Lust en Gratie. Jaargang 16

[p. 113]

Lisa de Rooy
De aderen van het land

Er zijn hier veel rivieren. In een daarvan kun je liggen. Aan de oever. Aangespoeld. Je benen half in het water. Je huid verkleurd. Je haren geplakt. Ogen open. Levenloos. Nee.

Misschien. Ben je ontsnapt. Op geluk weggekomen. In een gewonnen ogenblik. Weggeslopen. Met het hart in de keel. Misschien zoek je mij. Zoals ik jou zoek.

Ik moet de rivieren langslopen. Het land doorkruisen. Van boom tot boom. Van rots naar rots. Speurend tussen de stenen. Naar een teken. Een bewijs. Een stuk stof. Blauwe ruit. Van je blouse. Zwarte werkschoen. Gerafelde veter. Een sok. Een hemd. Met in de rand je naam. Jouw naam in mijn handschrift. Blijven zoeken. In de regen. Misschien.

Ze komen aan mijn deur. Zomaar aan mijn deur. Ze delen mij mee dat. Ik moet maar aannemen dat. Het is hoogstwaarschijnlijk dat. Hopen heeft geen zin meer. Ik moet accepteren dat. Wat. Wat zeggen ze. Zomaar. Mijn handen druipen. Ik kijk in twee gezichten. Naar twee monden waaruit dezelfde woorden komen. Wie zijn zij. Hoe durven zij. Te gissen dat. Aan te nemen dat. Mede te delen dat. Te oordelen over jouw leven. Jouw dood. Zomaar. Op een ochtend aan mijn deur. Ze knikken met hun hoofden. Om hun woorden kracht bij te zetten. Om mij van hun woorden te overtuigen.

Niemand kan mij overtuigen. Niemand. Ik neem geen genoegen. Met veronderstellingen. Met gissingen. Nooit. Stel dat. Stel dat je. Er bestaan verhalen. Ik hoorde van iemand. Die het gelukt is. Die zich dood hield. Maar het niet was. Dat heb ik gehoord. Zo'n verhaal. Die man kwam thuis. Stond op een dag voor de deur. Zomaar. Niemand verwachtte hem. Zijn vrouw niet. Zijn kinderen niet. Opeens stond hij daar. Dat verhaal heb ik gehoord. Stel dat jij. Dat blijf ik denken. Ik moet de rivieren aflopen. Ze allemaal aflopen. Blijven zoeken. Tussen de stenen. Tussen de rotsen. In de regen.

Soms sta ik stil. Ik doe mijn ogen dicht. Mijn hoofd achterover. Ik

[p. 114]

luister. Stel dat je me roept. Mijn naam. Roep je mij. Ik hoor ruisende bomen. Kabbelend water. Vogelgekwetter. Ik schreeuw. Vertel me. Stenen. Struiken. Bomen. Water. Hebben jullie hem zien langskomen. Voortgeduwd. Voortgeschopt. Voortgeslagen. Struikelde hij. Viel hij. Krabbelde hij weer op. Bloedde hij. Huilde hij. Schreeuwde hij. Riep hij mij. Vertel het me.

Bladeren draaien weg in de wind. De takken buigen onder het gewicht van regendruppels. Besmuikt. De rivier doet alsof. Alsof het kabbelen haar goed afgaat. De stille stenen hebben geen gezicht. Als ze konden blozen. Als ze konden blozen.

De buren zwijgen. De kruidenier aan de overkant van de straat. De oude man in de schaduw van zijn huis. De vrouw van twee huizen verder op haar stoep. De bezem in haar hand. Kind aan haar rokken. De mensen in onze straat. Ik ren van de een naar de ander. Waar is hij. Wie nam hem mee. Hoe lang is hij weg. Ik ging water halen. Even maar. Hoe lang. Tien minuten. Een kwartier. Hij zat aan tafel toen ik wegging. Hebben jullie dan niets gezien. Hebben jullie dan niets gehoord.

