Lust en Gratie. Jaargang 16

[p. 16]

Maria Barnas
De brief die een liefdesbrief moest zijn

liefste, Soms moet je de dingen laten staan als woorden. Maar er is informatie, als een vos in een kippenhok, in mijn gedachten.

Afstand, afstandiger, afstandigst. Ik vraag me af waar de afstanden en omstandigheden in mijn hoofd afhankelijk van zijn. Het is een vlak land, een Hollands land met moestuinen, rijtjeshuizen, flats, bruine steden van baksteen. Rechte wegen. De bomen in strenge rijen en op gelijke afstand van elkaar. Kort gras, aardappels, modder, mest, strontvliegen, pissebedden, padden, geborstelde oude honden en een blauwe reiger, waarboven de wolken zich verdringen als dagen waarin te weinig tijd is. Waar een warme witte middaglucht het zeewater donkerbruin kleurt en grijs fonteinwater in een stad de beeltenis draagt van een bleek hoofd van een jonge vrouw. De vrouw vindt het moeilijk te geloven dat ze bestaat. Soms is het koud in het hoofd van de vrouw. Wanneer het ochtend wordt bijvoorbeeld, en de lucht tintelt, zich spant, omdat er dingen moeten gebeuren. Dingen?

Ik ben de vrouw en ik probeer me de dingen zo zuiver mogelijk te herinneren. Maar tussen herinneringen staan obstakels, als angsten en gebeurtenissen, groot en onvermijdelijk. En ernaast staat als mogelijkheid een man. Hij is een lange, jonge man. Ik kan zijn gezicht niet zien. Hij lijkt niet op jou. Hij beweegt zich bijna niet. De jonge man zou Marnix kunnen zijn, of iemand die ik nog niet heb ontmoet, van wie ik vijf kinderen zou willen.

Ik ben een reiger, verstrikt in de linten van een meidanspaal. De meisjes die elk met een vaste hand het uiteinde van een lint omklemmen, zijn vergeten in welke patronen ze moeten dansen, of het interesseert ze niet meer. Ik raak steeds verder geknoopt in de linten en mijn loopcirkel om de paal wordt kleiner met elke pas die ik zet om mezelf los te rukken. Ik weet dat ik mezelf zal doen stikken in de bontgekleurde linten als ik niet ophoud met lopen. Zwaar, traag en log. Maar ik wil niet dat de meisjes me oppakken, me kaalplukken om hun vlechten te tooien met mijn veren.

[p. 17]

Laat me met rust.

Ik verlang ernaar aan het water te staan, op één poot. Licht en zo stil dat ik er haast niet ben. Ik doe alsof ik op een vis let die net onder het wateroppervlak tegen de stroom in zwemt. Maar ik kijk rustig voor me uit, oefen mezelf in het er haast niet zijn.

De linten waar de meisjes mee dansen zijn gebeurtenissen, de sprongen van de meisjes zijn de mogelijke wendingen die aan de gebeurtenissen gegeven kunnen worden. De hijgende meisjes zijn betekenissen die staan te springen om zich te hechten aan de dingen.

Laat de dingen met rust.

Een meisje hangt met vier punaises een poster boven haar bed van een man met gladgekamde haren. Ze geeft hem elke nacht voor het slapen gaan een zoen op zijn wang. Ze vraagt zich af hoe deze man aanbeden moet worden. Ze bedenkt zo veel manieren dat ze bijna vergeet hoe de man eruitziet. Ze zoent de man op zijn mond.

De meisjes dansen steeds wanordelijker en maken het mij onmogelijk een overzicht te krijgen. Zijn ze mij vergeten? Weten ze niet meer hoe ik eruitzie?

