domein van de semiotiek. De vele kunstvormen, met name muziek, die meer dan wat ook een stemming teweeg kan brengen. Zelfs stilte, de totale afwezigheid van welk signaal ook, kan veelzeggend zijn. Ook de beeldende kunsten zijn een krachtig communicatiemiddel. In kinderboeken spelen die hun rol in de vorm van illustraties. Voor kleine kinderen is de illustratie wellicht meerzeggend dan de woorden zijn. De jury heeft genoten van verscheidene van de ingezonden prentenboeken, bijvoorbeeld van De diamant van opa van Ceseli Josephus Jitta. Natuurlijk is het meest precieze, het meest gedetailleerde communicatiemiddel de geschreven en gesproken taal, misschien omdat daarmee ook abstracties kunnen worden benoemd met een nauwkeurigheid die met andere communicatiemiddelen niet mogelijk is.
Een verhaal verteld in woorden heeft het voordeel dat de lezer met zijn fantasie de geschiedenis in beelden kan invullen. Dat kan een reden zijn om een illustrator te vragen de hoofdpersoon niet in beeld te brengen. Het omgekeerde kan ook het geval zijn. De kijker ziet precies wat er gebeurt en kan, al of niet met hulp van iemand die meekijkt, proberen de gebeurtenissen woorden te geven. Hoe preciezer je kijkt, des te meer maakt een illustrator je deelgenoot van het plezier waarmee hij het boek heeft gemaakt. Dat kan een verrukkelijke ervaring zijn. Alle details hebben zin, er worden karakters geschetst door de manier waarop de betreffende mensen of dieren handelen. Prentenboeken kunnen warm en uitnodigend zijn, ze kunnen zonder woorden bijdragen aan de taalontwikkeling van kinderen. En daarbij veel gedeelde pret tussen ouder en kind te weeg brengen.
‘Adam gaf de dieren namen.’ Ouders doen het hem na. Dit is een aap. Dit is een stoel. Dat is een vogel. Of als kinderen geluk hebben: dat is een roodborstje, een buizerd, een winterkoninkje. Gretig leren kinderen de woorden; als ze het principe onder de knie hebben oefenen ze de hele dag door, zodat mama en papa opgelucht ademhalen als ze tenslotte op een oor liggen. Veel prentenboeken bieden de mogelijkheid om met een kind ontdekkingen te doen die in woorden kunnen worden vertaald, op het gebied van mensen en dieren, maar ook als het gaat om handelingen, om goed, kwaad, ondeugend, geestig, behulpzaam, hinderlijk.
Al is de jury zich er van bewust dat de schepper van Woutertje Pieterse een groot schrijver was, de prijs gaat dit jaar niet naar woorden. Hij gaat naar een groot illustrator. Hij gaat naar iemand die zeer welsprekend, zonder een woord te gebruiken, een verhaal vertelt. Meerdere verhalen. Verhalen die beginnen op het omslag en binnen in het boek allemaal hun vervolg krijgen en tot een bevredigend eind komen.
De jury was daarin unaniem.
Auteursrechtelijk beschermd