Ze draaien weg. Buigen om iets op te rapen. Iets wat er niet is. Besmuikte ogen. Ze doen alsof. Alsof ze niets gezien hebben. Niets gehoord hebben. Ze zwijgen met blozende wangen. Ze lopen hun huis in. Doen de deur dicht.

Medeplichtigen. Schuldigen. Ooit goed voor een burenpraatje. Niets aan de hand. Kopje koffie. Suiker lenen. Stoepje vegen. Altijd even zwaaien. Een vriendelijk woord. Heeft u mijn poes gezien. Wil het kind een snoepje. Hoe is het met uw vader. Ach. Nee toch. Ja. Het beste maar weer. Een goede buur. Op een dag bestempeld. Vijand. Van hogerhand.

We hebben het toch goed. Hebben we het niet goed. Wij samen. Al zo lang samen. In ons huis. In onze straat. In ons dorp. Daarbuiten ligt de wereld. Wat hebben we ermee te maken. We hebben het toch goed. Een paar spaarcentjes. Iets achter de hand. Appeltje voor de dorst. Niets te klagen. Tuintje voor. Tuintje achter. Wasgoed in het

[p. 115]

zonnetje. Boenwas op de meubels. Aardappels in de pan. Geuren van het huis. Ons huis. Wat heb ik voor je gezorgd. Mijn leven lang. Je vieze werkbroeken gewassen. De gaten erin dichtgenaaid. Je overhemden gestreken. Iedere zondagavond. Jij dut in je stoel bij het raam. Ik schenk je koffie. Voor het slapen gaan twee borreltjes. Ik maak je bed op. Ik poets je schoenen. Ik kook je eten. Iedere dag. Vijfendertig jaar lang. Iedere handeling met liefde. Geen klacht over mijn lippen. Liefde. Slechts liefde. Moet ik accepteren dat. Aannemen dat. Dat jouw lichaam zomaar ergens ligt. Dood of levend. Zomaar. Aan de oever van een rivier. Langs de kant van een weg.

Ik blijf zoeken. Tegen de stroom in. Door de regen die maar niet ophoudt. Hoe lang loop ik al. Mijn huid en haren nat. Dagen. Weken. Honger. Niet aan denken. Niet aan eten. Het brood in de trommel. De kersen in onze boom. De kaas in de ijskast. Het stoofvlees. Al klaar in de pan op het fornuis. Alles staat klaar. Voor als je thuis zal komen. Dan zul je honger hebben. Dan zal het eten klaar zijn.

Ik mag niets meenemen. Niets. Geen paspoort. Geen geld. Geen foto's. Geen kleren. Opeens staan ze binnen. Duwen me de keuken uit. Gooien me op de grond. Schoppen me in mijn rug. Ze schreeuwen niet. Ze sissen. Hoer. Teef. Wegwezen. Jagen me op. Als een schurftige hond. Ik kruip terug. Iedere keer. Ik schreeuw. Mijn huis. Mijn tuin. Van ons. Van mij. Van mijn man. Ze lachen. Jouw man. Waar is jouw man. Weg. Dood. Ze gieten benzine in en rond ons huis. Ze steken het in brand. Ons huis. Ik wil naar binnen rennen. Spullen pakken. Spullen van ons. Waar je zo hard voor hebt gewerkt. Ze houden me tegen. Hoor jij hier. Waar. Waar woon je dan. Welk huis. We zien geen huis. Heb je bewijzen. Papieren. Wegwezen. Je hebt geluk. Te oud. Heb je geen dochter. Ze lachen. Gezichten rood in de gloed van het vuur.

Hoelang geleden. Hoelang loop ik al. Tegen de stroom in. Door struiken heen. Tussen bomen door. In de regen. Ik zoek je. Ik roep je naam. Ik stoot me. Tegen puntige rotsen. Ik schaaf mijn huid. Tegen ruwe stammen. Schrijnende plekken op armen en benen. Op handen

[p. 116]

en knieën. Ik kruip. Kruip door de modder langs de oevers. Mijn schoenen heb ik verloren. Al lang verloren. Alles verloren. Het land is leeggelopen.

