Liter. Jaargang 20

[p. 54]

Tommy Wieringa
De haas

- Dit voorjaar, tijdens de jaarlijkse Liter-ontmoeting waarbij gastschrijvers, redacteuren en schrijvers elkaar ontmoeten, droegen oud-gastschrijver Benno Barnard en huidige gastschrijver Tommy Wieringa eigen werk voor. Voor Benno Barnard was dat het gedicht ‘De haas’, hiervoor opgenomen. Bijzonder genoeg bevatte het - toen nog - manuscript van De heilige Rita ook een passage met een haas. Dat noopte Wieringa ertoe om onderstaand fragment voor te lezen. -

*

Meer dan dertig jaar geleden was het dat hij hier met zijn metaaldetector het veld in was gegaan - zestien, zeventien was hij toen, en hij had daarna nooit meer iets gevonden wat belangrijker was dan de laars, het kompas en het vliegtuigwiel.

Uit de hemel daalde nu een kraai neer, een grote gezonde kraai met een grote, gezonde honger. Hij landde op het open veld, vlak bij een verweesde jonge haas, waarvan de moeder in de storm van de machines verloren was geraakt. De kraai zette een paar schommelpasjes, stond stil en schikte zijn veren. Met een schuin oog monsterde hij zijn prooi. Het hazenjong rende een eindje bij hem vandaan en drukte zich plat tegen de grond. Eerder op de dag lag het gras nog in regels te drogen, hij had zich erachter kunnen verstoppen of erin weg kunnen kruipen, maar nu was de aarde naakt en kaal. De kraai hupte achter hem aan. Hij had geen haast. De haas was klein en de akker onafzienbaar groot; ach, ging het altijd maar zo gemakkelijk.

Het diertje deed een dappere uitval. Vlak voor het tegen de kraai op botste, sloeg het een haak - de eeuwige list van de haas. De kraai adderde achterwaarts op, en roeide meteen weer met een paar vleugelslagen naar hem terug. Hij was geen erg goede jager maar de tijd was in zijn voordeel.

Paul Krüzen bekeek de ongelijke strijd vanuit de verte. Hij onderdrukte de neiging om met wapperende armen het veld in te rennen. Hij had gedachten over jagen en gejaagd worden. In de schaduw van de bomen hield hij zich onzichtbaar en bemoeide zich nergens mee. Alles moest zijn loop hebben. In het leven van de dieren, in dat van hemzelf, Paul Krüzen - meer haas dan kraai. Solitair levend prooidier. Hazenhart.

[p. 55]

Ver weg, aan de overzijde van de hoge, bollende akker, reed een auto. Toen een trekker. Je hoorde ze nog een tijdje, dan was het weer stil. Alleen het gele land en hij aan de bosrand. De smiespelende beek daarachter. Het peil was ongebruikelijk laag voor deze tijd van het jaar. Stil sleepte de stroom zich door het halfdonker onder de bomen. De bodem was rood van oer.

De haas, zo groot als de hand van een meisje, begon op te geven. Hij drukte zich sidderend tegen de grond. Het was tijd, en de tijd bediende zich van een zwartgerokt snaveldier. Het pikte naar je. Je voelde alles, elke sabelhouw, dacht Paul, maar je moest je harden. Het vroeg een sterk harnas om neutraal te zijn. Met zijn dolksnavel hakte de vogel op hem in. Paul knipperde niet met zijn ogen. Je moest je plaats in de voedselketen kennen, dacht hij. Je plaats in de voedselketen, en jezelf wapenen.

Een vlucht kauwtjes trok over. De kraai bukte en keek met één borend oog de hemel in of hij zich schrap moest zetten voor concurrentie. Toen toog hij weer aan het werk. Het verzet was gebroken. Misschien was het diertje zelfs al dood, en met zijn prooi in zijn snavel steeg de kraai even later op. Hij vloog laag over de pasgemaaide akker, die bleek was als de geschoren schedels van de neonazi's die Paul soms zag op wapenbeurzen, waar ze net als hij op zoek waren naar parafernalia van de laatste grote oorlog die het continent had omgeploegd en het een nieuw aanzien had gegeven. Outlaws, die knapen. De zeegroene Odal-rune in hun nek of op hun onderarm bestemde ze tot een leven aan de rand. Een baantje op de vorkheftruck of als pakkettensorteerder, meer zat er niet voor ze in. Hij ging ze uit de weg, die jongens met hun brandende ogen, die droomden van een andere wereld dan hij.