Voel je me trillen als je me vasthoudt? Misschien houd je me te lang vast. Of ben ik niet in staat om lief te hebben. Er is een stilte in mijn hoofd gedaald. Als sneeuw. Ijskoud en geweldig. Ik zou het ook woede kunnen noemen, of minachting. In dit wit, zo licht dat het de lucht zou kunnen zijn, is de wereld overzichtelijk: er zijn vrienden en er zijn verraders. Ze staan tegenover elkaar op een groen drassig veld. Iemand houdt een rode vlag vast op een stok. De vlag wappert langzaam en zwaar. De vrienden en de verraders kijken naar elkaar. Moet er gevochten worden? Niemand durft de eerste stap te zetten. Ze blijven staan, net zo lang tot de vlag ophoudt met wapperen. De voorstelling vervaagt.

Mijn voorstellingsvermogen is een tekening, gemaakt door een onvaste hand, of met een ongeduldig oog, angstig voor de ruimte die a bestaat buiten mijn denkvermogen.

[p. 18]

Er is een rood lint in mijn handen. Er is een hart in mij en er is liefde. Die liefde is niet een hart. Maar dit moet een liefdesbrief worden. Een brief waarin duidelijk wordt dat er liefde is in mij. Voor jou, in het bijzonder.

Mijn handschrift is veranderd sinds mijn knokkels zijn gehecht met draad, dun en inktzwart, als de letters van een fijnschrijver. Ik kijk af en toe onder de pleister om te zien hoe de weke huid trekt aan de draad als ik van mijn hand een vuist maak. Wanneer mensen vragen hoe ik aan mijn gezwollen hand kom, zeg ik dat ik ergens tegenaan ben gebotst, dat ik niet meer weet waartegen.

‘Luister,’ zeg ik.

Jij schreeuwt: ‘Wie is Marnix?’

Je bent onaantrekkelijk wanneer je schreeuwt.

Marnix heeft een diepe stem, hij spreekt woorden zorgvuldig uit. Hij stampvoet niet wanneer hij kwaad is, er komt geen speeksel uit zijn mond als hij veel woorden tegelijk zegt. Marnix is ervan overtuigd dat de wereld zo scherp mogelijk bekeken moet worden. Hij kijkt en schrijft de dingen op. Bekijkt en beschrijft. Marnix wandelt elke dag een rondje door het park, bestelt een glas water in een blauw theehuis. Hij zit op een stoel en ziet een hond rennen. Hij vergelijkt het doorzichtige water met de bleekheid van de lucht, de kleur van zijn hand. Er valt een takje op zijn tafel. Hij schrijft een gedicht over een hond die een kuil graaft in de aarde - dat eigenlijk over zijn moeder gaat.

Hij schrijft boven het gedicht: ‘Voor Ellen’. Het gedicht zal geplaatst worden in een tijdschrift dat gemaakt wordt van duur papier. Marnix kent geen vrouw die Ellen heet.

Het maakt me rustig dat Marnix naar de wereld kijkt wanneer ik niet goed oplet.

Marnix zou nooit mijn dagboeken lezen.

Laat mijn woorden met rust.

Ik zie de meisjes dansen met de betekenissen. Ze schaterlachen als ontevreden vrouwen en jij vraagt me waarom ik niet iets zeg. Nooit iets, zeg je. Langzaam, als een boot die, door een gat niet groter dan

[p. 19]

het topje van een pink, volloopt met water, wordt mijn hoofd aan de binnenkant koud. Net zo koud als daar waar een wolkje uit een mond verschijnt op het moment dat er hardop gesproken wordt. Een wit plat wolkje. Wanneer ik iets hardop zeg hangt er een steeltje aan, in de richting van mijn hoofd. Wanneer ik iets denk, staan er witte stippen, in een baan naar mijn hoofd gebogen. Tekstwolken. Spierwitte, aan een strakblauwe hemel.

In de wolken staat genoteerd waar mijn hoofd zich tot nu toe over heeft gebogen. Tijd, ruimte, en een andere dimensie, in wat ik interpreteerde, wat ik verliet om een reden, wat ik afstootte, waar ik aan gewend raakte omdat ik leerde liefhebben. Wat ik kwijtraakte.

Ik ben mijn tong verloren.

Met liefs,

M.