Ergens moet je zijn. Op je rug. Je ogen open. Zie je. Dezelfde hemel als ik. De gedachte troost. Je weet dat ik je zoek. Hoe kan ik anders. Dat weet je. Hoe kan ik dit land verlaten. Dit leven. Zonder jou.

Als ze maar. Als ze maar niet. Niet jij. Niets van jou. Niets kapot. Niets geschaafd. Gehavend. Gewond. Gesneden. Geschoten. Als ik je terugvind. Zo terugvind. Zo. Met je huid beschadigd. Je lieve huid. Of erger. Ik kan dat niet. Niet aan. Je zo te zien. Terug te vinden. Niet zo. Ik moet knielen. Vragen. Waarom. Waarom wij. Niet verdiend. Niets misdaan. Altijd goed geweest. Gewerkt. Ons hele leven. Niets dan werken. Zuinig geweest. Niets uitgegeven. Altijd gespaard. Voor later. Wanneer is later. Later is al begonnen. Later is nu. Nu. Tijd om te rusten. Te genieten. Van onze spaarcentjes. Een reisje. Niets bijzonders. Zoals alle mensen. Nu dit. Waarom wij. Waarom de buren niet. Hun huis lopen ze voorbij. Hun huis blijft staan. Wij zijn niet anders. Niet veel anders. Altijd naast elkaar gewoond.

Hoelang kan ik nog. Moet ik nog. Moet ik niet zoeken. Mijn voeten glijden weg. Mijn handen graaien naar niets. Niets biedt houvast. Geen boom. Geen steen. Geen tak. Geen regen. Alles draait. Ik moet blijven zoeken. Niet stoppen. Die verdomde regen. Wil niet stoppen. Doorgaan. Ergens moet je liggen. Alleen. Zo alleen. Ik kan je niet achterlaten. Zo onherbergzaam in de regen. Dat is toch geen einde. Geen waardig einde. Ik moet blijven zoeken. Tandenknarsen. Kou verbijten. Regen negeren. Zoeken. Maar.

Maar ik kan niet meer. Niet meer overeind komen. Mijn voeten glijden weg. Mijn handen graaien naar niets. Klauwen in de modder. Tenen in het water. Kou kruipt in me. Langzaam. Langzaam. Mijn hoofd sleept mijn haren. Door de modder. Naar beneden. Langzaam. Voeten in het water. Ik moet je zoeken. Ik kan niet meer. Ik heb altijd gedacht dat. Dat we samen. Samen eindigen. Als jij gaat ga ik. Dat dachten we. Altijd gedacht. En nu. Enkels in het water. De rivier

[p. 117]

zwijgt. De regen valt. Ik hef mijn hoofd op. Modder in mijn mond. Het land is leeg. Alleen jij en ik. Ik zal je vinden. Kuiten in het water. Mijn hoofd zakt neer. Ik praat tegen mijn lichaam. Sta op. Loop. Zoek. Mijn lichaam doet het niet. Het geeft zich over. Aan de regen. Aan de aarde. Het lege land. Huizen als verkoolde oogkassen. Buik in het water. Ik geef mee. Geef toe. Vind ik je. Beneden op de bodem. Trek maar. Trek me naar beneden. Ik wil schuilen. Net zo zijn als jij. Achtergelaten. Op de bodem van de rivier. In de ader van ons land. Borst in het water. Bijna opgeslokt. Niet meer te vinden. Vermist. Net als jij. Wie zal ons zoeken. Niemand. Niemand zal ons zoeken. Niemand zal ons vinden. Verborgen. Geborgen. De rivier is ons graf. Er zijn hier veel rivieren. Het water is zoet. Stijgt tot mijn lippen. Ontneemt me mijn adem. Mijn ogen gaan dicht. Onder water. Vind ik jou.