Literatuur Zonder Leeftijd. Jaargang 5

[p. 53]

Groeten uit Italië
Impressies van een Bolognaganger
Joke Linders

De 28ste kinderboekenbeurs in Bologna werd geopend door Hare Koninklijke Hoogheid Sarah Ferguson, hertogin van York. Zij schreef twee armzalige prentenboekjes die door een deftige Engelse uitgever, Simon & Schuster, op de markt zijn gebracht. Het altijd levendige roddelcircuit op de beurs wist te melden dat zij haar verhaaltjes over een ondernemende helikopter door Anthony Browne had willen laten illustreren, maar dat deze zulks geweigerd had. De roddel werd bevestigd noch ontkend. Vanwege haar boekjes mocht de prinses na het doorknippen van het obligate lint in het gezelschap van 200 veiligheidsagenten over de beurs wandelen.

Er waren dit jaar meer kinderen dan ooit. Soms zaten die braaf in de stand van hun vader of moeder te lezen, een enkele keer speelden ze tikkertje tussen de torenhoge stapels boeken en levensgrote gimmicks, maar je zag ze vooral achter het toetsenbord van de CD met doe-het-zelf verhalen. Twee kinderen mochten namens de kinderjury de prijs voor het mooiste kinderboek uitdelen aan Hans de Beer. Die nam hem als rechtgeaard kind in ontvangst: ondeugend slordig gekleed met een speels staartje in zijn haren en gifgroene gympen aan.

Voor de Italiaanse uitgevers waren vier aparte paviljoens ingericht waardoor de vijf overige paviljoens rustiger en overzichtelijker waren en gespeend bleven van de kwetterende menigte scholieren, brave nonnekes, souvenierjagers en posterverzamelaars. Het was weer gewoon een beurs voor kinderboekenmensen die het allemaal heel druk hadden met praten, praten, praten, drinken en eten.

De IBBY organiseerde een persconferentie met het oog op de Ibbyconferentie in Berlijn (1992), de Asahi-Award voor het bibliotheekproject van de Indiaanse AWIC-organisatie, en de instelling van de Jella Lepmanmedailles

[p. 54]

voor al diegenen die IBBY hebben doen groeien. Vooral dat laatste leidde tot een ingewikkelde wederzijdse overhandiging van medailles en complimenten.

De uitreiking van de officiële Bolognaprijzen vond niet plaats in het prachtige Palazzo di Re Enzo, maar in het supermoderne congresgebouw van de Fiera. Er werden liederen ten gehore gebracht die niet alle bezoekers konden bekoren, maar de ‘birthdaykaarten’ ter gelegenheid van de 25ste illustratorententoonstelling maakten veel goed. En over het paleiselijk buffet heb ik niemand horen klagen.

De ontvangst van de Nederlandse uitgevers in café/restaurant Buscaglione aan de Piazza Magiore was dit jaar uitstekend geslaagd. Sfeer en entourage waren uitstekend en dat dankzij de inspanningen van Charles van Leeuwen, lector aan de Universiteit van Bologna en voorzitter van de Associazione Culturale Italia Hollandia fiandre een vereniging ter verbreiding van de Nederlandse cultuur in Italië.

De Deense regering had op haar kosten een delegatie uitgenodigd van Litouwse, Letse en Baltische uitgevers. Zij hadden een paar eenvoudig geproduceerde en ouderwets uitziende boekjes bij zich en vertelden - voor zover de communicatie dat toeliet - over de moeilijkheden in hun land. Er is één officiële Staatsuitgeverij waarvan alle andere initiatieven afhankelijk zijn.

Annemie en Margriet Heymans ontdekten op hun rondgang door de vijf paviljoens een groeiend zelfbewustzijn in de illustraties van een aantal derde wereldlanden. Vooral die van een jonge Iraanse kunstenaar vonden zij ontroerend en ook in Japan signaleerden zij meer aandacht voor de eigen wortels dan jaren terug.

De meest opvallende Engelse illustrator en auteur van wie we ook in Nederland werk zullen zien, is Lucy Cousins. Haar werk - eenvoudige boekjes voor kleuters - zal in Nederland worden uitgegeven door uitgeverij De Eekhoorn. Haar stijl is een mengeling van Harry Geelen en Dick Bruna en wordt gekarakteriseerd door heldere kleuren en een losse maar tegelijk stevige lijnvoering.

Het aandeel non-fictie dat de laatste jaren op de kinderboekenbeurs in Bologna groter en groter werd, is nu vertaald in een aantal bijzondere inkopen. Gottmer kocht de rechten voor een schitterende serie kunstboeken

[p. 55]

Un dimanche avec Picasso, Degas, Leonardo da Vinci, Rembrandt en Renoir. Voor iedere schilder een eigen deel met fantastisch artwork. En Van Goor vertelt ons eerdaags alles over de ontdekkingsreizen van Christoffel Columbus.

Op zoek naar de trend van 1991 speelde ik met een aantal beursgangers het volgende spelletje. Volgens mij zijn het dit jaar olifanten. Nee hoor, vlinders! Zulks werd proefondervindelijk gecontroleerd. In elke stand bleek wel een olifant te signaleren en met enige moeite ook een vlinder. Een paar uur later herhaalde ik het spelletje met iemand anders. Het onderwerp was nu katten en koeien. En weer konden beide dieren in elke stand gesignaleerd worden. Krokodillen en dynosaurussen deden ook een duit in het zakje. Kortom de trend is wat je ziet of wilt zien.

De vijfentwintigste illustratorententoonstelling zag er wat chaotisch uit. Van ontstellend mooi werk van Eidrigevicius en Kveta Pacovska, naar tamelijk magere plaatjes van Jan Roland van Tetterode. De tentoonstellingen van Spaanse en Catalaanse kunstenaars en de selectie voor Bratislava waren wel wat erg veel voor de bezoeker die ook nog de producten van de 1250 uitgevers wilde bekijken.

In het najaar komen de eerste van de laatste boeken van Dahl. Eerst een agenda met verhalen en uitspraken, gevolgd door een soort kookboek met verhalen en recepten. De opbrengst van The Vicar of Nibbleswickle gaat naar dyslectische kinderen en volgens de Bookseller is The Minpins het absoluut onvergetelijk laatste boek van deze meesterverteller. Uitgeverij Fontein brengt ze allevier.

Leopold volgt in de voetsporen van Querido's succes met De prinses en de moestuin van Margriet en Annemie Heymans met een eerste eigen coproductie: De boom en het meisje van Annemarie van Haeringen.

De kleine uitgeverij doet het goed. Middernachtpers, Jenny de Jonge en Elmar presenteerden zich met een eigen stand in Bologna. Contact liep met drie heren over de beurs en kocht naar men zegt wel elf titels! Hans Elzenga was er twee keer. Eenmaal als imprint van Zwijsen en eenmaal als persoon en directeur van zijn nieuwe bedrijf, uitgeverij Arion.

Tot slot: van wie zijn de volgende uitspraken?

- Als je niet de beste wilt zijn, kun je er beter mee ophouden.

[p. 56]

- De prijzen van het kinderboek in Nederland moeten omhoog, anders kunnen de Nederlandse uitgevers niet langer samenwerken met hun collega's in het buitenland.

- Een goed concept is absoluut onmisbaar voor een uitgeverij.

Er was weinig zon, dit jaar in Bologna, maar de stemming was opperbest.

Groeten.