Lust en Gratie. Jaargang 16

[p. 79]

Portfolio Jacqueline Lamme

Ze had er niet eerder bij stilgestaan: terwijl beeldend kunstenaar Jacqueline Lamme roddel tot kunst verhief, kwam ze in dezelfde roddelwereld terecht waaruit ze putte.

Jacqueline Lamme (1964) begon na haar opleiding aan de Amsterdamse Academie voor Beeldende Vorming en de Gerrit Rietveld Academie met het schilderen van lyrisch-abstracte landschappen, waar langzaam souvenirs een plek in vonden, zoals molentjes, tulpen, koddige boertjes en boerinnetjes. Ze zette een steeds zakelijker wordende schilderstijl met een uiterst precieze, bijna fotografische uitvoering tegenover deze luchtig ogende onderwerpen, waar ook jeugdsentimentele speelgoedbeesten deel van gingen uitmaken. De hyperrealistische weergave van deze komisch-kitscherige onderwerpen verhoogt het paradoxale en tragische van haar schilderijen. In haar kunst speelt Lamme met de vraag of het clichébeeld heeft afgedaan, of dat er nog enige zeggingskracht in verscholen ligt. Een van de meest opmerkelijke ‘clichébeelden’ in Lammes werk is onze kroonprins Willem-Alexander. Ze schilderde hem in Superman-tenue boven een tulpenveld, herschiep het sprookje van Sneeuwwitje met de kroonprins in de hoofdrol en situeerde zichzelf in bruidsjurk naast de aanstaande koning. De opmerkelijke trouwerij verbloemde haar eigen situatie en legde die tevens open en bloot. Lamme kon maar niet ‘aan de man’ komen, knipoogde naar haar koningsgezinde moeder en was ‘besmet’ door haar demente oma die met veel plezier Privé las (en dus de hele familie met haar). Logischerwijs was het een toppunt van symboliek en kitcherigheid om zichzelf naast de beroddelde kroonprins te zetten. Bovendien sloot de ‘pretentieloze smaak van het volk’ die in de roddelbladen wordt weergegeven, perfect aan bij haar zoektocht naar de zeggingskracht van het clichébeeld. Voor haar schilderijen kocht Lamme menig boulevardblad. Ironisch genoeg duurde het niet lang eer zijzelf met haar werk in die bladen terechtkwam, soms met een wel heel opgeklopt verhaal. Zo werd ze in Panorama ‘de Diekstra van de kunst’ genoemd omdat een fotograaf van het blad een afbeelding van zijn foto in haar schilderij meende te herkennen. Story liet Walt Disney aan het woord, die meende dat het imago van Sneeuwwitje en

[p. 80]

Le manage d'amour / olieverf op doek 11,5 x 12,5 cm / courtesy Torch Gallery

[p. 81]

dat van de kroonprins zwaar te lijden hadden onder Lammes schilderijen. Maar er waren ook positievere geluiden, zoals in Nieuwe Revu, waar men liefdevol schreef over het feit dat de kunstenaar iets had gedaan waarvan de redactie niet durfde te dromen. Het artikel eindigde vervolgens met de mededeling: ‘en daarom houden wij van Jacqueline Lamme.’

Lamme is er inmiddels aan gewend dat er eigenaardige verhalen over haar worden geschreven. Als ze een interview terugleest, staat er zelden wat ze bedoelde. Maar ze kan er wel om lachen. De verhalen uit de roddelbladen zijn nu deel van de schilderijen, ze horen erbij. Net als het verhaal dat iemand de plaquette van Lamme kocht waarop in een ballon boven de prins staat: ‘I think I am the prince of your dreams.’ Het schilderij werd aan de prins zelf gegeven, hij schijnt gelachen te hebben en zou de gipsschildering hebben opgehangen.

De afbeeldingen in dit nummer zijn onderdeel van een reeks van dertien gipsschilderijen die onder andere op de KunstRai hebben gehangen, waar - als we de verhalen moeten geloven - Beatrix even heeft overwogen er een te kopen.

Fleur Speet