Literatuur Zonder Leeftijd. Jaargang 29

[p. 1]

Literatuur zonder leeftijd 98

[p. 7]

Blik op stuk

Vijf jaar geleden kreeg Literatuur zonder leeftijd een nieuw gezicht. Letterlijk een nieuw gezicht, want sinds het voorjaar van 2011 verfraait Ted van Lieshout het omslag met een gezicht. In een paar simpele lijnen schetst hij steeds een andere blik, zoals het tijdschrift steeds een andere blik op de jeugdliteratuur probeert te werpen. Wanneer we de oogst van al die blikken op de jeugdliteratuur naast elkaar leggen dan zien we verbaasde, bijna verlegen blikken, gevleide blikken, trotse, verliefde, vergulde blikken, maar ook verwonderde blikken, verschrikt, argwanend, soms zelfs boos. Blikken op de jeugdliteratuur, maar misschien moeten we zeggen op de wereld, die ook uit het eigen werk van Ted van Lieshout spreken, en uit alle activiteiten daaromheen. Want dat hij wel de meest veelzijdige pleitbezorger van goede literatuur voor de jeugd is, blijkt uit alle inspanningen die hij daarvoor levert. Hij schrijft en tekent niet alleen bijzondere en spraakmakende boeken en dichtbundels, hij zet zich ook in voor jonge illustratoren en dichters, geeft workshops, initieert bijeenkomsten - waaronder de succesvolle ‘Middag van het Kinderboek’ - maakte teksten voor televisieprogramma's en publiceert sinds een paar jaar ook succesvol voor volwassenen. En uit al zijn werk spreekt die eigenzinnige blik op het leven en de literatuur. Ter gelegenheid van zijn zestigste verjaardag willen wij deze blik met dit nummer eren, dit keer niet alleen op het omslag, maar ook in het binnenwerk.

Om te beginnen komt Ted van Lieshout hierover zelf aan het woord. Pjotr van Lenteren vroeg hem te reflecteren op zijn vele verschijningsvormen, onder andere als blogger, als activist, als onderzoeksobject, kindermens en laatste-woord-hebber. Op zijn verschijningsvorm als homoseksueel schrijver ging Ted van Lieshout uitgebreid in bij De Mosselezing 2012, een lezing die nog niet was gepubliceerd en nu in dit nummer opgenomen mocht worden. En dan is er natuurlijk uitgebreid aandacht voor reflectie op zijn werk. Jan van Coillie analyseerde de ontwikkeling van Ted van Lieshout als dichter en de relatie van de gedichten met zijn

[p. 8]

persoonlijke leven. Dit laatste wordt ook gethematiseerd door Tiny la Roi in haar bespreking van de bundel Zeer kleine liefde en het spraakmakende Mijn meneer. Vanessa Joosen legt zijn blik op leeftijd bloot in een analyse van de bundel Driedelig paard. Meteen na het verschijnen in 1996 schreef Joke Linders een prachtige beschouwing over de bijzondere compositie, de broerrelatie en homoseksualiteit in Gebr. die wij de moeite waard vonden om te herdrukken. Selma Niewold laat zien hoe Ted van Lieshout in de gedichten over zijn overleden vader en broer niet zozeer hen een gezicht geeft, als wel het universele gevoel van gemis. Sander Bax grijpt de meest recente ontwikkeling van Ted van Lieshout als schrijver voor volwassenen aan voor het beantwoorden van de vraag wat nu precies het verschil is tussen literatuur voor kinderen en literatuur voor volwassenen. Een bespreking van zijn talent als illustrator mocht natuurlijk ook niet ontbreken. Kris Nauwelaerts laat zien door wie Ted van Lieshout beïnvloed is en hoe dit talent zich heeft ontwikkeld.

De wetenschappelijke verhandelingen worden afgewisseld met blikken op Ted van Lieshout als persoon en als auteur door collega schrijvers Karel Eykman, die hem ontdekte als een nieuw geluid in de jeugdliteratuur, Dolf Verroen, die het allereerste verhaal dat hij naar een uitgever stuurde mocht lezen, en Aidan Chambers, zijn grote voorbeeld die hem toesprak bij de uitreiking van de Theo Thijssenprijs. Philip Hopman komt aan het woord over de samenwerking bij de Boer Boris-boeken, uitgever Jacques Dohmen onthult hun eerste aanvaring, Rolf Erdorf zijn introductie in Duitsland en uitgeefster Henny Bodenkamp hun vijfentwintigjarige samenwerking. De kroon op het themanummer vormt het niet eerder gepubliceerde werk van Ted van Lieshout zelf dat we voor deze gelegenheid mochten afdrukken: een verhaal in dichtvorm, een gedicht en een katern met illustraties. En dit dan nog aangevuld met een herdruk van vier columns die hij eind jaren negentig voor ons tijdschrift schreef, waarin hij platte pedagogen, beursverstrekkers, pedofoben en ongeïnteresseerde schoolconciërges lik op stuk geeft. Wij hopen dat dit alles ertoe aanzet zijn werk weer te gaan lezen. En herlezen. Lezen en herlezen. Blik op geluk.

Sanne Parlevliet