Marguerite stamelend in zijn armen nam. ‘Liefste, hoe kon ik aan je trouw twijfelen? Nu ik je terugzie in je doodse pracht, je blik omfloerst, bleek onder je bronzen huid en je lippen krachteloos, overweldigt mij de herinnering aan de nachten die ik in je armen doorbracht. Laat me nog eenmaal voor je knielen en mijn liefde bewijzen in de schoot waarin ik zo vaak rustte na de opperste extase van onze liefde. Pas in de dood zullen we samen zijn en ons geluk kunnen vinden.’ Dédé was vanmiddag niet bijzonder tekstvast, stelde Tommy vast, terwijl ze met grote interesse hun verrichtingen volgde.

Armand knielde en snikte, terwijl hij zijn hoofd op de boezem van Marguerite legde. Hij vervolgde, zijn stem enigszins gesmoord omdat zijn mond op Marguerites linkerborst drukte: ‘In de droom van mijn dood zal onze liefdesband voor eeuwig blijven. Het lichaam sterft, maar mijn ziel die onze liefde bevat zal altijd met de jouwe versmolten blijven.’

Laras, waakzaam nu, tikte Dédé op haar hoofd. ‘Houd op! Je bent Tristan niet! Dat speelden we gisteren. Je zit in het verkeerde verhaal. Jij leeft immers gewoon je losbandige leven door!’ Marguerite vervolgde, zachter: ‘Ik hoop dat je de lippen van jouw Dame met de Hibiscus kust als je in extase terneerligt bij je volgende minnares, zodat ik je in al je liefdesnachten kan volgen.’ Ze richtte zich kwijnend op voor de afscheidsscène. ‘Heb me lief in al je dromen, heb me lief in het duister van de nacht, heb me lief als wat je had en hebt verloren, als zon en maan ineen, als sterrenpracht.’ Ze zong met haar hoge Javaanse zangstem in het oor van Armand en zeeg neer op het bed, waar Armand zich tegen haar aan vlijde en alvast de rits van haar jurk openmaakte.

[p. 169]

Tommy voelde het bonzen tussen haar benen. Ze wilde de uitbarsting voor zijn en glipte de deur uit naar het kamertje waar zij 's middags altijd sliep. Ze rukte haar bovenkleren uit, viel op het smalle bed en trok het rolkussen tussen haar benen. Ze drukte zich ertegenaan en liet het gloeiende gevoel weer omhoogkomen. Langzaam stuurde ze het rond, bouwde de spanning op tot het hele gebied zacht, zwaar klopte. Toen liet ze het met een zucht ontsnappen. Een gevoel van welbehagen stroomde door haar aderen tot aan haar tenen. Ze klemde het rolkussen nog dichter tegen zich aan. Dutch wife, heerlijk Dutch wife, dacht ze vaag voor ze in slaap viel.