Liter. Jaargang 7

[p. 80]

Signaleringen

Christelijk boekenland

‘Het gaat goed in christelijk boekenland’, kopt het Nederlands Dagblad op dinsdag 14 september in een bijlage die aan de clk-beurs gewijd is. Deze constatering is niet gebaseerd op cijfers, waarover door uitgevers immers nogal geheimzinnig wordt gedaan, maar op ‘kleine nieuwsberichtjes die naar waarde geschat moeten worden’, aldus de schrijver van het artikel, Rien van den Berg. Het gaat hem allereerst om de transfer van redactrice Beppie de Rooy van Kok naar Boekencentrum en die van Aukelien Wierenga van Callenbach (=Kok) naar Jongbloed. Beide redactrices nemen ook auteurs mee, en volgens Van den Berg is dat een aderlating voor Kok en bijgevolg een versterking van het marktaandeel van Boekencentrum respectievelijk Jongbloed. Bovendien heeft Boekencentrum het ‘cultuurfonds’ Mozaïek, ‘waarbinnen bijvoorbeeld een prachtige reeks gedichtenbundels verschijnt. Dat de ambities van Boekencentrum serieus zijn, blijkt ook uit het feit dat ze het christelijk literair tijdschrift Liter uitgeven.’

Hier valt nogal wat op af te dingen. Van de kinderboekenmarkt ben ik niet op de hoogte, dus beperk ik mij tot de ‘serieuze ambities’ van Boekencentrum. Ten eerste valt het met de kwaliteit van het ‘ambitieuze en herkenbare fonds’ van De Rooy tot nu toe nogal tegen, en - ik loop alvast vooruit op mijn bespreking in het decembernummer - is ook de verschijning van de debuutroman van Bert van Weenen bij Boekencentrum zeker geen kwalitatieve aderlating voor Kok. Laten we nou eens even heel nuchter zijn: is er onder die door De Rooy geredigeerde romans nou al één boek verschenen waar je echt enthousiast over kunt zijn en dat in literair opzicht werkelijk indruk maakt? Ik dacht van niet. (Dit is overigens geen verwijt aan De Rooy, die ook maar afhankelijk is van het aanbod). Zelfs de ‘maar half geslaagde satire op de Amerikaanse politiek’ (aldus Van den Berg) van Pieter Nouwen steekt met kop en schouders uit boven het Kok/Boekencentrum-proza.

Dan: het Mozaïek-fonds is een halfslachtig fonds, een vergaarbak van literaire en quasiof niet-literaire publicaties. Dat Boekencentrum inmiddels uitgeefster is van zes gedichten-bloemlezingen van Rien van den Berg, lijkt me geen reden om haar ineens allemaal veren op de hoed te gaan zetten. Ook is Boekencentrum sinds de tweede jaargang van Liter niet meer de uitgeverij, doch slechts het administratie-adres van Liter, zoals Van den Berg wel weet. Liter heeft indertijd de uitgave van het tijdschrift in eigen hand genomen, toen het na één jaar teleurgesteld constateerde dat de ambities van Boekencentrum overwegend van financiële aard waren. (Reden waarom de redactie een jaar eerder Kok als solliciterende uitgever had afgewezen).

[p. 81]

De uitgave van de reeks gedichtenbundels onder redactie van Teunis Bunt lijkt me het enige waar Uitgeverij Boekencentrum in literair opzicht echt trots op mag zijn, hoewel ze zich anderzijds moet schamen over de halsstarrigheid om de dichters een fatsoenlijke royalty uit te keren, waardoor deze nu niet kunnen aankloppen voor een subsidie bij het Fonds voor de Letteren, dat een bepaald minimumpercentage voorschrijft.

Dat bij Mozaïek uitgegeven bundels - om even verder te gaan met de door Van den Berg opgemerkte ‘kleine nieuwsberichtjes’ - worden opgemerkt buiten het christelijk literaire erf, lijkt mij ten slotte ook geen overtuigend argument voor een gunstig klimaat in christelijk (literair) boekenland, noch het feit dat De Arbeiderspers de uitgever is van de nieuwe bundel van Hilbrand Rozema. Mij dunkt, dat de wens van Rien van den Berg dat de christelijke literatuur zal bloeien, de trotse vader is van veel van zijn gedachten hierover. Die wens deel ik, evenals zijn slotconstatering dat het uiteindelijk gaat om kwaliteit. Maar in de beoordeling daarvan lijken mij gezonde afstand, nuchterheid, en een hoge standaard zinvol. En dan zie ik vooralsnog weinig redenen om vrolijk te worden over ‘christelijk boekenland’.

Dirk Zwart